سندرم سوزش دهان اصطلاح پزشکی برای سوزش مداوم (مزمن) یا مکرر در دهان بدون دلیل واضح است. این ناراحتی ممکن است روی زبان، لثه ها، لب ها، گونه ها، سقف (کام) یا نواحی گسترده کل دهان تأثیر بگذارد. سوزش می‌تواند شدید باشد، گویی که دهان را داغ کرده‌اید.

سندرم سوزش معمولاً به طور ناگهانی ظاهر می‌شود، اما می‌تواند در طول زمان ایجاد شود. متأسفانه، علت خاص اغلب نمی‌تواند تعیین شود. اگرچه این امر درمان را چالش‌برانگیزتر می‌کند، اما همکاری نزدیک به تیم مراقبت های بهداشتی می‌تواند به کاهش علائم کمک کند.

علائم

علائم سندرم سوزش ممکن است شامل موارد زیر باشد:

 

• سوزش یا سوزاندن که بیشتر زبان را درگیر می کند، اما ممکن است لب ها، لثه ها، کام، گلو یا کل دهان را نیز درگیر کند.
• احساس خشکی دهان با افزایش تشنگی
• تغییر طعم در دهان، مانند طعم تلخ یا فلزی
• از دست دادن چشایی
• مورمور، گزگز یا بی حسی در دهان
•  

ناراحتی ناشی از سندرم سوزش دهان به طور معمول چندین الگوی متفاوت دارد. ممکن است:

 

• هر روز رخ دهد، با کمی ناراحتی زمانی که از خواب بیدار می‌شوید، اما با پیشرفت روز بدتر می‌شود
• به محض بیدار شدن شروع می‌شود و تمام روز را ادامه دارد
• می‌آید و می‌رود

هر الگوی ناراحتی دهانی که داشته باشید، سندرم سوزش دهان ممکن است ماه ها تا سال ها ادامه داشته باشد. در موارد نادر، علائم ممکن است به طور ناگهانی و خود به خود از بین بروند یا کمتر تکرار شوند. برخی از احساسات ممکن است به طور موقت در حین خوردن یا آشامیدن کاهش یابد.

سندرم سوزش دهان معمولاً هیچ تغییر فیزیکی قابل توجهی در زبان یا دهان ایجاد نمی‌کند.

 

 

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

اگر احساس ناراحتی، سوزش یا درد در زبان، لب ها، لثه یا سایر نواحی دهان خود دارید، به پزشک یا دندانپزشک مراجعه کنید. آنها ممکن است نیاز به همکاری با یکدیگر برای کمک به مشخص کردن علت و ایجاد یک برنامه درمانی موثر داشته باشند.

 

 

علل 

 

علت سندرم سوزش دهان را می توان به دو دسته اولیه یا ثانویه طبقه بندی کرد.

 

سندرم سوزش دهان اولیه

هنگامی که هیچ ناهنجاری بالینی یا آزمایشگاهی قابل شناسایی نباشد، این بیماری سندرم سوزش دهان اولیه یا ایدیوپاتیک نامیده می‌شود. برخی تحقیقات نشان می‌دهد که سندرم سوزش دهان اولیه با مشکلات چشایی و اعصاب حسی سیستم عصبی محیطی یا مرکزی مرتبط است.

 

سندرم سوزش دهان ثانویه

گاهی اوقات سندرم سوزش دهان به دلیل یک بیماری زمینه‌ای ایجاد می‌شود. در این موارد به آن سندرم سوزش دهان ثانویه می‌گویند.

 

مشکلات اساسی که ممکن است با سندرم سوزش دهان ثانویه مرتبط باشد عبارتند از:

 

• خشکی دهان. که می‌تواند ناشی از داروهای مختلف، مشکلات سلامتی، مشکلات عملکرد غدد بزاقی یا عوارض جانبی درمان سرطان باشد.
• سایر شرایط دهان، مانند عفونت قارچی دهان (برفک دهان)، یک بیماری التهابی به نام لیکن‌پلان دهان یا وضعیتی به نام زبان جغرافیایی که به زبان ظاهری شبیه به نقشه می‌دهد.
• کمبودهای تغذیه ای، مانند کمبود آهن، روی، فولات (ویتامین B-9)، تیامین (ویتامین B-1)، ریبوفلاوین (ویتامین B-2)، پیریدوکسین (ویتامین B-6) و کوبالامین (ویتامین B-12) )
• آلرژی یا واکنش به غذاها، طعم دهنده‌های غذا، سایر افزودنی‌های غذایی، عطرها، رنگ‌ها یا مواد دندانپزشکی
• رفلاکس اسید معده (بیماری ریفلاکس معده به مری یا GERD)، که از معده وارد دهان می‌شود.
• برخی داروها، به ویژه داروهای فشار خون بالا
• عادات دهانی، مانند فشار دادن زبان، گاز گرفتن نوک زبان و دندان قروچه (براکسیسم)
• اختلالات غدد درون ریز، مانند دیابت یا کم کاری تیروئید 
• تحریک بیش از حد دهان، که ممکن است ناشی از مسواک زدن بیش از حد زبان، استفاده از خمیر دندان‌های ساینده، استفاده بیش از حد از دهان‌شویه‌ها یا مصرف بیش از حد نوشیدنی‌های اسیدی باشد.
• عوامل روانی، مانند اضطراب، افسردگی یا استرس

استفاده از دندان مصنوعی، حتی اگر مناسب نباشد و باعث تحریک شود، به طور کلی باعث ایجاد سندرم سوزش دهان نمی‌شود، اما دندان مصنوعی می‌تواند آن را بدتر کند.

 

 

عوامل خطر

سندرم سوزش دهان غیر معمول است. با این حال، خطر ممکن است بیشتر باشد اگر:

 

• خانم هستید
• در دوران پیش از یائسگی یا یائسگی هستید
• بالای 50 سال سن دارید

سندرم سوزش معمولاً خود به خود و بدون هیچ عامل محرک شناخته‌شده‌ای شروع می‌شود. با این حال، برخی از عوامل خطر ممکن است ابتلا به سندرم سوزش دهان را افزایش دهند، از جمله:

 

• بیماری اخیر
• برخی از اختلالات پزشکی مزمن مانند فیبرومیالژیا، بیماری پارکینسون، اختلالات خودایمنی و نوروپاتی
• اقدامات قبلی دندانپزشکی
• واکنش های آلرژیک به غذا
• داروها
• رویدادهای آسیب‌زای زندگی
• استرس
• اضطراب
• افسردگی
•  

عوارض

عوارضی که سندرم سوزش دهان ممکن است ایجاد کند یا با آن‌ها همراه باشد، عمدتا به درد و ناراحتی مربوط می‌شود. آنها برای مثال عبارتند از:

 

• مشکل در خواب رفتن
• مشکل در خوردن
• افسردگی
• اضطراب
•  

جلوگیری

هیچ راه شناخته شده ای برای جلوگیری از سندرم سوزش دهان وجود ندارد. اما با پرهیز از تنباکو، غذاهای اسیدی، غذاهای تند و نوشیدنی‌های گازدار و استرس بیش از حد، ممکن است بتوانید ناراحتی ناشی از سندرم سوزش دهان را کاهش دهید یا از بدتر شدن احساس ناراحتی خود جلوگیری کنید.