چاقی دوران کودکی یک وضعیت پزشکی جدی است که کودکان و نوجوانان را تحت تاثیر قرار می دهد. این به ویژه نگران کننده است زیرا وزن اضافی اغلب کودکان را در مسیر مشکلات سلامتی قرار می دهد که زمانی مشکلات بزرگسالان به حساب می آمد - دیابت، فشار خون بالا و کلسترول بالا. چاقی دوران کودکی نیز می تواند منجر به کاهش عزت نفس و افسردگی شود.

یکی از بهترین راهکارها برای کاهش چاقی در دوران کودکی، بهبود عادات غذایی و ورزش در تمام اعضای خانواده است. درمان و پیشگیری از چاقی دوران کودکی به محافظت از سلامت کودک، در حال حاضر و آینده کمک می کند.

 

علائم

همه کودکان اضافه وزن ندارند. برخی از کودکان فریم بدنی بزرگتر از حد متوسط ​​دارند و به طور معمول مقادیر مختلفی از چربی بدن را در مراحل مختلف رشد حمل می کنند. بنابراین ممکن است از ظاهر فرزندتان نتوانید بفهمید که  وزن او یک نگرانی برای سلامتی است.

شاخص توده بدنی (BMI) که دستورالعملی برای وزن در رابطه با قد ارائه می دهد، معیار پذیرفته شده اضافه وزن و چاقی است. پزشک کودک می‌تواند از نمودارهای رشد، شاخص توده بدنی و در صورت لزوم از آزمایش‌های دیگر استفاده کند تا کمک کند که بفهمید وزن فرزندتان می‌تواند مشکلاتی برای سلامتی ایجاد کند یا خیر.

 

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

اگر نگران این هستید که فرزندتان بیش از حد وزن اضافه کند، با پزشک او صحبت کنید. پزشک تاریخچه رشد و تکامل فرزند شما، تاریخچه وزن به ازای قد خانواده و جایی که او در نمودارهای رشد قرار می گیرد را در نظر می گیرد. این می تواند به تعیین اینکه آیا وزن کودک در محدوده ناسالم است یا خیر کمک کند.

 

علل

مسائل مربوط به سبک زندگی - فعالیت بسیار کم و کالری زیاد از غذا و نوشیدنی - از عوامل اصلی چاقی در دوران کودکی هستند. اما عوامل ژنتیکی و هورمونی نیز ممکن است نقش داشته باشند.

 

عوامل خطر

بسیاری از عوامل خطر اضافه وزن را در کودک افزایش می دهند:

 

• رژیم غذایی. خوردن منظم غذاهای پرکالری، مانند فست فودها، محصولات پخته شده و تنقلات، می تواند باعث افزایش وزن کودک شود. آب نبات و دسر همچنین می تواند باعث افزایش وزن شود، و شواهد زیادی به نوشیدنی های شیرین، از جمله آب میوه ها و نوشیدنی های ورزشی، به عنوان مقصر چاقی در برخی افراد اشاره می کنند.
• عدم ورزش. کودکانی که زیاد ورزش نمی کنند، به دلیل اینکه کالری زیادی نمی سوزانند، بیشتر دچار اضافه وزن می شوند. زمان زیادی که صرف فعالیت‌های بی‌تحرک می‌شود، مانند تماشای تلویزیون یا بازی‌های ویدیویی نیز به این مشکل کمک می‌کند. در برنامه های تلویزیونی نیز اغلب تبلیغاتی برای غذاهای ناسالم ارائه می شود.
• عوامل خانوادگی اگر فرزند شما از خانواده ای با افراد دارای اضافه وزن است، احتمال افزایش وزن او بیشتر است. این امر به ویژه در محیطی که غذاهای پرکالری همیشه در دسترس هستند و فعالیت بدنی تشویق نمی شود، صادق است.
• عوامل روانشناسی. استرس شخصی، والدین و خانواده می تواند خطر چاقی را در کودک افزایش دهد. برخی از کودکان برای کنار آمدن با مشکلات یا مقابله با احساسات، مانند استرس، یا مبارزه با کسالت، پرخوری می کنند. والدین آنها ممکن است تمایلات مشابهی داشته باشند.
• عوامل اجتماعی و اقتصادی. مردم در برخی جوامع منابع محدود و دسترسی محدودی به سوپرمارکت ها دارند. در نتیجه، آنها ممکن است غذاهای مناسبی بخرند که به سرعت فاسد نمی‌شوند، مانند غذاهای یخ زده، کراکر و کلوچه. همچنین، افرادی که در محله های کم درآمد زندگی می کنند ممکن است به مکان امنی برای ورزش دسترسی نداشته باشند.
• داروهای خاص. برخی از داروهای تجویزی می توانند خطر ابتلا به چاقی را افزایش دهند. آنها شامل پردنیزون، آمی‌تریپتیلین، پاروکستین(پاکسیل)، گاباپنتین (نورونتین، گرالیس، هوریزانت) و پروپرانولول هستند.
•  

