فشار خون ثانویه

بررسی اجمالی

فشار خون ثانویه، فشار خون بالایی است که در اثر بیماری دیگری ایجاد می شود و می تواند ناشی از شرایطی باشد که بر کلیه ها، شریان ها، قلب یا سیستم غدد درون ریز تأثیر بگذارد، همچنین می تواند در دوران بارداری رخ دهد.

فشار خون ثانویه با نوع معمول فشار خون اولیه متفاوت است که اغلب به آن فشار خون بالا گفته می شود.

درمان مناسب فشار خون ثانویه اغلب می تواند شرایط زمینه ای و فشار خون بالا را کنترل کند، که خطر عوارض جدی - از جمله بیماری قلبی، نارسایی کلیه و سکته مغزی را کاهش می دهد.

علائم

فشار خون ثانویه، مانند فشار خون اولیه، معمولاً هیچ علامت یا نشانه خاصی ندارد، حتی اگر به سطوح خطرناکی رسیده باشد.

اگر فشار خون بالا تشخیص داده شود، داشتن هر یک از این علائم ممکن است به این معنی باشد که وضعیت فشار خون ثانویه است:

فشار خون بالا که به داروها پاسخ نمی دهد (فشار خون مقاوم)
فشار خون بسیار بالا - فشار خون سیستولیک بیش از 180 میلی متر جیوه (میلی متر جیوه) یا فشار خون دیاستولیک بیش از 120 میلی متر جیوه
فشار خون بالا که دیگر به داروهایی که قبلاً فشار خون شما را کنترل می کردند پاسخ نمی دهد
فشار خون بالا با شروع ناگهانی قبل از 30 سالگی یا بعد از 55 سالگی
نداشتن سابقه خانوادگی فشار خون بالا
چاق نبودن

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

اگر شرایطی دارید که می تواند باعث فشار خون ثانویه شود، ممکن است نیاز داشته باشید فشار خون خود را به طور مکرر بررسی کنید. از پزشک خود بپرسید که هر چند وقت یکبار لازم است که فشار خون خود را چک کنید.

علل

بسیاری از بیماری ها و شرایط سلامتی مختلف می توانند باعث فشار خون ثانویه شوند. چندین بیماری کلیوی ممکن است باعث فشار خون ثانویه شوند، از جمله:

عوارض دیابت (نفروپاتی دیابتی). دیابت می تواند به سیستم فیلتر کلیه ها آسیب برساند که می تواند منجر به فشار خون بالا شود.
بیماری کلیه پلی‌کیستیک. در این بیماری ارثی، کیست‌های موجود در کلیه‌ها مانع از عملکرد طبیعی آن ها می‌شوند و می‌توانند فشار خون را افزایش دهند.
بیماری گلومرولی. کلیه ها ضایعات و سدیم را با استفاده از فیلترهای میکروسکوپی به نام گلومرول ها فیلتر می کنند که گاهی اوقات ممکن است متورم شوند. اگر گلومرول متورم نتواند به طور طبیعی کار کند، ممکن است دچار فشار خون بالا شوید.
فشار خون رنوواسکولار. این نوع فشار خون بالا در اثر باریک شدن (تنگی) یک یا هر دو شریان منتهی به کلیه ها ایجاد می شود.

فشار خون رنوواسکولار اغلب توسط همان نوع پلاک‌های چربی ایجاد می‌شود که می‌تواند به شریان‌های کرونر (آترواسکلروز) یا شرایط جداگانه‌ای که در آن عضله و بافت‌های فیبری دیواره شریان کلیوی ضخیم و سخت می‌شود به صورت حلقه‌ای (دیسپلازی فیبروماسکولار) آسیب برساند.

شرایط پزشکی که بر سطح هورمون تأثیر می گذارد نیز ممکن است باعث فشار خون ثانویه شود. این شرایط ممکن است شامل موارد زیر باشد:

سندرم کوشینگ در این شرایط، داروهای کورتیکواستروئیدی ممکن است باعث فشار خون ثانویه شوند، یا فشار خون بالا ممکن است ناشی از تومور هیپوفیز یا عوامل دیگری باشد که باعث می شود غدد فوق کلیوی بیش از حد هورمون کورتیزول تولید کنند.
آلدوسترونیسم غدد فوق کلیوی بیش از حد هورمون آلدوسترون تولید می کنند. این باعث می شود کلیه ها نمک و آب را حفظ کنند و پتاسیم زیادی از دست بدهند که باعث افزایش فشار خون می شود.
فئوکروموسیتوم. این تومور نادر که معمولا در غده فوق کلیوی یافت می شود، هورمون های آدرنالین و نورآدرنالین بیش از حد تولید می کند که می تواند منجر به فشار خون بالا در دراز مدت یا افزایش کوتاه مدت فشار خون شود.
مشکلات تیروئید هنگامی که غده تیروئید به اندازه کافی هورمون تیروئید تولید نمی کند (کم کاری تیروئید) یا هورمون تیروئید بیش از حد تولید می کند (پرکاری تیروئید)، می تواند منجر به فشار خون بالا شود.
پرکاری پاراتیروئید غدد پاراتیروئید سطح کلسیم و فسفر را در بدن کنترل می کنند. اگر غدد بیش از حد هورمون پاراتیروئید ترشح کنند، مقدار کلسیم در خون افزایش می یابد - که باعث افزایش فشار خون می شود.

