کولیت کاذب غشایی (SOO-doe-mem-bruh-nus) که کولیت مرتبط با آنتی بیوتیک یا کولیت C. difficile نیز نامیده می شود، التهاب روده بزرگ همراه با رشد بیش از حد باکتری Clostridioides difficile (کلستریدیوم دیفیسیل سابق) است که اغلب C نامیده می شود.

 تفاوت این رشد بیش از حد C. difficile اغلب مربوط به اقامت اخیر در بیمارستان یا درمان آنتی بیوتیکی است. 

عفونت C. difficile در افراد بالای 65 سال شایع تر است.

 

علائم

علائم و نشانه های کولیت کاذب غشایی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

 

• اسهال آبکی
• گرفتگی شکم، درد یا حساسیت
• تب
• چرک یا مخاط در مدفوع 
• حالت تهوع
• کم آبی بدن

علائم کولیت کاذب غشایی می تواند به محض یک تا دو روز پس از شروع مصرف آنتی بیوتیک یا تا چند ماه یا بیشتر پس از پایان مصرف آنتی بیوتیک شروع شود.

 

 

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

اگر در حال حاضر آنتی بیوتیک مصرف می کنید یا اخیراً مصرف کرده اید و دچار اسهال می شوید، با پزشک خود تماس بگیرید، حتی اگر اسهال نسبتاً خفیف باشد. همچنین، هر زمان که دچار اسهال شدید، همراه با تب، گرفتگی دردناک شکمی، یا وجود خون یا چرک در مدفوع هستید، به پزشک مراجعه کنید.

 

 

علل

بدن معمولاً تعداد زیادی باکتری در روده بزرگ را در یک تعادل طبیعی نگه می دارد، اما آنتی بیوتیک ها و سایر داروها می توانند این تعادل را به هم بزنند. کولیت کاذب غشایی زمانی اتفاق می‌افتد که باکتری‌های خاصی - معمولاً C. difficile - با سرعت بیشتر از سایر باکتری‌هایی که معمولاً آنها را کنترل می‌کنند رشد می‌کنند. برخی از سموم تولید شده توسط C. difficile، که معمولاً در مقادیر بسیار اندک وجود دارند، به حدی بالا می‌روند که به روده بزرگ آسیب می‌رسانند.

 

در حالی که تقریباً هر آنتی بیوتیکی می تواند باعث کولیت کاذب غشایی شود، برخی از آنتی بیوتیک ها بیشتر از سایرین با کولیت کاذب مرتبط هستند، از جمله:

 

• فلوروکینولون ها مانند سیپروفلوکساسین (سیپرو) و لووفلوکساسین
• پنی سیلین ها مانند آموکسی سیلین و آمپی سیلین
• کلیندامایسین (کلئوسین)
• سفالوسپورین ها مانند سفیکسیم (سوپراکس)
•  

علل دیگر

داروهای دیگر علاوه بر آنتی بیوتیک ها گاهی اوقات می توانند باعث کولیت کاذب غشایی شوند. داروهای شیمی درمانی که برای درمان سرطان استفاده می شوند ممکن است تعادل طبیعی باکتری ها را در روده بزرگ مختل کنند.

بیماری‌های خاصی که روده بزرگ را تحت تأثیر قرار می‌دهند، مانند کولیت اولسراتیو یا بیماری کرون، ممکن است افراد را مستعد ابتلا به کولیت کاذب غشایی کنند.

هاگ های C. difficile در برابر بسیاری از ضدعفونی کننده های رایج مقاوم هستند و می توانند از دست متخصصان مراقبت های بهداشتی به بیماران منتقل شوند. به طور فزاینده ای، C. difficile در افرادی که هیچ فاکتور خطر شناخته شده ای ندارند، از جمله افرادی که اخیراً با مراقبت های بهداشتی تماس نداشته اند یا از آنتی بیوتیک ها استفاده نکرده اند، گزارش شده است. این C. difficile اکتسابی از جامعه نامیده می شود.

 

 

ظهور یک سویه جدید

یک سویه تهاجمی از C. difficile پدید آمده است که سموم بسیار بیشتری نسبت به سویه های دیگر تولید می کند. سویه جدید ممکن است نسبت به برخی داروها مقاوم‌تر باشد و در افرادی که به بیمارستان نرفته‌اند یا آنتی‌بیوتیک مصرف نکرده‌اند، ظاهر شده است.

