قند خون بالا (هایپرگلیسمی) بر افرادی که دیابت دارند تأثیر می گذارد. عوامل متعددی می تواند در ایجاد هایپرگلیسمی در افراد مبتلا به دیابت نقش داشته باشد، از جمله انتخاب غذا و فعالیت بدنی، بیماری، داروهای غیر دیابتی، حذف یا عدم مصرف کافی داروهای کاهش دهنده گلوکز.

 

درمان قند خون بسیار مهم است، زیرا در صورت عدم درمان، هایپرگلیسمی می تواند شدید شود و منجر به عوارض جدی شود که نیاز به مراقبت های اورژانسی دارد، مانند کمای دیابتی. در دراز مدت، هایپرگلیسمی مداوم، حتی اگر شدید نباشد، می تواند منجر به عوارضی شود که بر چشم، کلیه ها، اعصاب و قلب تأثیر می‌گذارد.

علائم

هایپرگلیسمی تا زمانی که مقادیر گلوکز به طور قابل توجهی افزایش نیابد علائمی ایجاد نمی کند - معمولاً بالای 180 تا 200 میلی گرم در دسی لیتر (mg/dL) یا 10 تا 11.1 میلی مول در لیتر (mmol/L). علائم هایپرگلیسمی به آرامی در طی چند روز یا چند هفته ایجاد می شود. هر چه میزان قند خون طولانی‌تر باشد، علائم جدی‌تر می‌شوند. با این حال، برخی از افرادی که برای مدت طولانی به دیابت نوع 2 مبتلا بوده اند، ممکن است با وجود افزایش سطح قند خون، هیچ علامتی از خود نشان ندهند.

 

 

علائم و نشانه های اولیه

 

شناخت علائم و نشانه های اولیه هیپرگلیسمی می تواند در درمان سریع این بیماری کمک کند.

 

علائم شامل موارد زیر است:

• تکرر ادرار
• افزایش تشنگی
• تاری دید
• خستگی
• سردرد
•  

علائم و نشانه های بعدی

اگر هایپرگلیسمی درمان شود، باعث ایجاد اسیدهای سمی (کتون) در خون و ادرار می شود. علائم و نشانه‌ها عبارتند از:

• نفس با بوی میوه
• تهوع و استفراغ
• نفس تنگی
• دهان خشک
• ضعف
• گیجی
• کما
• درد شکم
•  

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

با اورژانس تماس بگیرید، اگر:

• بیمار هستید و نمی توانید غذا یا مایعاتی را پایین نگه دارید.
• سطح گلوکز خون به طور متوسط ​​​​​​​​بالاتر از 20 میلی گرم در دسی لیتر (13.3 میلی لیتر در لیتر) است و کتون در ادرار شما وجود دارد.
•  

در موارد زیر با پزشک خود ملاقات کنید:

• اسهال یا استفراغ مداوم را تجربه می کنید، اما می توانید برخی از غذاها یا نوشیدنی ها را مصرف کنید.

   

  تب دارید که بیش از 24 ساعت طول می کشد.

   

  قند خون بیش از 240 میلی گرم در دسی لیتر (13.3 میلی مول در لیتر) است حتی اگر داروهای دیابت خود را مصرف کرده باشید.

   

  در نگه داشتن گلوکز خون در محدوده مورد نظر مشکل دارید.

   

علل

در طول هضم، بدن کربوهیدرات های غذاها - مانند نان، برنج و ماکارونی - را به مولکول های مختلف قند تجزیه می کند. یکی از این مولکول های قند، گلوکز است که منبع اصلی انرژی برای بدن است. گلوکز پس از خوردن غذا مستقیماً وارد جریان خون می شود، اما بدون کمک انسولین - هورمونی که از پانکراس ترشح می شود - نمی تواند وارد سلول های بیشتر بافت ها شود.

 

هنگامی که سطح گلوکز در خون افزایش می یابد، به پانکراس سیگنال می دهد که انسولین ترشح کند. انسولین سلول ها را باز می کند تا گلوکز بتواند وارد شود و سوخت مورد نیاز سلول ها را برای عملکرد صحیح فراهم کند. هر گلوکز اضافی در کبد و ماهیچه ها به شکل گلیکوژن ذخیره می شود.

 

این فرآیند میزان گلوکز در جریان خون را کاهش می دهد و از رسیدن آن به سطوح خطرناک جلوگیری می‌کند. همانطور که سطح قند خون به حالت عادی باز می گردد، ترشح انسولین از لوزالمعده نیز افزایش می یابد.

 

دیابت به شدت اثرات انسولین را بر بدن کاهش می دهد. این ممکن است به این دلیل باشد که پانکراس قادر به تولید انسولین نیست (دیابت نوع 1)، یا ممکن است به این دلیل باشد که بدن در برابر اثرات انسولین مقاوم است یا انسولین کافی برای حفظ سطح طبیعی گلوکز تولید نمی کند (دیابت نوع 2). در نتیجه، گلوکز تمایل به تجمع در جریان خون دارد (هایپرگلیسمی) و اگر به درستی درمان نشود ممکن است به سطوح خطرناکی برسد. انسولین یا سایر داروها برای کاهش سطح قند خون استفاده می شود.

