تب دنگی (DENG-gey) یک بیماری منتقله از طریق پشه است که در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان رخ می دهد. تب خفیف دنگی باعث تب بالا و علائمی شبیه آنفولانزا می شود. شکل شدید تب دنگی که تب خونریزی دهنده دنگی نیز نامیده می شود، می تواند باعث خونریزی جدی، افت ناگهانی فشار خون (شوک) و مرگ شود.

سالانه میلیون ها مورد عفونت دنگی در سراسر جهان رخ می دهد. تب دنگی بیشتر در جنوب شرقی آسیا، جزایر غربی اقیانوس آرام، آمریکای لاتین و آفریقا شایع است. اما این بیماری در مناطق دیگر دنیا، در حال گسترش است.

محققان در حال کار بر روی واکسن تب دنگی هستند. در حال حاضر، در مناطقی که تب دنگی شایع است، بهترین راه برای جلوگیری از عفونت، اجتناب از گزیده شدن توسط پشه و انجام اقداماتی برای کاهش جمعیت پشه است.

علائم

خیلی از مردم هیچ علامت یا نشانه ای از بیماری دنگی را تجربه نمی کنند.

هرچه علائم ظاهر می شوند، ممکن است با سایر بیماری ها - مانند آنفولانزا - اشتباه گرفته شوند و معمولاً 4 تا 10 روز پس از گزیده شدن توسط یک پشه، آلوده می شوند.

تب دنگی باعث تب شدید - 104 فارنهایت (40 درجه سانتیگراد) - و هر یک از علائم و نشانه های زیر می‌شود:

• سردرد
• درد عضلانی، استخوانی یا مفصلی
• حالت تهوع
• استفراغ
• درد پشت چشم
• تورم غدد
• کهیر

اکثر افراد ظرف یک هفته یا بیشتر بهبود می یابند. در برخی موارد، علائم بدتر می شود و می تواند تهدید کننده زندگی باشد. این بیماری دنگی شدید، تب خونریزی دهنده دنگی یا سندرم شوک دنگی نامیده می‌شود.

دنگی شدید زمانی اتفاق می افتد که رگ های خونی آسیب دیده و نشت می کنند و تعداد سلول های تشکیل دهنده لخته (پلاکت ها) در جریان خون کاهش می یابد. این می تواند منجر به شوک، خونریزی داخلی، نارسایی اندام ها و حتی مرگ شود.

 

علائم هشدار دهنده تب شدید دنگی - که یک وضعیت اورژانسی تهدید کننده زندگی است - می تواند به سرعت ایجاد شود. علائم هشداردهنده معمولاً یک یا دو روز اول پس از، از بین رفتن تب شروع می شود و ممکن است شامل موارد زیر باشد:

معده درد شدید

استفراغ مداوم

خونریزی از لثه یا بینی

وجود خون در ادرار، مدفوع یا استفراغ

خونریزی زیر پوست، که ممکن است شبیه کبودی باشد

تنفس دشوار یا سریع

خستگی

تحریک پذیری یا بی قراری

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

تب دنگی شدید یک اورژانس پزشکی تهدید کننده زندگی است. اگر اخیراً به منطقه‌ای مراجعه کرده‌اید که تب دنگی در آن رخ می‌دهد، تب داشته‌اید و هر یک از علائم هشداردهنده را مشاهده کرده‌اید، فوراً به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید. علائم هشدار دهنده شامل درد شدید معده، استفراغ، مشکل در تنفس، یا وجود خون در بینی، لثه، استفراغ یا مدفوع است.

اگر اخیراً به مسافرت رفته‌اید و تب و علائم خفیف تب دنگی پیدا کرده‌اید، از پزشک خود وقت ملاقات بگیرید.

علل

تب دنگی توسط یکی از چهار نوع ویروس دنگی ایجاد می شود. شما نمی توانید تب دنگی را از قرار گرفتن در اطراف یک فرد مبتلا دریافت کنید. در عوض، تب دنگی از طریق نیش پشه منتشر می شود.

دو نوع پشه که اغلب ویروس‌های دنگی را منتشر می‌کنند، هم در داخل و هم در اطراف اقامتگاه‌های انسانی رایج هستند. هنگامی که پشه فردی را که به ویروس دنگی آلوده شده است نیش می زند، ویروس وارد پشه می شود. سپس وقتی پشه آلوده فرد دیگری را نیش می زند، ویروس وارد جریان خون آن فرد شده و باعث عفونت می شود.

