در همودیالیز، زمانی که کلیه ها دیگر به اندازه کافی سالم نیستند که این کار را به اندازه کافی انجام دهد، یک دستگاه ضایعات، نمک ها و مایعات خون را فیلتر می کند. همودیالیز (he-moe-die-AL-uh-sis) یکی از راه‌های درمان نارسایی پیشرفته کلیه است و می‌تواند کمک کند علیرغم نارسایی کلیه، زندگی فعالی داشته باشید.

 

 

 

با همودیالیز، باید:

 

 

یک برنامه درمانی دقیق را دنبال کنید

 

داروها را به طور منظم مصرف کنید

 

تغییراتی در رژیم غذایی خود ایجاد کنید

 

 

 

همودیالیز یک مسئولیت جدی است، اما مجبور نیستید آن را به تنهایی به دوش بکشید. از نزدیک با تیم مراقبت های بهداشتی خود، از جمله متخصص کلیه و سایر متخصصان با تجربه در مدیریت همودیالیز، کار خواهید کرد. ممکن است بتوانید همودیالیز را در خانه انجام دهید.

 

 

پزشک به تعیین زمان شروع همودیالیز بر اساس چندین عامل از موارد زیر کمک می کند:

 

• سلامت کلی
• عملکرد کلیه
• علائم و نشانه ها
• کیفیت زندگی
• اولویت های شخصی

ممکن است علائم و نشانه های نارسایی کلیه (اورمی) مانند تهوع، استفراغ، تورم یا خستگی را مشاهده کنید. پزشک از میزان تخمینی فیلتراسیون گلومرولی (eGFR) برای اندازه گیری سطح عملکرد کلیه استفاده می کند. eGFR شما با استفاده از نتایج آزمایش کراتینین خون، جنسیت، سن و عوامل دیگر محاسبه می‌شود. مقدار طبیعی با سن متفاوت است. این اندازه گیری از عملکرد کلیه می تواند به برنامه ریزی درمان، از جمله زمان شروع همودیالیز کمک کند.

 

 

همودیالیز می تواند به بدن در کنترل فشار خون و حفظ تعادل مناسب مایعات و مواد معدنی مختلف - مانند پتاسیم و سدیم - در بدن کمک کند. به طور معمول، همودیالیز خیلی قبل از اینکه کلیه ها از کار بیفتند شروع می شود و باعث ایجاد عوارض تهدید کننده زندگی می شود.

 

 

علل شایع نارسایی کلیه عبارتند از:

 

 

دیابت

 

فشار خون بالا (فشار خون بالا)

 

التهاب کلیه (گلومرولونفریت)

 

التهاب عروق خونی (واسکولیت)

 

 

کیست کلیه (بیماری کلیه پلی کیستیک)

 

با این حال، کلیه ها ممکن است به طور ناگهانی (آسیب حاد کلیه) پس از یک بیماری شدید، جراحی پیچیده، حمله قلبی یا سایر مشکلات جدی از کار بیافتند. برخی از داروها نیز می توانند باعث آسیب کلیه شوند.

 

 

برخی از افراد مبتلا به نارسایی شدید طولانی مدت (مزمن) کلیه ممکن است راه دیگری را انتخاب کنند و به جای دیالیز، حداکثر درمان پزشکی را انتخاب کنند که حداکثر مدیریت محافظه کارانه نیز نامیده می شود. این درمان شامل مدیریت فعال عوارض بیماری مزمن کلیوی پیشرفته، مانند اضافه بار مایعات، فشار خون بالا و کم خونی، با تمرکز بر مدیریت حمایتی علائمی است که بر کیفیت زندگی تأثیر می گذارد.

 

 

 

برخی دیگر ممکن است به جای شروع دیالیز، کاندید پیوند کلیه پیشگیرانه باشند. از تیم مراقبت های بهداشتی خود برای اطلاعات بیشتر در مورد گزینه های خود کمک بخواهید. این یک تصمیم فردی است زیرا مزایای دیالیز ممکن است بسته به مشکلات سلامتی خاص متفاوت باشد.

 

 

 

خطرات

اکثر افرادی که به همودیالیز نیاز دارند، مشکلات سلامتی مختلفی دارند. همودیالیز عمر بسیاری از افراد را طولانی می کند، اما امید به زندگی برای افرادی که به آن نیاز دارند هنوز کمتر از جمعیت عمومی است.

