ناباروری مردانه

تقریباً از هر 7 زوج، 1 زوج نابارور هستند، به این معنی که با وجود داشتن رابطه جنسی مکرر و محافظت نشده برای یک سال یا بیشتر، نتوانسته اند بچه دار شوند. در نیمی از این زوج ها، ناباروری مردان حداقل نقشی جزئی دارد.

ناباروری مردان می تواند ناشی از تولید کم اسپرم، عملکرد غیرطبیعی اسپرم یا انسدادی باشد که از تحویل اسپرم جلوگیری می کند. بیماری ها، جراحات، مشکلات مزمن سلامت، انتخاب شیوه زندگی و عوامل دیگر ممکن است در ناباروری مردان نقش داشته باشند.

ناتوانی در بچه دار شدن می تواند استرس زا و خسته کننده باشد، اما تعدادی از درمان ها برای ناباروری مردان در دسترس هستند.

علائم

نشانه اصلی ناباروری مردان ناتوانی در بچه دار شدن است. ممکن است هیچ علامت یا نشانه واضح دیگری وجود نداشته باشد.

با این حال، در برخی موارد، یک مشکل زمینه‌ای مانند اختلال ارثی، عدم تعادل هورمونی، گشاد شدن سیاهرگ‌های اطراف بیضه یا شرایطی که عبور اسپرم را مسدود می‌کند، علائم و نشانه‌هایی را ایجاد می‌کند.

علائم و نشانه هایی که ممکن است متوجه شوید عبارتند از:

مشکلات عملکرد جنسی - به عنوان مثال، مشکل در انزال یا حجم کم مایعات انزالی، کاهش میل جنسی، یا مشکل در حفظ نعوظ (اختلال نعوظ)

درد، تورم یا توده در ناحیه بیضه
مقابله های تشخیصی مکرر
ناتوانی در بوییدن
رشد غیر طبیعی سینه (ژنیکوماستی)
کاهش موی صورت یا بدن یا سایر علائم ناهنجاری کروموزومی یا هورمونی
تعداد اسپرم کمتر از حد طبیعی (کمتر از 15 میلیون اسپرم در هر میلی لیتر منی یا تعداد کل اسپرم کمتر از 39 میلیون در هر انزال)

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

اگر بعد از یک سال رابطه جنسی منظم و بدون محافظت نتوانستید بچه دار شوید یا زودتر در صورت داشتن یکی از موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:

مشکلات نعوظ یا انزال، میل جنسی کم، یا سایر مشکلات عملکرد جنسی
درد، ناراحتی، توده یا تورم در ناحیه بیضه
مشکلات بیضه، پروستات یا جنسی
جراحی کشاله ران، بیضه، آلت تناسلی یا کیسه بیضه
شریک زندگی بالای 35 سال

باروری مردان یک فرآیند پیچیده است. برای باردار شدن شریک زندگی خود، موارد زیر باید انجام شود:

شما باید اسپرم سالم تولید کنید. در ابتدا، این شامل رشد و تشکیل اندام های تناسلی مردانه در دوران بلوغ است. حداقل یکی از بیضه ها باید به درستی کار کند و بدن باید تستوسترون و سایر هورمون ها را برای حرکت و حفظ اسپرم تولید کند.
اسپرم باید به داخل مایع منی منتقل شود. زمانی که اسپرم در بیضه ها تولید می شود، لوله های ظریف آنها را حمل می کنند تا زمانی که با مایع منی مخلوط شوند و از آلت تناسلی خارج شوند.
باید اسپرم کافی در مایع منی وجود داشته باشد. اگر تعداد اسپرم در مایع منی کم باشد، احتمال اینکه یکی از اسپرم ها تخمک همسرتان را بارور کند، کاهش می یابد. تعداد کم اسپرم کمتر از 15 میلیون اسپرم در هر میلی لیتر منی یا کمتر از 39 میلیون در هر انزال است.
اسپرم باید عملکرد داشته باشد و قادر به حرکت باشد. اگر حرکت یا عملکرد اسپرم غیرطبیعی باشد، ممکن است نتواند به تخمک همسرتان برسد یا به آن نفوذ کند.