عوارض

چاقی دوران کودکی اغلب باعث ایجاد عوارض در سلامت جسمی، اجتماعی و عاطفی کودک می شود.

 

عوارض جسمی

عوارض جسمی چاقی دوران کودکی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

 

• دیابت نوع 2. این بیماری مزمن بر نحوه استفاده بدن کودک از قند (گلوکز) تأثیر می گذارد. چاقی و سبک زندگی کم تحرک خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را افزایش می دهد.
• کلسترول و فشار خون بالا. یک رژیم غذایی نامناسب می تواند باعث شود که کودک به یک یا هر دوی این بیماری ها مبتلا شود. این عوامل می‌توانند در ایجاد پلاک‌ها در شریان‌ها نقش داشته باشند، که می‌تواند باعث تنگ شدن و سخت شدن شریان‌ها شود که احتمالاً منجر به حمله قلبی یا سکته در اواخر زندگی می‌شود.
• درد مفاصل. اضافه وزن باعث ایجاد فشار اضافی بر روی باسن و زانو می شود. چاقی دوران کودکی می تواند باعث درد و گاهی آسیب در لگن، زانو و کمر شود.
• مشکلات تنفسی. آسم در کودکانی که اضافه وزن دارند بیشتر دیده می شود. این کودکان همچنین بیشتر در معرض ابتلا به آپنه انسدادی خواب هستند، یک اختلال بالقوه جدی که در آن تنفس کودک به طور مکرر متوقف می شود و در طول خواب شروع می شود.
• بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD). این اختلال که معمولاً هیچ علامتی ایجاد نمی کند، باعث ایجاد رسوبات چربی در کبد می شود. NAFLD می تواند منجر به زخم و آسیب کبدی شود.
•  

عوارض اجتماعی و عاطفی

کودکانی که چاقی دارند ممکن است مورد آزار و اذیت همسالان خود قرار گیرند. این می تواند منجر به از دست دادن عزت نفس و افزایش خطر افسردگی و اضطراب شود.

 

جلوگیری

برای کمک به جلوگیری از اضافه وزن در فرزندتان، می توانید:

 

• عادات خوب خانوادگی داشته باشید. تغذیه سالم و فعالیت بدنی منظم را به یک امر خانوادگی تبدیل کنید. همه نفع خواهند برد و هیچ کس احساس نمی کند که متمایز شده است.
• میان وعده های سالم در دسترس داشته باشید. گزینه ها عبارتند از ذرت بو داده بدون کره، میوه ها با ماست کم چرب، هویج با هوموس یا غلات سبوس دار با شیر کم چرب.
• چندین بار غذاهای جدید ارائه دهید. اگر فرزندتان بلافاصله غذای جدیدی را دوست ندارد، ناامید نشوید. معمولاً برای پذیرش یک ماده غذایی نیاز به قرار گرفتن در معرض چندگانه است.
• جوایز غیرغذایی را انتخاب کنید. وعده آب نبات برای رفتار خوب، ایده بدی است.
• مطمئن شوید که کودک به اندازه کافی می خوابد. برخی مطالعات نشان می دهد که خواب کم ممکن است خطر چاقی را افزایش دهد. کم خوابی می تواند باعث عدم تعادل هورمونی شود که منجر به افزایش اشتها می شود.

همچنین، مطمئن شوید که فرزندتان حداقل سالی یک بار برای معاینه کودک به پزشک مراجعه کند. در طول این ملاقات، پزشک قد و وزن کودک را اندازه گیری می کند و BMI او را محاسبه می کند . افزایش قابل توجهی در رتبه صدک BMI فرزند شما در طول یک سال ممکن است نشانه احتمالی این باشد که او در معرض خطر اضافه وزن قرار دارد.

 

 

مطالب مرتبط