 

 

 

در حالی که درمان همودیالیز می تواند در جایگزینی برخی از عملکردهای از دست رفته کلیه موثر باشد، ممکن است برخی از شرایط مرتبط ذکر شده در زیر را تجربه کنید، اگرچه همه این مسائل را تجربه نمی‌کنند. تیم دیالیز می تواند در مقابله با آنها کمک کند.

 

 

• فشار خون پایین (هیپوتانسیون). افت فشار خون یک عارضه جانبی رایج همودیالیز است، به خصوص اگر دیابت دارید. فشار خون پایین ممکن است با تنگی نفس، گرفتگی شکم، گرفتگی عضلات، حالت تهوع یا استفراغ همراه باشد.

   

  گرفتگی عضلات. اگرچه علت آن مشخص نیست، گرفتگی عضلات در طول همودیالیز شایع است. گاهی اوقات می توان با تنظیم نسخه همودیالیز، گرفتگی عضلات را کاهش داد. تنظیم مصرف مایعات و سدیم بین درمان های همودیالیز نیز ممکن است به پیشگیری از علائم در طول درمان کمک کند.

   

  خارش. بسیاری از افرادی که تحت همودیالیز قرار می‌گیرند، خارش پوست دارند که اغلب در حین یا بلافاصله بعد از عمل بدتر می‌شود.

   

  مشکلات خواب افرادی که تحت همودیالیز قرار می گیرند اغلب به دلیل وقفه تنفسی در خواب (آپنه خواب) یا به دلیل درد، ناراحتی یا بی قراری پاها، در خواب مشکل دارند.

   

  کم خونی نداشتن گلبول های قرمز کافی در خون (کم خونی) یکی از عوارض شایع نارسایی کلیه و همودیالیز است. کلیه های نارسا تولید هورمونی به نام اریتروپویتین (uh-rith-roe-POI-uh-tin) را کاهش می دهند که تشکیل گلبول های قرمز خون را تحریک می کند. محدودیت های رژیم غذایی، جذب ضعیف آهن، آزمایش خون مکرر، یا حذف آهن و ویتامین ها با همودیالیز نیز می تواند به کم خونی کمک کند.

   

  بیماری های استخوانی اگر کلیه‌های آسیب‌دیده دیگر قادر به پردازش ویتامین D که به جذب کلسیم کمک می‌کند، نباشند، ممکن است استخوان‌ها ضعیف شوند. علاوه بر این، تولید بیش از حد هورمون پاراتیروئید - یکی از عوارض شایع نارسایی کلیه - می تواند کلسیم را از استخوان ها آزاد کند.

   

  فشار خون بالا. اگر بیش از حد نمک مصرف کنید یا مایعات بیش از حد مصرف کنید، فشار خون بالا احتمالا بدتر شده و منجر به مشکلات قلبی یا سکته می شود.

   

• اضافه بار مایعات از آنجایی که مایعات در طول همودیالیز از بدن خارج می شود، نوشیدن مایعات بیشتر از مقدار توصیه شده بین درمان های همودیالیز ممکن است باعث عوارض تهدید کننده زندگی، مانند نارسایی قلبی یا تجمع مایع در ریه ها (ادم ریوی) شود.

   

  التهاب غشای اطراف قلب (پریکاردیت). همودیالیز ناکافی می تواند منجر به التهاب غشای اطراف قلب شود که می تواند در توانایی قلب برای پمپاژ خون به بقیه بدن اختلال ایجاد کند.

   

  سطوح بالای پتاسیم (هیپرکالمی). پتاسیم یک ماده معدنی است که به طور معمول توسط کلیه ها از بدن خارج می شود. اگر بیشتر از مقدار توصیه شده پتاسیم مصرف کنید، ممکن است سطح پتاسیم خیلی بالا برود. در موارد شدید، پتاسیم بیش از حد می تواند باعث توقف قلب شود.

   

  عوارض بالقوه خطرناک مانند عفونت، تنگ شدن یا بالون شدن دیواره عروق خونی (آنوریسم)، یا انسداد، می تواند بر کیفیت همودیالیز تأثیر بگذارد.

   

  آمیلوئیدوز مرتبط با دیالیز (am-uh-loi-DO-sis) زمانی ایجاد می‌شود که پروتئین‌های خون روی مفاصل و تاندون‌ها رسوب می‌کنند و باعث درد، سفتی و مایع در مفاصل می‌شوند. این عارضه در افرادی که بیش از پنج سال تحت همودیالیز قرار گرفته اند، شایع تر است.

