آزمایش تراکم استخوان تعیین می کند که آیا به پوکی استخوان مبتلا هستید یا خیر - اختلالی که با استخوان هایی که شکننده تر هستند و احتمال شکستگی آنها بیشتر است مشخص می شود.

 

این آزمایش از اشعه ایکس برای اندازه‌گیری چند گرم کلسیم و سایر مواد معدنی استخوان در یک بخش از استخوان استفاده می‌کند. استخوان هایی که بیشتر مورد آزمایش قرار می گیرند در ستون فقرات، لگن و گاهی اوقات ساعد هستند.

 

چرا این کار انجام می شود

پزشکان از آزمایش تراکم استخوان برای موارد زیر استفاده می‌‌کنند:

 

قبل از شکستن استخوان، کاهش تراکم استخوان را شناسایی کنید

 

خطر شکستگی استخوان (شکستگی) خود را تعیین کنید

 

شخیص پوکی استخوان را تایید کنید

 

درمان پوکی استخوان را کنترل کنید

 

هرچه میزان مواد معدنی استخوان بیشتر باشد، استخوان‌ها متراکم تر هستند. و هرچه استخوان‌ها متراکم‌تر باشند، عموماً قوی‌تر هستند و احتمال شکستن آن‌ها کمتر می‌شود.

 

• تست تراکم استخوان با اسکن استخوان متفاوت است. اسکن استخوان نیاز به تزریق قبل دارد و معمولاً برای تشخیص شکستگی، سرطان، عفونت و سایر ناهنجاری‌های استخوان استفاده می‌شود.

   

   

  اگرچه پوکی استخوان در زنان مسن‌تر شایع‌تر است، اما مردان نیز می‌توانند به این بیماری مبتلا شوند. صرف نظر از جنس یا سن، پزشک ممکن است آزمایش تراکم استخوان را در موارد زیر توصیه کند:

   

  قد از دست رفته. افرادی که حداقل 1.5 اینچ (3.8 سانتی متر) قد از دست داده اند ممکن است دچار شکستگی های فشاری در ستون فقرات خود شوند که پوکی استخوان یکی از دلایل اصلی آن است.

   

  شکستگی استخوان. زمانی اتفاق می‌افتد که یک استخوان آنقدر شکننده می‌شود که خیلی راحت‌تر از حد انتظار می‌شکند. شکستگی های استخوان گاهی اوقات می تواند به دلیل سرفه یا عطسه شدید ایجاد شود.

   

  مصرف داروهای خاص. استفاده طولانی مدت از داروهای استروئیدی، مانند پردنیزون، در روند بازسازی استخوان اختلال ایجاد می کند - که می تواند منجر به پوکی استخوان شود.

   

  افت سطح هورمون. علاوه بر کاهش طبیعی هورمون‌ها که پس از یائسگی اتفاق می‌افتد، استروژن زنان نیز ممکن است در طی برخی درمان‌های سرطان کاهش یابد. برخی از درمان های سرطان پروستات باعث کاهش سطح تستوسترون در مردان می شود. کاهش سطح هورمون های جنسی باعث ضعیف شدن استخوان می شود.

خطرات 

 

محدودیت های آزمایش تراکم استخوان عبارتند از:

 

 

تفاوت در روش های آزمایش. دستگاه‌هایی که تراکم استخوان‌های ستون فقرات و لگن را اندازه‌گیری می‌کنند، دقیق‌تر هستند، اما قیمت بیشتری نسبت به دستگاه‌هایی که تراکم استخوان‌های محیطی ساعد، انگشت یا پاشنه را اندازه‌گیری می‌کنند، دارند.

 

مشکلات ستون فقرات قبلی. نتایج آزمایش ممکن است در افرادی که ناهنجاری های ساختاری در ستون فقرات خود دارند، مانند آرتریت شدید، جراحی های قبلی ستون فقرات یا اسکولیوز دقیق نباشد.

 

قرارگیری در معرض تشعشع. آزمایش تراکم استخوان از اشعه ایکس استفاده می کند، اما میزان قرار گرفتن در معرض اشعه معمولاً بسیار کم است. در این صورت، زنان باردار باید از انجام این آزمایشات اجتناب کنند.

 

فقدان اطلاعات در مورد علت. آزمایش تراکم استخوان می تواند تأیید کند که تراکم استخوان پایینی دارید، اما نمی تواند دلیل آن را بگوید. برای پاسخ به این سوال، نیاز به ارزیابی پزشکی کامل تری دارید.

