اختلال دوقطبی که قبلاً افسردگی شیدایی نامیده می شد، یک وضعیت سلامت روانی است که باعث نوسانات شدید خلق و خوی می شود که شامل اوج هیجانی (شیدایی یا هیپومانیا) و پایین بودن (افسردگی) می شود.

وقتی افسرده می شوید، ممکن است احساس غمگینی یا ناامیدی کنید و علاقه یا لذت را نسبت به بیشتر فعالیت ها از دست بدهید. هنگامی که خلق و خوی به سمت شیدایی یا هیپومانیا (شدت کمتر از شیدایی) تغییر می کند، ممکن است احساس سرخوشی، پر انرژی یا تحریک پذیری غیرعادی داشته باشید. این نوسانات خلقی می تواند بر خواب، انرژی، فعالیت، قضاوت، رفتار و توانایی تفکر واضح تأثیر بگذارد.

اپیزودهای نوسانات خلقی ممکن است به ندرت یا چندین بار در سال رخ دهد. در حالی که اکثر مردم برخی از علائم عاطفی را بین دوره ها تجربه می‌کنند، برخی ممکن است هیچ‌کدام را تجربه نکنند.

اگرچه اختلال دوقطبی یک بیماری مادام العمر است، اما می توانید با پیروی از یک برنامه درمانی، نوسانات خلقی و سایر علائم خود را مدیریت کنید. در بیشتر موارد، اختلال دوقطبی با داروها و مشاوره روانشناسی (روان درمانی) درمان می شود.

 

انواع مختلفی از اختلالات دوقطبی و مرتبط با آن وجود دارد. آنها ممکن است شامل شیدایی یا هیپومانیا و افسردگی باشند. علائم می تواند باعث تغییرات غیرقابل پیش بینی در خلق و خوی و رفتار شود و در نتیجه پریشانی و دشواری قابل توجهی در زندگی ایجاد کند.

 

• اختلال دوقطبی I. حداقل یک دوره شیدایی داشته اید که ممکن است قبل یا بعد از آن دوره های هیپومانیک یا افسردگی اساسی باشد. در برخی موارد، شیدایی ممکن است باعث جدایی از واقعیت (روان پریشی) شود.
• اختلال دوقطبی II. حداقل یک دوره افسردگی اساسی و حداقل یک دوره هیپومانیک داشته اید، اما هرگز یک دوره شیدایی نداشته اید.
• اختلال سیکلوتیمیک. حداقل دو سال - یا یک سال در کودکان و نوجوانان - دوره های بسیاری از علائم هیپومانیا و دوره های علائم افسردگی را داشته اید (البته شدیدتر از افسردگی اساسی).
• انواع دیگر. برای مثال، اختلالات دوقطبی و مرتبط با آن ناشی از برخی داروها یا الکل یا به دلیل شرایط پزشکی مانند بیماری کوشینگ، مولتیپل اسکلروزیس یا سکته مغزی است.

اختلال دوقطبی II شکل خفیف تری از اختلال دوقطبی I نیست، بلکه یک تشخیص جداگانه است. در حالی که دوره‌های شیدایی اختلال دوقطبی I می‌تواند شدید و خطرناک باشد، افراد مبتلا به اختلال دوقطبی II می‌توانند برای دوره‌های طولانی‌تری افسرده باشند، که می‌تواند باعث اختلال قابل توجهی شود.

اگرچه اختلال دوقطبی می تواند در هر سنی رخ دهد، معمولاً در سال های نوجوانی یا اوایل دهه 20 تشخیص داده می شود. علائم ممکن است از فردی به فرد دیگر و در طول زمان، متفاوت باشد.

 

شیدایی و هیپومانیا

مانیا و هیپومانیا دو نوع مجزا از دوره هستند، اما علائم مشابهی دارند. شیدایی شدیدتر از هیپومانیا است و باعث مشکلات محسوس تری در محل کار، مدرسه و فعالیت های اجتماعی و همچنین مشکلات روابط می شود. شیدایی همچنین ممکن است باعث فاصله گرفتن از واقعیت (روان پریشی) شود و نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشد.