پس از بهبودی از تب دنگی، نسبت به نوع ویروسی که شما را آلوده کرده است مصونیت طولانی‌مدتی دارید - اما در برابر سه نوع دیگر ویروس تب دنگی نه. این بدان معنی است که می توانید در آینده دوباره توسط یکی از سه نوع ویروس دیگر آلوده شوید. اگر برای بار دوم، سوم یا چهارم به تب دنگی مبتلا شوید، خطر ابتلا به تب دنگی شدید افزایش می‌یابد.

 

عوامل خطر

در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به تب دنگی یا نوع شدیدتر بیماری هستید، در صورتی که:

در مناطق گرمسیری زندگی یا سفر می کنید. قرار گرفتن در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری خطر قرار گرفتن در معرض ویروسی که باعث تب دنگی می شود را افزایش می دهد. مناطق پرخطر شامل جنوب شرقی آسیا، جزایر غربی اقیانوس آرام، آمریکای لاتین و آفریقا است.

در گذشته تب دنگی داشته اید. عفونت قبلی با ویروس تب دنگی خطر ابتلا به علائم شدید را در صورت ابتلا مجدد به تب دنگی افزایش می دهد.

 

عوارض

تب دنگی شدید می تواند باعث خونریزی داخلی و آسیب اندام شود. فشار خون می تواند به سطوح خطرناک کاهش یابد و باعث شوک شود. در برخی موارد، تب دنگی شدید می تواند منجر به مرگ شود.

زنانی که در دوران بارداری به تب دنگی مبتلا می شوند، ممکن است بتوانند ویروس را در هنگام زایمان به جنین منتقل کنند. علاوه بر این، نوزادان زنانی که در دوران بارداری تب دنگی می‌گیرند، در معرض خطر زایمان زودرس، وزن کم هنگام تولد یا ناراحتی جنین هستند.

 

جلوگیری

واکسن

در مناطقی از جهان که تب دنگی شایع است، یک واکسن تب دنگی (Dengvaxia) برای افراد 9 تا 45 ساله که قبلاً حداقل یک بار تب دنگی داشته‌اند تأیید شده است. این واکسن در سه دوز در طول 12 ماه تزریق می شود.

این واکسن فقط برای افرادی تایید شده است که سابقه مستند تب دنگی دارند یا آزمایش خونی که نشان دهنده عفونت قبلی با یکی از ویروس‌های دنگی است - به نام مثبت بودن سرمی - انجام داده‌اند. در افرادی که در گذشته تب دنگی نداشته اند (سرم منفی)، به نظر می رسد دریافت واکسن خطر ابتلا به تب دنگی شدید و بستری شدن در بیمارستان به دلیل تب دنگی در آینده را افزایش می دهد.

 

از نیش پشه جلوگیری کنید

سازمان جهانی بهداشت تاکید می کند که واکسن به تنهایی ابزار موثری برای کاهش تب دنگی در مناطقی نیست که این بیماری شایع است. پیشگیری از نیش پشه و کنترل جمعیت پشه همچنان روش های اصلی برای جلوگیری از شیوع تب دنگی است.

 

اگر در منطقه ای زندگی می کنید یا به منطقه ای سفر می کنید که تب دنگی در آن شایع است، این نکات ممکن است به کاهش خطر نیش پشه کمک کند:

در خانه های دارای تهویه مطبوع یا با غربالگری خوب بمانید. پشه های حامل ویروس دنگی از صبح تا غروب بیشتر فعال هستند، اما می توانند در شب نیز نیش بزنند.

لباس محافظ بپوشید. وقتی به مناطق آلوده به پشه می روید، پیراهن آستین بلند، شلوار بلند، جوراب و کفش بپوشید.

از مواد دافع پشه استفاده کنید. پرمترین را می توان روی لباس، کفش، وسایل کمپینگ و توری تخت استفاده کرد. همچنین می توانید لباس های ساخته شده با پرمترین را خریداری کنید. برای پوست خود از یک دافع حاوی حداقل 10 درصد غلظت DEET استفاده کنید.

زیستگاه پشه ها را کاهش دهید. پشه‌هایی که حامل ویروس دنگی هستند معمولاً در خانه‌ها و اطراف آن زندگی می‌کنند و در آب راکد پرورش می‌یابند که می‌تواند در مواردی مانند لاستیک‌های مستعمل خودرو جمع شود. همچنین می توانید با حذف زیستگاه هایی که پشه ها در آن تخم می گذارند به کاهش جمعیت کمک کنید. حداقل هفته ای یک بار ظروف خالی و تمیزی که آب راکد را در خود جای می دهند مانند ظروف کاشت، ظروف حیوانات و گلدان های گل ظروف را تمیز کرده و پوشیده نگه دارید.