 

پوشش بیمه ای محدود. همه طرح‌های بیمه درمانی برای آزمایش‌های تراکم استخوان هزینه نمی‌کنند، بنابراین از قبل از ارائه‌دهنده بیمه خود بپرسید که آیا این آزمایش تحت پوشش است یا خیر.

 

روش انجام

تست تراکم استخوان آسان، سریع و بدون درد است. عملاً هیچ آمادگی لازم نیست.

 

اگر اخیراً آزمایش باریم داده اید یا ماده حاجب برای سی تی اسکن یا آزمایش پزشکی هسته ای تزریق کرده اید، حتماً از قبل به پزشک خود اطلاع دهید . مواد کنتراست ممکن است در آزمایش تراکم استخوان اختلال ایجاد کند.

 

غذا و داروها

حداقل 24 ساعت قبل از آزمایش تراکم استخوان از مصرف مکمل های کلسیم خودداری کنید.

 

پوشاک و وسایل شخصی

لباس های گشاد و راحت بپوشید و از پوشیدن لباس های زیپ دار، کمربند یا دکمه دار خودداری کنید. جواهرات خود را در خانه قرار دهید و تمام اشیاء فلزی مانند کلید، گیره یا پول خرد را از جیب خود خارج کنید.

 

آنچه را می توان انتظار داشت

آزمایش‌های تراکم استخوان معمولاً روی استخوان‌هایی انجام می‌شود که به دلیل پوکی استخوان احتمال شکستگی دارند، از جمله:

• استخوان های تحتانی ستون فقرات (مهره های کمر)
• گردن باریک استخوان ران، در کنار مفصل ران
• استخوان ساعد 

اگر آزمایش تراکم استخوان خود را در بیمارستان انجام دهید، احتمالاً این آزمایش روی دستگاهی انجام می شود که در آن روی یک سکوی بالشتکی دراز کشیده اید در حالی که یک بازوی مکانیکی از روی بدن عبور می کند. میزان تشعشعی که شما در معرض آن قرار می گیرید بسیار کم است، بسیار کمتر از مقداری که در طی عکس قفسه سینه ساطع می‌شود. آزمایش معمولاً حدود 10 تا 30 دقیقه طول می کشد.

 

یک دستگاه کوچک و قابل حمل می تواند تراکم استخوان را در استخوان های انتهایی اسکلت، مانند استخوان های انگشت، مچ دست یا پاشنه پا اندازه گیری کند. ابزار مورد استفاده برای این آزمایش ها دستگاه های جانبی نامیده می شوند.

 

از آنجایی که تراکم استخوان می تواند از یک نقطه در بدن به نقطه دیگر متفاوت باشد، اندازه گیری در پاشنه پا معمولاً به اندازه اندازه گیری در ستون فقرات یا لگن، پیش بینی کننده خطر شکستگی نیست. در نتیجه، اگر آزمایش بر روی یک دستگاه جانبی مثبت باشد، ممکن است پزشک برای تأیید تشخیص، اسکن بعدی را در ستون فقرات یا لگن توصیه کند.

 

 

نتایج

نتایج تست تراکم استخوان به دو عدد گزارش می شود: T-score و Z-score.

 

T-score

T-score تراکم استخوان در مقایسه با آنچه به طور معمول در یک بزرگسال جوان سالم از جنس شما انتظار می رود است. T-scoreتعداد واحدهایی است - که انحراف استاندارد نامیده می شود - که تراکم استخوان بالاتر یا کمتر از حد متوسط ​​است.

T-score	نمره شما به چه معناست
-1 و بالاتر	تراکم استخوان شما طبیعی در نظر گرفته می شود.
بین -1 و -2.5	نمره شما نشانه استئوپنی است، وضعیتی که در آن تراکم استخوان کمتر از حد طبیعی است و ممکن است باعث پوکی استخوان شود.
-2.5 و پایین تر	تراکم زیاد نشان می دهد که به احتمال زیاد پوکی استخوان دارید.

 Z-score

 Z-score تعداد انحرافات بالاتر یا کمتر از معمولاً برای فرد با سن، جنس، وزن و منشاء قومی یا نژادی شما انتظار می رود، است. اگر  Z-score به طور قابل توجهی بیشتر یا کمتر از میانگین باشد، ممکن است برای تعیین علت مشکل برای آزمایشات بیشتر مورد نیاز باشد.