علل پزشکی

مشکلات باروری مردان می توانند از مسائل بهداشتی و درمانی باشند:

واریکوسل. واریکوسل تورم سیاهرگ هایی است که بیضه را تخلیه می کند. این شایع ترین علت برگشت پذیر ناباروری مردان است. اگرچه علت دقیق این که چرا واریکوسل باعث ناباروری می شود ناشناخته است و ممکن است به جریان خون غیر طبیعی مربوط باشد. واریکوسل منجر به کاهش کمیت و کیفیت اسپرم می شود.
عفونت. برخی از عفونت‌ها می‌توانند در تولید یا سلامت اسپرم اختلال ایجاد کنند یا باعث ایجاد زخم شوند که عبور اسپرم را مسدود می‌کند. اینها شامل التهاب اپیدیدیم (اپیدیدیمیت) یا بیضه ها (اورکیت) و برخی از عفونت های مقاربتی، از جمله سوزاک یا HIV است. اگرچه برخی از عفونت‌ها می‌توانند منجر به آسیب دائمی بیضه شوند، اما اغلب اسپرم هنوز قابل بازیابی است.
مسائل مربوط به انزال. انزال رتروگراد زمانی اتفاق می افتد که منی در حین ارگاسم به جای بیرون آمدن از نوک آلت تناسلی وارد مثانه شود. بیماری‌های مختلف می‌توانند باعث انزال پس‌رونده شوند، از جمله دیابت، آسیب‌های ستون فقرات، داروها، و جراحی مثانه، پروستات یا مجرای ادرار.
آنتی بادی هایی که به اسپرم حمله می کنند. آنتی بادی هایی، ضد سلول های سیستم ایمنی هستند که به اشتباه اسپرم ها را به عنوان مهاجمان مضر شناسایی کرده اند و سعی در از بین بردن آنها دارند.
تومورها. سرطان ها و تومورهای غیر بدخیم می توانند مستقیماً از طریق غدد ترشح کننده هورمون های مربوط به تولید مثل مانند غده هیپوفیز یا از طریق علل ناشناخته بر اندام های تناسلی مردان تأثیر بگذارند. در برخی موارد، جراحی، پرتودرمانی یا شیمی درمانی برای درمان تومورها می تواند بر باروری مردان تأثیر بگذارد.
بیضه های نزول نکرده. در برخی از مردان، در طول رشد جنین، یک یا هر دو بیضه از شکم به داخل کیسه ای که معمولاً حاوی بیضه ها است (کیسه بیضه) فرود نمی آید. کاهش باروری در مردانی که این بیماری را داشته اند بیشتر است.
عدم تعادل هورمونی. ناباروری می تواند ناشی از اختلالات خود بیضه ها یا اختلالی باشد که بر سایر سیستم های هورمونی از جمله هیپوتالاموس، هیپوفیز، تیروئید و غدد فوق کلیوی تأثیر می گذارد. تستوسترون پایین (هیپوگنادیسم مردانه) و سایر مشکلات هورمونی تعدادی از علل زمینه ای احتمالی هستند.
لوله های انتقال اسپرم. بسیاری از لوله های مختلف اسپرم را حمل می کنند. آنها می توانند به دلایل مختلف مسدود شوند، از جمله آسیب ناخواسته ناشی از جراحی، عفونت های قبلی، تروما یا رشد غیر طبیعی، مانند فیبروز کیستیک یا شرایط ارثی مشابه.

انسداد می تواند در هر سطحی از جمله در داخل بیضه، در لوله هایی که بیضه را تخلیه می کنند، در اپیدیدیم، در مجرای دفران، نزدیک مجاری انزال یا در مجرای ادرار رخ دهد.
نقص کروموزومی. اختلالات ارثی مانند سندرم کلاین فلتر - که در آن یک مرد با دو کروموزوم X و یک کروموزوم Y (به جای یک X و یک کروموزوم Y) متولد می شود - باعث رشد غیر طبیعی اندام های تناسلی مرد می شود. سایر سندرم های ژنتیکی مرتبط با ناباروری شامل فیبروز کیستیک و سندرم کالمن است.
مشکلات در رابطه جنسی. این موارد می‌تواند شامل مشکل در حفظ یا حفظ نعوظ کافی برای رابطه جنسی (اختلال نعوظ)، انزال زودرس، مقاربت دردناک، ناهنجاری‌های آناتومیکی مانند داشتن سوراخ مجرای ادرار در زیر آلت تناسلی (هیپوسپادیاس)، یا مشکلات روانی باشد که در رابطه جنسی اختلال ایجاد می‌کند.
بیماری سلیاک. بیماری سلیاک یک اختلال گوارشی است که به دلیل حساسیت به پروتئین موجود در گندم به نام گلوتن ایجاد می شود. این وضعیت ممکن است به ناباروری مردان کمک کند. باروری ممکن است پس از اتخاذ یک رژیم غذایی بدون گلوتن بهبود یابد.
داروهای خاص. درمان جایگزین تستوسترون، استفاده طولانی مدت از استروئیدهای آنابولیک، داروهای سرطان (شیمی درمانی)، برخی از داروهای زخم معده، برخی داروهای آرتریت و برخی داروهای دیگر می توانند تولید اسپرم را مختل کرده و باروری مردان را کاهش دهند.
جراحی های قبلی. برخی از جراحی ها ممکن است از داشتن اسپرم در انزال جلوگیری کند، از جمله وازکتومی، جراحی کیسه بیضه یا بیضه، جراحی های پروستات، و جراحی های بزرگ شکم که برای سرطان های بیضه و رکتوم انجام می شود.

