بررسی اجمالی 

کاتتریزاسیون قلب (kath-uh-tur-ih-ZAY-shun) روشی است که برای تشخیص و درمان برخی از بیماری های قلبی استفاده می شود. در طول کاتتریزاسیون قلب، یک لوله نازک به نام کاتتر در شریان یا ورید کشاله ران، گردن یا بازو وارد می شود و از طریق رگ های خونی به قلب شما می رود.

با استفاده از این کاتتر، پزشکان می توانند برخی از آزمایش های تشخیصی را انجام دهند. برخی از درمان‌های بیماری‌های قلبی، مانند آنژیوپلاستی بیماری‌های کرونر و حتی تشخیص بیماری‌های کرونر نیز با استفاده از کاتتریزاسیون قلب انجام می‌شود.

معمولاً در طول کاتتریزاسیون بیمار بیدار است اما داروهایی برای کمک به آرامش به او داده می شود. زمان نقاهت برای کاتتریزاسیون قلبی سریع و کم است.

 

کاربردها

کاتتریزاسیون قلب برای بررسی اینکه آیا مشکلی ممکن است وجود داشته باشد، انجام شود. همچنین می تواند به عنوان یک روش برای اصلاح یک مشکل باشد.

اگر کاتتریزاسیون را به عنوان تست بیماری انجام دهید، پزشک می تواند:

• باریک شدن یا انسداد رگ‌ها را که می‌تواند باعث درد قفسه سینه شود را پیدا کند (آنژیوگرافی)
• اندازه گیری و میزان فشار در قسمت های مختلف قلب (همودینامیک)
• عملکرد پمپاژ قلب را بررسی کند (بطن راست یا چپ)
• نمونه برداری از بافت قلب داشته باشد (بیوپسی)
• نقایص قلبی از بدو تولد را تشخیص دهد (نقص مادرزادی قلب)
• به دنبال مشکلات دریچه های قلب باشد

کاتتریزاسیون قلب همچنین به عنوان بخشی از پروسه درمان بیماری های قلبی استفاده می شود. این پروسه‌ها عبارتند از:

• گشاد کردن شریان باریک (آنژیوپلاستی) با یا بدون قرار دادن استنت
• بستن سوراخ های قلب و رفع سایر نقایص مادرزادی
• تعمیر یا تعویض دریچه های قلب
• باز کردن دریچه های باریک قلب 
• درمان ریتم نامنظم قلب 
• بستن بخشی از قلب برای جلوگیری از لخته شدن خون

مثل بسیاری از روش‌هایی که روی قلب و رگ‌های خونی شما انجام می‌دهند، کاتتریزاسیون نیز خطراتی دارد. اما معمولاً نادر است.

خطرات کاتتریزاسیون قلب عبارتند از:

• کبودی
• خون ریزی
• حمله قلبی
• سکته
• آسیب به شریان، قلب یا ناحیه ای که کاتتر در آن قرار داده شده است
• ریتم نامنظم قلب (آریتمی)
• واکنش های آلرژیک به رنگ یا دارو
• آسیب کلیه
• عفونت
• لخته شدن خون

اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، قبل از انجام عمل به پزشک خود اطلاع دهید.

 

 

روش انجام کار

کاتتریزاسیون قلب معمولا در بیمارستان انجام می شود. این کار نیاز به برخی از امکانات دارد. قبل از آغاز کار شما:

• حداقل 6 ساعت قبل از آغاز کار یا طبق دستور پزشک، چیزی نخورید یا ننوشید. خوردن غذا یا نوشیدنی در معده می تواند خطرات ناشی از بیهوشی را افزایش دهد. از پزشک خود بپرسید که آیا باید داروهای خود را با مقدار کمی آب مصرف کنید؟

  اگر داروی خاصی دارید یا انسولین مصرف می‌کنید، به پزشک اطلاع دهید. معمولاً بهتر است بعد از این کارچیزی برای خوردن و نوشیدن داشته باشید.

• پزشک ممکن است توصیه‌‌هایی درباره داروهایی که خون شما را رقیق کنند، مانند وارفارین، آسپرین، آپیکسابان، دابیگاتران و ریواروکسابان داشته باشد.
• تمام داروها و مکمل های خود را برای انجام کار دریافت کنید. 
•  

 

آنچه می توان انتظار داشت

قبل از عمل

فشار خون و نبض خود را بررسی کنید. 

شما باید پروتزهای مصنوعی را بردارید و یا شاید مجبور باشید  جواهرات را از خود دور کنید، به ویژه گردنبندهایی که می تواند با تصاویر قلب شما تداخل داشته باشد. شما در یک اتاق پیش از آماده سازی منتظر می مانید تا زمان عمل شما فرا برسد.

 

در طول انجام کار

کاتتریزاسیون قلب در اتاق عمل با دستگاه های مخصوص اشعه ایکس و تصویربرداری انجام می شود. مانند اتاق عمل، آزمایشگاه کاتتریزاسیون قلب یک منطقه استریل است.

کاتتریزاسیون معمولاً در حالی که شما بیدار هستید اما آرام‌بخش دریافت کرده اید انجام می‌شود. با این حال، در برخی از موارد مانند ترمیم دریچه یا تعویض دریچه، ممکن است به شما بیهوشی عمومی داده شود.

یک خط IV در دست یا بازوی شما وارد می شود که برای دادن هر نوع دارویی  در طول کار، از آن استفاده می‌شود. همچنین الکترودهایی روی قفسه سینه شما قرار می‌گیرد تا ضربان قلب در طول انجام کار پایش شود.