 

عوامل خطر

عوامل متعددی می توانند در ایجاد هایپرگلیسمی نقش داشته باشند، از جمله:

• عدم مصرف کافی انسولین یا داروهای خوراکی
• عدم تزریق صحیح انسولین یا استفاده از انسولین تاریخ مصرف گذشته
• عدم رعایت برنامه غذایی
• غیر فعال بودن
• داشتن یک بیماری یا عفونت
•  برخی از داروها مانند استروئیدها
• مجروح شدن یا جراحی شدن
• تجربه استرس عاطفی، مانند درگیری مشترک یا چالش های محل کار

بیماری یا استرس می تواند باعث افزایش قند خون شود زیرا هورمون هایی که برای مبارزه با بیماری یا استرس تولید می شوند نیز می توانند باعث افزایش قند خون شوند. حتی افرادی که دیابت ندارند ممکن است در طول بیماری شدید دچار هایپرگلیسمی گذرا شوند. اما افراد مبتلا به دیابت ممکن است نیاز به مصرف داروهای دیابت اضافی داشته باشند تا در هنگام بیماری یا استرس، گلوکز خون را نزدیک به نرمال نگه دارند.

 

 

عوارض طولانی مدت

نگه داشتن قند خون در محدوده سالم می تواند به جلوگیری از بسیاری از عوارض مرتبط با دیابت کمک کند. عوارض طولانی مدت هایپرگلیسمی درمان نشده می تواند شامل موارد زیر باشد:

 

بیماری قلب و عروقی

 

• آسیب عصبی (نوروپاتی)
• آسیب کلیه (نفروپاتی کلیه) یا نارسایی کلیه
• آسیب به عروق خونی شبکیه (رتینوپاتی دیابتی) که به طور بالقوه منجر به کوری می شود.
• کدر شدن عدسی طبیعی چشم (آب مروارید)
• مشکلات پا ناشی از آسیب اعصاب یا جریان خون ضعیف که می تواند منجر به عفونت های جدی پوستی، زخم و در برخی موارد شدید، قطع عضو شود.
• مشکلات استخوان و مفاصل
• عفونت دندان و لثه
•  

عوارض اورژانسی

اگر قند خون به اندازه کافی یا برای مدت طولانی افزایش یابد، می تواند به دو وضعیت جدی تبدیل شود.

 

• کتواسیدوز دیابتی. کتواسیدوز دیابتی زمانی ایجاد می شود که انسولین کافی در بدن خود نداشته باشید. وقتی این اتفاق می افتد، قند (گلوکز) نمی تواند برای انرژی وارد سلول ها شود. سطح قند خون افزایش می یابد و بدن شروع به تجزیه چربی برای انرژی می کند.

   

  این فرآیند اسیدهای سمی به نام کتون تولید می کند. کتون های اضافی در خون انباشته می شوند و در نهایت به داخل ادرار می ریزند. در صورت عدم درمان، کتواسیدوز دیابتی می تواند منجر به کمای دیابتی شود و زندگی را تهدید کند.

   

• حالت هیپراسمولار هایپرگلیسمی. این وضعیت زمانی رخ می دهد که افراد انسولین تولید می کنند، اما به درستی عمل نمی کند. سطح گلوکز خون ممکن است بسیار بالا باشد - بیش از 1000 میلی گرم در دسی لیتر (55.6 میلی مول در لیتر). از آنجایی که انسولین وجود دارد اما به درستی کار نمی‌کند، بدن نمی تواند از گلوکز یا چربی برای انرژی استفاده کند.

  سپس گلوکز به داخل ادرار ریخته می شود و باعث افزایش ادرار می شود. در صورت عدم درمان، هیپراسمولار هیپرگلیسمی دیابتی می تواند منجر به کم آبی بدن و کما شود. مراقبت های پزشکی فوری ضروری است.

   

جلوگیری

توصیه های زیر می تواند به حفظ قند خون در محدوده هدف کمک کند:

• برنامه غذایی دیابت خود را دنبال کنید. اگر انسولین یا داروهای خوراکی دیابت مصرف می کنید، مهم است که در مورد مقدار و زمان وعده های غذایی و میان وعده های خود ثابت قدم باشید. غذایی که می خورید باید با انسولینی که در بدن کار می کن، متعادل باشد.

   

  قند خون خود را کنترل کنید. بسته به برنامه درمانی خود، ممکن است چندین بار در هفته یا چند بار در روز سطح قند خون خود را بررسی و ثبت کنید. نظارت دقیق تنها راه برای اطمینان از اینکه سطح قند خون در محدوده هدف باقی می ماند، است. توجه داشته باشید زمانی که قرائت گلوکز بالاتر یا کمتر از محدوده هدف است.

• داروهای خود را طبق دستور پزشک مصرف کنید.

• اگر فعالیت بدنی خود را تغییر دادید، داروی خود را تنظیم کنید. تنظیم بستگی به نتایج آزمایش قند خون و نوع و طول فعالیت دارد.