   

  افسردگی. تغییرات خلق و خوی در افراد مبتلا به نارسایی کلیه رایج است. اگر پس از شروع همودیالیز دچار افسردگی یا اضطراب شدید، با تیم مراقبت های بهداشتی خود در مورد گزینه های درمانی موثر صحبت کنید.

   

•  

روش انجام 

 

آمادگی برای همودیالیز چند هفته تا چند ماه قبل از اولین عمل شروع می شود. برای دسترسی آسان به جریان خون، جراح یک دسترسی عروقی ایجاد می کند. این دسترسی مکانیزمی را فراهم می کند تا مقدار کمی از خون به طور ایمن از گردش خون خارج شود و سپس به بدن بازگردانده شود تا فرآیند همودیالیز کار کند. قبل از شروع درمان های همودیالیز، دسترسی جراحی نیاز به زمان دارد تا بهبود یابد.

 

 

سه نوع دسترسی وجود دارد:

 

فیستول شریانی وریدی (AV). فیستول AV ایجاد شده توسط جراحی، اتصالی بین شریان و ورید است، معمولاً در بازو که کمتر استفاده می‌کنید. این نوع دسترسی به دلیل اثربخشی و ایمنی ترجیح داده می‌شود.

 

پیوند AV. اگر رگ های خونی برای تشکیل فیستول AV بسیار کوچک هستند، جراح ممکن است در عوض با استفاده از یک لوله مصنوعی انعطاف پذیر به نام پیوند، مسیری بین شریان و ورید ایجاد کند.

 

کاتتر ورید مرکزی. اگر به همودیالیز اورژانسی نیاز دارید، ممکن است یک لوله پلاستیکی (کاتتر) در ورید بزرگ گردن یا نزدیک کشاله ران قرار داده شود. کاتتر موقتی است.

 

 

آنچه را می توان انتظار داشت

می توانید همودیالیز را در یک مرکز دیالیز، در خانه یا بیمارستان دریافت کنید. فرکانس درمان بسته به شرایط شما متفاوت است:

 

همودیالیز در مرکز بسیاری از افراد سه بار در هفته در جلسات سه تا پنج ساعته همودیالیز می شوند.

 

همودیالیز روزانه این شامل جلسات مکرر، اما کوتاه‌تر است - معمولاً شش یا هفت روز در هفته و هر بار حدود دو تا سه ساعت در خانه انجام می‌شود.

 

دستگاه‌های همودیالیز ساده‌تر، همودیالیز خانگی را دست و پا گیر کرده است، بنابراین با آموزش خاص و کسی که کمک کند، ممکن است بتوانید همودیالیز را در خانه انجام دهید. حتی ممکن است بتوانید این روش را در شب هنگام خواب انجام دهید.

 

مراکز دیالیز در سراسر کشور وجود دارد، بنابراین شما می توانید به بسیاری از مناطق سفر کنید و همچنان همودیالیز خود را طبق برنامه دریافت کنید. تیم دیالیز می تواند کمک کند تا در مکان های دیگر وقت ملاقات بگیرید، یا می توانید مستقیماً با مرکز دیالیز در مقصد خود تماس بگیرید. از قبل برنامه ریزی کنید تا مطمئن شوید که فضا در دسترس است و می توان ترتیبات مناسب را انجام داد.

 

روش

در طول درمان، در حالی که خون در دستگاه دیالیز جریان دارد، روی یک صندلی می نشینید یا دراز می‌کشید. فیلتری به عنوان یک کلیه مصنوعی برای تمیز کردن خون عمل می کند. می توانید از این زمان برای تماشای تلویزیون یا فیلم، مطالعه، چرت زدن یا شاید صحبت با "هم تختی‌های" خود در مرکز استفاده کنید. اگر شب‌ها همودیالیز می‌کنید، می‌توانید در طول عمل بخوابید.

 

آماده سازی. وزن، فشار خون، نبض و درجه حرارت بررسی می شود. پوستی که محل دسترسی را می پوشاند - نقطه ای که خون از آن خارج می شود و در طول درمان دوباره وارد بدن می شود - تمیز می شود.