 

هر دو دوره مانیک و هیپومانیک شامل سه یا تعداد بیشتری از این علائم هستند:

 

• به طور غیرعادی شاد، پرش یا سیمی
• افزایش فعالیت، انرژی یا بی قراری
• احساس اغراق آمیز رفاه و اعتماد به نفس (سرخوشی)
• کاهش نیاز به خواب
• پرحرفی غیرمعمول
• افکار مسابقه ای
• حواس پرتی
• تصمیم‌گیری ضعیف - برای مثال، خرید بی هدف، ریسک‌های جنسی یا سرمایه‌گذاری احمقانه
•  

اپیزود افسردگی اساسی

یک دوره افسردگی اساسی شامل علائمی است که به اندازه کافی شدید است که باعث ایجاد مشکل قابل توجه در فعالیت های روزمره مانند کار، مدرسه، فعالیت های اجتماعی یا روابط می شود. یک دوره شامل پنج یا تعداد بیشتری از این علائم است:

 

• خلق افسرده، مانند احساس غم، پوچی، ناامیدی یا گریه (در کودکان و نوجوانان، خلق افسرده می‌تواند به عنوان تحریک پذیری ظاهر شود)
• از دست دادن قابل توجه علاقه یا احساس عدم لذت در همه - یا تقریباً همه - فعالیتها
• کاهش قابل توجه وزن در صورت عدم رژیم غذایی، افزایش وزن یا کاهش یا افزایش اشتها (در کودکان، عدم افزایش وزن طبق انتظار می تواند نشانه افسردگی باشد)
• یا بی خوابی یا خواب زیاد
• یا بی قراری یا کندی رفتار
• خستگی یا از دست دادن انرژی
• احساس بی ارزشی یا احساس گناه بیش از حد یا نامناسب
• کاهش توانایی تفکر یا تمرکز، یا عدم تصمیم گیری
• فکر کردن، برنامه ریزی یا اقدام به خودکشی
•  

سایر ویژگی های اختلال دوقطبی

علائم و نشانه های اختلالات دوقطبی I و دوقطبی II ممکن است شامل ویژگی های دیگری مانند پریشانی اضطرابی، مالیخولیا، روان پریشی یا موارد دیگر باشد. زمان علائم ممکن است شامل برچسب های تشخیصی مانند دوچرخه سواری مخلوط یا سریع باشد. علاوه بر این، علائم دوقطبی ممکن است در دوران بارداری رخ دهد یا با فصول تغییر کند.

 

 

علائم در کودکان و نوجوانان

تشخیص علائم اختلال دوقطبی در کودکان و نوجوانان دشوار است. تشخیص اینکه آیا این فراز و نشیب های طبیعی، نتایج استرس یا ضربه، یا نشانه هایی از یک مشکل سلامت روانی غیر از اختلال دوقطبی هستند، اغلب دشوار است.

کودکان و نوجوانان ممکن است دوره‌های افسردگی اساسی یا شیدایی یا هیپومانیک متمایز داشته باشند، اما این الگو می‌تواند از الگوی بزرگسالان مبتلا به اختلال دوقطبی متفاوت باشد و خلق و خوی می تواند به سرعت در طول دوره ها تغییر کند. برخی از کودکان ممکن است دوره های بدون علائم خلقی را بین دوره ها تجربه کنند.

بارزترین علائم اختلال دوقطبی در کودکان و نوجوانان ممکن است شامل نوسانات خلقی شدید باشد که با نوسانات خلقی معمول آنها متفاوت است.

 

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

با وجود افراط‌های خلقی، افراد مبتلا به اختلال دوقطبی اغلب نمی‌دانند که بی‌ثباتی عاطفی آن‌ها چقدر زندگی آن‌ها و عزیزانشان را مختل می‌کند و درمان لازم را دریافت نمی‌کنند.

و اگر مانند برخی از افراد مبتلا به اختلال دوقطبی هستید، ممکن است از احساس سرخوشی و چرخه های بهره وری بیشتر لذت ببرید. با این حال، این سرخوشی همیشه با یک سقوط عاطفی همراه است که می‌تواند شما را افسرده، فرسوده و شاید در مشکلات مالی، حقوقی یا رابطه ای قرار دهد.

اگر علائم افسردگی یا شیدایی دارید، به پزشک یا متخصص سلامت روان خود مراجعه کنید. اختلال دوقطبی به خودی خود بهتر نمی شود. دریافت درمان از یک متخصص سلامت روان با تجربه در اختلال دوقطبی می تواند در کنترل علائم کمک کند.

 

چه زمانی باید کمک اضطراری دریافت کرد

افکار و رفتار خودکشی در میان افراد مبتلا به اختلال دوقطبی رایج است. اگر فکر آسیب رساندن به خود هستید، فوراً با اورژانس تماس بگیرید، به اورژانس بروید یا به یکی از اقوام یا دوستان خود اعتماد کنید. 