عوامل محیطی

قرار گرفتن بیش از حد در معرض برخی از عناصر محیطی مانند گرما، سموم و مواد شیمیایی می تواند تولید اسپرم یا عملکرد اسپرم را کاهش دهد. علل خاص عبارتند از:

مواد شیمیایی صنعتی. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض برخی از مواد شیمیایی، آفت کش، علف کش ها، حلال های آلی و مواد رنگ آمیزی ممکن است به کاهش تعداد اسپرم کمک کند.
قرار گرفتن در معرض فلزات سنگین. قرار گرفتن در معرض سرب یا سایر فلزات سنگین ممکن است باعث ناباروری شود.
اشعه یا اشعه ایکس. قرار گرفتن در معرض اشعه می تواند تولید اسپرم را کاهش دهد، اگرچه اغلب در نهایت به حالت عادی باز می گردد. با دوزهای بالای تابش، تولید اسپرم را می توان برای همیشه کاهش داد.
گرم شدن بیش از حد بیضه ها. دمای بالا ممکن است تولید و عملکرد اسپرم را مختل کند. اگرچه مطالعات محدود و بی نتیجه هستند، استفاده مکرر از سونا یا جکوزی ممکن است به طور موقت تعداد اسپرم را مختل کند.

نشستن طولانی مدت، پوشیدن لباس های تنگ یا کار با لپ تاپ برای مدت طولانی نیز ممکن است دمای کیسه بیضه را افزایش دهد و تولید اسپرم را اندکی کاهش دهد. اما، نتایج تحقیق قطعی نیست.

سلامتی، سبک زندگی و علل دیگر

برخی دیگر از علل ناباروری مردان عبارتند از:

استفاده مواد مخدر. استروئیدهای آنابولیک که برای تحریک قدرت و رشد عضلانی مصرف می شوند می توانند باعث کوچک شدن بیضه ها و کاهش تولید اسپرم شوند. استفاده از کوکائین یا ماری جوانا ممکن است به طور موقت تعداد و کیفیت اسپرم را نیز کاهش دهد.
مصرف الکل. نوشیدن الکل می تواند سطح تستوسترون را کاهش دهد، باعث اختلال نعوظ و کاهش تولید اسپرم شود. بیماری کبد ناشی از نوشیدن زیاد الکل نیز ممکن است منجر به مشکلات باروری شود.
سیگار کشیدن. مردان سیگاری ممکن است تعداد اسپرم کمتری نسبت به افرادی که سیگار نمی‌کشند داشته باشند. دود دست دوم نیز ممکن است بر باروری مردان تأثیر بگذارد.
وزن. چاقی می تواند باروری را از طرق مختلف تحت تأثیر قرار دهد، از جمله تأثیر مستقیم بر خود اسپرم و همچنین با ایجاد تغییرات هورمونی که باعث کاهش باروری مردان می شود.

عوامل خطر

عوامل خطر مرتبط با ناباروری مردان عبارتند از:

سیگار کشیدن

استفاده از الکل

استفاده از داروهای غیرقانونی خاص

اضافه وزن داشتن

داشتن عفونت های خاص در گذشته یا حال

قرار گرفتن در معرض سموم

گرم شدن بیش از حد بیضه ها

تجربه ضربه به بیضه ها

انجام وازکتومی قبلی یا جراحی بزرگ شکم یا لگن

داشتن سابقه بیضه نزول نکرده

متولد شدن با اختلال باروری یا داشتن یکی از خویشاوندان خونی مبتلا به اختلال باروری

داشتن برخی شرایط پزشکی، از جمله تومورها و بیماری های مزمن، مانند بیماری سلول داسی شکل

مصرف برخی داروها یا انجام درمان های پزشکی، مانند جراحی یا پرتوهای مورد استفاده برای درمان سرطان