 

راه افتادن. در طول همودیالیز، دو سوزن از طریق محل دسترسی به بازو وارد می شود و در محل خود چسبانده می شود تا ایمن بماند. هر سوزن به یک لوله پلاستیکی انعطاف پذیر متصل می شود که به دیالیز متصل می شود. دیالیز از طریق یک لوله، خون را چند اونس در یک زمان فیلتر می کند و اجازه می دهد مواد زائد و مایعات اضافی از خون به مایع پاک کننده ای به نام دیالیز عبور کنند. خون فیلتر شده از طریق لوله دوم به بدن باز می گردد.

 

علائم. هنگامی که مایع اضافی از بدن خارج می شود، ممکن است حالت تهوع و گرفتگی شکم را تجربه کنید - به خصوص اگر فقط سه بار در هفته به جای دفعات بیشتر همودیالیز می کنید. اگر در طول عمل ناراحت هستید، از تیم مراقبت خود در مورد به حداقل رساندن عوارض جانبی با اقداماتی مانند تنظیم سرعت همودیالیز، دارو یا مایعات همودیالیز خود بپرسید.

 

نظارت. از آنجایی که فشار خون و ضربان قلب ممکن است با خارج شدن مایع اضافی از بدن در نوسان باشد، فشار خون و ضربان قلب چندین بار در طول هر درمان بررسی می شود.

 

به پایان رساندن. هنگامی که همودیالیز کامل شد، سوزن ها از محل دسترسی برداشته می شوند و برای جلوگیری از خونریزی یک پانسمان فشاری اعمال می شود. وزن ممکن است دوباره ثبت شود. سپس می‌توانید تا جلسه بعدی به فعالیت های معمول خود بپردازید.

 

نتایج

اگر آسیب کلیوی ناگهانی (حاد) داشتید، ممکن است فقط برای مدت کوتاهی نیاز به همودیالیز داشته باشید تا زمانی که کلیه ها بهبود یابند. اگر قبل از آسیب ناگهانی به کلیه های خود عملکرد کلیه را کاهش داده بودید، شانس بهبودی کامل پس از استقلال از همودیالیز کاهش می یابد.

 

اگرچه همودیالیز در مرکز و سه بار در هفته رایج تر است، برخی تحقیقات نشان می دهد که دیالیز خانگی با موارد زیر مرتبط است:

 

 

کیفیت زندگی بهتر

 

افزایش رفاه

 

کاهش علائم و گرفتگی کمتر، سردرد و تنگی نفس

 

بهبود اشتها، الگوهای خواب، سطح انرژی و توانایی تمرکز

 

تیم مراقبت همودیالیز درمان را زیر نظر دارد تا مطمئن شود که مقدار مناسبی از همودیالیز را برای حذف ضایعات کافی از خون انجام می دهید. وزن و فشار خون قبل، در طول و بعد از درمان به دقت کنترل می‌شود. تقریباً یک بار در ماه، این آزمایشات را دریافت خواهید کرد:

 

آزمایش خون برای اندازه گیری نسبت کاهش اوره (URR) و کلیرانس اوره (Kt/V) تا ببینید که همودیالیز شما چقدر مواد زائد را از بدن دفع می کند.

 

 

ارزیابی شیمی خون و ارزیابی شمارش خون

 

 

اندازه گیری جریان خون از طریق دسترسی در طول همودیالیز

 

تیم مراقبت ممکن است شدت و فرکانس همودیالیز را تا حدی بر اساس نتایج آزمایش تنظیم کند.

 

 

بین درمان ها

 

بین درمان‌های همودیالیز می‌توان به بهترین نتایج ممکن از همودیالیز کمک کرد:

 

• خوردن غذاهای مناسب. تغذیه مناسب می تواند نتایج همودیالیز و سلامت کلی را بهبود بخشد. در حالی که تحت همودیالیز هستید، باید میزان مصرف مایعات، پروتئین، سدیم، پتاسیم و فسفر خود را به دقت کنترل کنید. یک متخصص تغذیه می تواند کمک کند تا یک برنامه غذایی اختصاصی بر اساس وزن، ترجیحات شخصی، عملکرد باقی مانده کلیه و سایر شرایط پزشکی مانند دیابت یا فشار خون بالا ایجاد کنید.

   

  داروهای خود را طبق دستور مصرف کنید. دستورالعمل های تیم مراقبت های بهداشتی خود را با دقت دنبال کنید.

   

  به تیم خود اجازه دهید تا با بحث در مورد نگرانی هایتان به شما کمک کند. تیم مراقبت های بهداشتی می تواند گزینه هایی را ارائه دهد و کمک کند تا با هر گونه نگرانی مقابله کنید.

•  

 

مطالب مرتبط