سایر علل احتمالی فشار خون ثانویه عبارتند از:

کوآرکتاسیون آئورت. در این وضعیت، در بدو تولد، شریان اصلی بدن (آئورت) باریک می شود (کوآرکتاسیون). این کار قلب را مجبور می کند تا برای رساندن خون از طریق آئورت و سایر قسمت های بدن با شدت بیشتری پمپاژ کند. در نتیجه، فشار خون افزایش می یابد - به ویژه در بازوها.
آپنه خواب. در این وضعیت که اغلب با خروپف شدید مشخص می شود، تنفس به طور مکرر متوقف می شود و در طول خواب شروع می شود و باعث می شود اکسیژن کافی دریافت نکنید.

دریافت نکردن اکسیژن کافی ممکن است به پوشش دیواره رگ های خونی آسیب برساند، که ممکن است کنترل فشار خون را برای رگ های خونی دشوارتر کند. علاوه بر این، آپنه خواب باعث می شود بخشی از سیستم عصبی بیش از حد فعال شده و مواد شیمیایی خاصی را آزاد کند که باعث افزایش فشار خون می شود.
چاقی. با افزایش وزن، میزان جریان خون در بدن افزایش می یابد. این باعث می شود فشار بیشتری بر دیواره شریان وارد شود و فشار خون افزایش یابد.

اضافه وزن همچنین ضربان قلب را افزایش می دهد و رگ های خونی را برای حرکت خون سخت تر می کند. علاوه بر این، رسوبات چربی می توانند مواد شیمیایی را آزاد کنند که باعث افزایش فشار خون می شود.
بارداری. بارداری می تواند فشار خون بالا را بدتر کند یا باعث ایجاد فشار خون بالا شود (فشار خون یا پره اکلامپسی ناشی از بارداری).
داروها و مکمل ها. داروهای تجویزی مختلف - مانند مسکن‌ها، قرص‌های ضدبارداری، داروهای ضدافسردگی و داروهایی که بعد از پیوند عضو استفاده می‌شوند - می‌توانند باعث ایجاد یا بدتر شدن فشار خون بالا در برخی افراد شوند.

داروهای ضد احتقان بدون نسخه و برخی مکمل های گیاهی، از جمله جینسینگ، شیرین بیان و افدرا (ma-huang) ممکن است همین اثر را داشته باشند. بسیاری از داروهای غیرقانونی مانند کوکائین و مت آمفتامین نیز فشار خون را افزایش می دهند.

عوامل خطر

بزرگترین عامل خطر برای ابتلا به فشار خون ثانویه داشتن یک وضعیت پزشکی است که می تواند باعث فشار خون بالا شود، مانند مشکلات کلیوی، شریان، قلب یا سیستم غدد درون ریز.

عوارض

فشار خون ثانویه می تواند شرایط پزشکی زمینه ای را که باعث فشار خون بالا می شود، بدتر کند. اگر تحت درمان قرار نگیرید، فشار خون ثانویه می تواند منجر به سایر مشکلات سلامتی شود، مانند:

آسیب به عروق . این می تواند منجر به سخت و ضخیم شدن شریان ها (آترواسکلروز) شود که می تواند منجر به حمله قلبی، سکته مغزی یا سایر عوارض شود.
آنوریسم افزایش فشار خون می تواند باعث ضعیف شدن و برآمدگی رگ های خونی شود و آنوریسم ایجاد کند. اگر آنوریسم پاره شود، می تواند تهدید کننده زندگی باشد.
نارسایی قلبی. برای پمپاژ خون در برابر فشار بالاتر در عروق، عضله قلب ضخیم می شود. در نهایت، عضله ضخیم شده ممکن است در پمپاژ خون کافی، برای پاسخگویی به نیازهای بدن مشکل داشته باشد، که می تواند منجر به نارسایی قلبی شود.
رگ های خونی ضعیف و باریک در کلیه ها. این مشکل می تواند از عملکرد صحیح این اندام ها جلوگیری کند.
ضخیم ، باریک یا پاره شدن رگ های خونی در چشم. این مشکل می تواند منجر به از دست دادن بینایی شود.
سندرم متابولیک. این سندرم مجموعه ای از اختلالات متابولیسم بدن شما است - از جمله افزایش دور کمر، تری گلیسیرید بالا، کلسترول لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL) (کلسترول خوب)، فشار خون و سطح انسولین بالا.

اگر فشار خون بالا دارید، احتمال ابتلا به سایر اجزای سندرم متابولیک بیشتر است. هرچه اجزای بیشتری داشته باشید، خطر ابتلا به دیابت، بیماری قلبی یا سکته بیشتر است.
مشکل در حافظه یا درک. فشار خون بالا کنترل نشده همچنین ممکن است بر توانایی در فکر کردن، به خاطر سپردن و یادگیری تأثیر بگذارد. مشکلات حافظه یا درک مفاهیم در افرادی که فشار خون بالا دارند شایع تر است.