اگر عزیزی دارید که در خطر خودکشی قرار دارد یا اقدام به خودکشی کرده است، مطمئن شوید که یک نفر با آن شخص می ماند. فوراً با اورژانس تماس بگیرید یا اگر فکر می کنید می توانید با خیال راحت این کار را انجام دهید، فرد را به نزدیکترین اورژانس بیمارستان ببرید.

 

علل

علت دقیق اختلال دوقطبی ناشناخته است، اما عوامل متعددی ممکن است دخیل باشند، مانند:

 

• تفاوت های بیولوژیکی. به نظر می رسد افراد مبتلا به اختلال دوقطبی تغییرات فیزیکی در مغز خود دارند. اهمیت این تغییرات هنوز نامشخص است، اما ممکن است در نهایت به شناسایی دقیق علل کمک کند.
• ژنتیک. اختلال دوقطبی در افرادی که یکی از بستگان درجه یک مانند خواهر یا برادر یا والدینشان به این عارضه مبتلا هستند، شایع تر است. محققان در تلاش برای یافتن ژن هایی هستند که ممکن است در ایجاد اختلال دوقطبی نقش داشته باشند.
•  

عوامل خطر

عواملی که ممکن است خطر ابتلا به اختلال دوقطبی را افزایش دهند یا به عنوان محرک برای اولین دوره عمل کنند عبارتند از:

 

• داشتن یکی از بستگان درجه یک، مانند والدین یا خواهر و برادر، مبتلا به اختلال دوقطبی
• دوره های استرس زیاد، مانند مرگ یکی از عزیزان یا رویدادهای آسیب زا دیگر
• سوء مصرف مواد مخدر یا الکل
•  

عوارض

اگر اختلال دوقطبی درمان نشود، می‌تواند منجر به مشکلات جدی شود که هر بخش از زندگی را تحت تأثیر قرار می‌دهد، مانند:

 

• مشکلات مربوط به مصرف مواد مخدر و الکل
• خودکشی یا اقدام به خودکشی
• مشکلات حقوقی یا مالی
• روابط آسیب دیده
• عملکرد ضعیف در کار یا مدرسه
•  

شرایط همزمان

اگر مبتلا به اختلال دوقطبی هستید، ممکن است بیماری دیگری نیز داشته باشید که باید همراه با اختلال دوقطبی درمان شود. برخی از شرایط می توانند علائم اختلال دوقطبی را بدتر کنند یا درمان را کمتر موفق کنند. مثالها عبارتند از:

 

• اختلالات اضطرابی
• اختلالات اشتها
• اختلال کمبود توجه/بیش فعالی (ADHD)
• مشکلات الکل یا مواد مخدر
• مشکلات جسمی مانند بیماری قلبی، مشکلات تیروئید، سردرد یا چاقی
•  

جلوگیری

هیچ راه مطمئنی برای پیشگیری از اختلال دوقطبی وجود ندارد. با این حال، دریافت درمان در اولین نشانه اختلال سلامت روان می تواند به جلوگیری از بدتر شدن اختلال دوقطبی یا سایر شرایط سلامت روان کمک کند.

اگر اختلال دوقطبی برایتان تشخیص داده شده است، برخی از استراتژی ها می توانند از تبدیل شدن علائم جزئی به دوره های کامل شیدایی یا افسردگی جلوگیری کنند:

 

• به علائم هشدار دهنده توجه کنید. درمان زودهنگام علائم می تواند از بدتر شدن اپیزودها جلوگیری کند. ممکن است الگویی برای اپیزودهای دوقطبی خود و عواملی که آنها را تحریک می کند شناسایی کرده باشید. اگر احساس می کنید که دچار یک دوره افسردگی یا شیدایی شده اید، با پزشک خود تماس بگیرید. اعضای خانواده یا دوستان را در مراقبت از علائم هشدار مشارکت دهید.
• از مواد مخدر و الکل خودداری کنید. استفاده از الکل یا داروهای تفریحی می تواند علائم را بدتر کرده و احتمال بازگشت آنها را افزایش دهد.
• داروهای خود را دقیقا طبق دستور مصرف کنید. ممکن است وسوسه شوید که درمان را متوقف کنید - اما این کار را نکنید. قطع دارو یا کاهش دوز به خودی خود ممکن است باعث عوارض ترک شود یا علائم بدتر شود یا عود کند.
•