فئوکروموسیتوم (fee-o-kroe-moe-sy-TOE-muh) یک تومور نادر و معمولا غیرسرطانی (خوش خیم) است که در غده فوق کلیوی ایجاد می شود. شما دو غده فوق کلیوی دارید - در بالای هر کلیه، یکی قرار دارد. معمولاً فئوکروموسیتوم تنها در یک غده فوق کلیوی ایجاد می شود. اما تومورها می توانند در هر دو ایجاد شوند.

 

اگر فئوکروموسیتوم دارید، تومور هورمون هایی ترشح می کند که ممکن است باعث فشار خون بالا، سردرد، تعریق و علائم حمله پانیک شود. اگر فئوکروموسیتوم درمان نشود، می‌تواند به آسیب شدید به سایر سیستم های بدن یا تهدید کننده زندگی منجر شود.

 

اکثر فئوکروموسیتوم ها در افراد بین 20 تا 50 سال کشف می‌شوند. اما تومور می تواند در هر سنی ایجاد شود. جراحی برای برداشتن فئوکروموسیتوم معمولا فشار خون را به حالت عادی برمی گرداند.

 

 

علائم

علائم و نشانه های فئوکروموسیتوم عبارتند از:

 

• فشار خون بالا
• سردرد
• تعریق شدید
• ضربان قلب تند
• لرزش
• رنگ پریدگی در صورت
• نفس تنگی
• علائم حمله پانیک

علائم معمولی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

 

• اضطراب یا احساس عذاب
• یبوست
• کاهش وزن
•  
• عارضه های علامت دار

• علائم ذکر شده در بالا ممکن است ثابت باشند، یا گاهی اوقات قوی تر شوند. فعالیت ها یا شرایط خاص می توانند علائم را بدتر کنند، مانند:

   

  فعالیت بدنی

   

  اضطراب یا استرس

   

  تغییرات در وضعیت بدن

   

  کار یدی و زایمان

   

  جراحی و بیهوشی

   

•  

غذاهای سرشار از تیرامین، ماده ای که بر فشار خون تأثیر می گذارد، نیز می تواند علائم را بدتر کند. تیرامین در غذاهای تخمیر شده، مانده، ترشی، پخته شده، بیش از حد رسیده یا فاسد شده رایج است. 

 

این غذاها عبارتند از:

 پنیر

 

شکلات

 

گوشت خشک یا دودی

 

 

داروهای خاصی که می توانند علائم را بدتر کنند عبارتند از:

 

• مهارکننده های مونوآمین اکسیداز (MAOIs)، مانند فنلزین (ناردیل)، ترانیل سیپرومین (پارنات) و ایزوکاربوکسازید (مارپلان)
• محرک ها، مانند آمفتامین ها یا کوکائین
•  

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

اگرچه فشار خون بالا نشانه اولیه فئوکروموسیتوم است، اکثر افرادی که فشار خون بالا دارند تومور آدرنال ندارند. اگر با هر یک از عوامل زیر مواجه شدید، با پزشک خود صحبت کنید:

 

مشکل در کنترل فشار خون بالا با درمان فعلی

 

بدتر شدن فشار خون بالا

 

سابقه خانوادگی فئوکروموسیتوم

 

 

سابقه خانوادگی یک اختلال ژنتیکی مرتبط: نئوپلازی غدد درون ریز متعدد، نوع 2 (MEN 2). بیماری فون هیپل-لینداو؛ پاراگانگلیوما ارثی یا نوروفیبروماتوز 1 (NF1)

 

 

 

• علل

محققان دقیقاً نمی دانند چه چیزی باعث ایجاد فئوکروموسیتوم می شود. تومور در سلول‌هایی به نام سلول‌های کرومافین که در مرکز غده فوق کلیوی قرار دارند، ایجاد می‌شود. این سلول ها هورمون های خاصی را ترشح می کنند، در درجه اول آدرنالین (اپی نفرین) و نورآدرنالین (نوراپی نفرین) که به کنترل بسیاری از عملکردهای بدن مانند ضربان قلب، فشار خون و قند خون کمک می کند.

 

 

نقش هورمون ها

 

آدرنالین و نورآدرنالین واکنش جنگ یا گریز بدن را به یک تهدید درک شده تحریک می کنند. هورمون ها باعث افزایش فشار خون و تپش قلب می شوند. آنها سایر سیستم های بدن را آماده می‌کنند که شما را قادر می سازد سریع واکنش نشان دهید. فئوکروموسیتوم باعث ترشح بیشتر این هورمون‌ها می‌شود و زمانی که در موقعیت تهدیدکننده‌ای قرار ندارید آزاد می‌شوند.

 

 

تومورهای مرتبط

در حالی که بیشتر سلول های کرومافین در غدد فوق کلیوی قرار دارند، خوشه های کوچکی از این سلول ها نیز در قلب، سر، گردن، مثانه، دیواره پشتی شکم و در امتداد ستون فقرات قرار دارند. تومورهای سلولی کرومافین، به نام پاراگانگلیوما، ممکن است اثرات مشابهی بر بدن داشته باشند.

 

 

عوامل خطر

 

افرادی که دارای برخی اختلالات ارثی نادر هستند، در معرض خطر فئوکروموسیتوم یا پاراگانگلیوما هستند. تومورهای مرتبط با این اختلالات بیشتر احتمال دارد سرطانی باشند. این شرایط ژنتیکی عبارتند از:

 

نئوپلازی غدد درون ریز متعدد، نوع 2 (MEN 2) اختلالی است که منجر به ایجاد تومور در بیش از یک قسمت از سیستم تولید کننده هورمون (غدد درون ریز) بدن می شود. سایر تومورهای مرتبط با این بیماری می توانند روی تیروئید، پاراتیروئید، لب ها، زبان و دستگاه گوارش ظاهر شوند.

 

بیماری فون هیپل-لینداو می‌تواند منجر به تومور در مکان‌های مختلف، از جمله سیستم عصبی مرکزی، سیستم غدد درون ریز، پانکراس و کلیه‌ها شود.

 

نوروفیبروماتوز 1 (NF1) منجر به تومورهای متعدد در پوست (نوروفیبروم)، لکه های پوستی رنگدانه شده و تومورهای عصب بینایی می شود.

 

سندرم های پاراگانگلیوما ارثی اختلالات ارثی هستند که منجر به فئوکروموسیتوم یا پاراگانگلیوما می شوند.

 

 

 

عوارض

 

فشار خون بالا می تواند به اندام های متعدد، به ویژه بافت های سیستم قلبی عروقی، مغز و کلیه ها آسیب برساند. این آسیب می تواند باعث تعدادی از شرایط بحرانی شود، از جمله:

 

بیماری قلبی

 

سکته

 

نارسایی کلیه

 

مشکلات اعصاب چشم

 

 

 

تومورهای سرطانی

 

به ندرت، فئوکروموسیتوم سرطانی (بدخیم) است و سلول های سرطانی به سایر قسمت های بدن گسترش می یابند. سلول های سرطانی از فئوکروموسیتوم یا پاراگانگلیوما اغلب به سیستم لنفاوی، استخوان ها، کبد یا ریه ها می روند.