درست قبل از عمل، یک پرستار یا تکنسین ممکن است موهای محل قرارگیری کاتتر را بتراشد. قبل از اینکه کاتتر در شریان شما وارد شود، قدری دارو برای بی حس کردن آن ناحیه به شما داده شود. ممکن است قبل از شروع بی حسی، درد سریع و گزنده ای را احساس کنید.

چون احساس بی‌حسی کردید، کاتتر وارد می‌شود. یک برش کوچک برای دسترسی به یک شریان ایجاد می شود. یک غلاف پلاستیکی در برش قرار می گیرد تا به پزشک شما اجازه دهد کاتتر را وارد کند.

 

برخی از کاربردهای رایج برای کاتتریزاسیون بیماری عبارتند از:

• آنژیوگرافی کرونری: اگر این کار را برای بررسی انسداد رگهای منتهی به قلب انجام شود، رنگی از طریق کاتتر تزریق می شود و تصاویر اشعه ایکس از شریان های قلب شما گرفته می شود. در آنژیوگرافی کرونری، کاتتر معمولاً ابتدا در شریان کشاله ران یا مچ دست قرار می گیرد.
• کاتتریزاسیون قلب راست: این روش فشار و جریان خون در سمت راست قلب شما را بررسی می کند. یک کاتتر در رگ گردن یا کشاله ران شما وارد می شود. این کاتتر دارای حسگرهای ویژه ای برای اندازه گیری فشار و جریان خون در قلب شما است.

• بیوپسی قلب: اگر پزشک شما نمونه ای از بافت قلب (بیوپسی) می گیرد، کاتتر معمولاً در ورید گردن شما قرار می گیرد. در موارد کمتر، ممکن است در کشاله ران شما قرار گیرد. یک کاتتر با نوک کوچک فک مانند برای آوردن نمونه کوچکی از بافت قلب شما  استفاده می‌شود.

  ممکن است هنگام استفاده از این کاتتر احساس فشار کنید، اما احتمالاً بریدگی کوچک بافت را احساس نمی کنید.

• آنژیوپلاستی با بالون، با یا بدون استنت گذاری: این روش برای باز کردن یک شریان باریک در داخل یا نزدیک قلب شما استفاده می شود. برای این روش می توان کاتتر را در مچ دست یا کشاله ران قرار داد.

  یک کاتتر بلند و منعطف از طریق شریان های شما به شریان باریک کشیده می شود. سپس یک کاتتر بالونی کوچکتر از طریق ورودی وارد می شود و در منطقه باریک باد می شود تا آن را باز کند. در بسیاری از موارد، پزشک شما یک فنر توری به نام استنت را نیز در قسمت باریک قرار می دهد تا به باز نگه داشتن شریان کمک کند.

• ترمیم نقایص قلبی: اگر پزشک شما سوراخی را در قلب شما ببندد، احتمالاً در شریان‌ها و وریدهای کشاله ران و گردن کاتتر قرار داده می‌شود. سپس دستگاهی در قلب شما قرار می گیرد تا سوراخ را ببندد. در موارد ترمیم نشتی دریچه قلب، ممکن است از یک گیره یا دوشاخه برای جلوگیری از نشت استفاده شود.

• بالون والولوپلاستی: این روش برای باز کردن دریچه های تنگ قلب انجام می شود. محل قرارگیری کاتترها به مشکل دریچه ای که دارید بستگی دارد.

  یک کاتتر در سراسر دریچه وارد می شود. سپس یک بالون منفجر می شود تا دریچه راحت تر باز شود. ممکن است زمانی که کاتترها در بدن شما قرار می گیرند، فشار بیاورند، اما نباید از خود درمان با بالن احساس ناراحتی کنید.

• تعویض دریچه: این روش مشابه دریچه‌پلاستی با بالون است، با این تفاوت که یک دریچه مصنوعی در قلب شما کاشته می‌شود تا دریچه قلب تنگ شود.

 

بعد از عمل

شما احتمالاً چند ساعت پس از عمل در حالی که بیهوشی از بین می رود، در اتاق ریکاوری سپری می کنید. غلاف پلاستیکی وارد شده در کشاله ران، گردن یا بازو معمولاً پس از عمل برداشته می شود.

پس از خروج از اتاق ریکاوری، به یک بخش عمومی یا اتاق سرپایی می روید. پس از برداشتن کاتتر، تکنسین یا پرستاری که غلاف شما را برداشته است، به محل های وارد شده فشار وارد می کند. اگر از کشاله ران استفاده شود، باید چند ساعت بعد از عمل دراز بکشید تا از خونریزی احتمالی جلوگیری شود و شریان بهبود یابد.

شما می توانید بعد از عمل غذا بخورید و بنوشید. مدت اقامت شما در بیمارستان به وضعیت شما بستگی دارد. ممکن است در همان روزی که عمل را انجام داد به خانه بروید ، یا اگر کارهای دیگری مانند آنژیوپلاستی و قرار دادن استنت ضروری باشد، ممکن است یک شب یا بیشتر همانجا بمانید.

 

نتایج

اگر کاتتریزاسیون قلب را به عنوان روش تشخیص یا درمان انجام دهید، پزشک باید نتایج را برای شما توضیح دهد.

اگر آنژیوگرافی کرونر انجام شود، نتایج شما می تواند به این معنی باشد که به آنژیوپلاستی یا استنت نیاز دارید یا خیر. اگر پزشک شما پاسخ این سوال را پیدا کند، ممکن است آنژیوپلاستی را با یا بدون استنت انجام دهد تا دیگر نیازی به کاتتریزاسیون قلب نباشد. پزشک شما از شروع عمل در مورد اینکه آیا این امکان وجود دارد یا خیر با شما صحبت می‌کند.

همچنین ممکن است این کارنشان دهد که شما به یک جراحی قلب باز به نام جراحی بای پس کرونر نیاز دارید یا خیر.