 

 

عوامل خطر

عواملی که ممکن است خطر ابتلا به کولیت کاذب غشایی را افزایش دهند عبارتند از:

 

• مصرف آنتی بیوتیک
• ماندن در بیمارستان یا خانه سالمندان
• افزایش سن به خصوص بالای 65 سال
• داشتن سیستم ایمنی ضعیف
• داشتن یک بیماری روده بزرگ، مانند بیماری التهابی روده یا سرطان کولورکتال
•  قرار گرفتن تحت عمل جراحی روده
• دریافت شیمی درمانی برای سرطان
•  

عوارض

درمان کولیت کاذب غشایی معمولاً موفقیت آمیز است. با این حال، حتی با تشخیص و درمان سریع، کولیت کاذب غشایی می تواند تهدید کننده زندگی باشد. عوارض احتمالی عبارتند از:

 

• کم آبی بدن. اسهال شدید می تواند منجر به از دست دادن قابل توجه مایعات و الکترولیت ها شود. این کار عملکرد طبیعی بدن را دشوار می کند و می تواند باعث کاهش فشار خون به سطوح خطرناکی شود.
• نارسایی کلیه. در برخی موارد، کم آبی می تواند آنقدر سریع اتفاق بیفتد که عملکرد کلیه به سرعت بدتر شود (نارسایی کلیه).
• مگاکولون سمی. در این وضعیت نادر، روده بزرگ قادر به دفع گاز و مدفوع نیست و باعث اتساع شدید آن می شود (مگاکولون). در صورت عدم درمان، کولون ممکن است پاره و باعث ورود باکتری های روده بزرگ به حفره شکم شود. بزرگ شدن یا پارگی روده بزرگ نیاز به جراحی اورژانسی دارد و ممکن است کشنده باشد.
• سوراخ شدن در روده بزرگ. این نادر است و ناشی از آسیب گسترده به پوشش روده بزرگ یا پس از مگاکولون سمی است. یک روده سوراخ شده می تواند باکتری ها را از روده به داخل حفره شکم بریزد و منجر به عفونت تهدید کننده زندگی (پریتونیت) شود.
• مرگ. حتی عفونت های خفیف تا متوسط ​​C. difficile می توانند به سرعت به یک بیماری کشنده تبدیل شوند اگر به موقع درمان نشوند.

علاوه بر این، کولیت غشایی کاذب ممکن است گاهی اوقات، چند روز یا حتی چند هفته پس از درمان ظاهراً موفق، عود کند.

 

جلوگیری

برای کمک به جلوگیری از گسترش C. difficile، بیمارستان ها و سایر مراکز مراقبت های بهداشتی از دستورالعمل های کنترل عفونت پیروی می کنند. اگر دوست یا یکی از اعضای خانواده در بیمارستان یا خانه سالمندان است، از یادآوری به مراقبان برای رعایت اقدامات احتیاطی توصیه شده نترسید.

 

 

اقدامات پیشگیرانه عبارتند از:

 

• شستن دست. کارکنان مراقبت های بهداشتی باید قبل و بعد از درمان هر فردی که تحت مراقبت است، بهداشت دست را رعایت کنند. در صورت شیوع C. difficile، استفاده از صابون و آب گرم انتخاب بهتری برای بهداشت دست است، زیرا ضدعفونی کننده های دست مبتنی بر الکل به طور موثری هاگ C. difficile را از بین نمی برند. بازدیدکنندگان همچنین باید قبل و بعد از خروج از اتاق یا استفاده از دستشویی دست های خود را با آب گرم و صابون بشویند.
• اقدامات احتیاطی . افرادی که با C. difficile در بیمارستان بستری می شوند، یک اتاق خصوصی دارند یا با فردی که به همین بیماری مبتلا است، یک اتاق مشترک دارند. کارکنان بیمارستان و بازدیدکنندگان حداقل تا 48 ساعت پس از پایان اسهال، دستکش های یکبار مصرف و روپوش های ایزوله را در اتاق می پوشند.
• تمیز کردن کامل. در هر شرایطی، تمام سطوح باید به دقت با محصولی که حاوی سفید کننده کلر است ضدعفونی شود تا اسپورهای C. difficile را از بین ببرد.

• از مصرف آنتی بیوتیک ها خودداری کنید. آنتی بیوتیک ها گاهی اوقات برای بیماری های ویروسی تجویز می شوند که این داروها کمکی نمی کنند. اگر به آنتی بیوتیک نیاز دارید، از پزشک خود بخواهید آنتی بیوتیکی را تجویز کند که محدوده محدودی داشته باشد و در کمترین زمان ممکن مصرف کنید.