آمبولیزاسیون شریان رحمی یک درمان کم تهاجمی برای فیبروم رحم، رشد غیر سرطانی در رحم است. در آمبولیزاسیون شریان رحمی - که آمبولیزاسیون فیبروم رحمی نیز نامیده می شود - پزشک از یک لوله باریک و انعطاف پذیر (کاتتر) برای تزریق ذرات کوچک (عوامل آمبولیک) به شریان های رحمی استفاده می کند که خون فیبروم ها و رحم را تامین می کند. هدف این است که رگ‌های خونی فیبروم را مسدود کند، فیبروم‌ها را گرسنه نگه دارد و باعث کوچک شدن و مرگ آنها شود.

 

چرا این کار انجام می شود

فیبروم رحم می تواند در برخی زنان علائم شدیدی از جمله خونریزی شدید قاعدگی، درد لگن و تورم شکم ایجاد کند. آمبولیزاسیون شریان رحمی بافت فیبروم را از بین می برد و علائم را کاهش می دهد. و جایگزینی برای جراحی برداشتن فیبروم (میومکتومی) فراهم می کند.

 

 

اگر در دوران پیش از یائسگی هستید، ممکن است آمبولیزاسیون شریان رحمی را انتخاب کنید، اگر:

درد شدید یا خونریزی شدید ناشی از فیبروم رحم دارید.

 

می خواهید از جراحی اجتناب کنید، در غیر این صورت جراحی برایتان بسیار خطرناک است.

 

می خواهید رحم خود را حفظ کنید.

 

 

بهینه سازی بارداری آینده نگرانی اصلی شما نیست.

 

 

 

خطرات

 

به ندرت، عوارض عمده در زنان تحت آمبولیزاسیون شریان رحمی رخ می دهد. خطر عوارض ناشی از آمبولیزاسیون شریان رحمی تقریباً مشابه عوارض درمان جراحی فیبروم است. اینها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

 

عفونت. یک فیبروم تحلیل رفته می تواند محل رشد باکتری ها را فراهم کند و منجر به عفونت رحم (اندومیومتریت) شود. بسیاری از عفونت های رحمی را می توان با آنتی بیوتیک درمان کرد، اما در موارد شدید، عفونت ممکن است نیاز به هیسترکتومی داشته باشد.

 

آسیب به سایر اندام ها. آمبولیزاسیون ناخواسته اندام یا بافت دیگری ممکن است رخ دهد، اگرچه خطر آن به اندازه جراحی نیست. چه آمبولیزاسیون داشته باشید و چه جراحی، اختلال در خون رسانی تخمدان امکان پذیر است زیرا تخمدان ها و رحم در برخی از رگ های خونی مشترک هستند. اگر در حال نزدیک شدن به یائسگی هستید، چنین اختلالی می تواند منجر به یائسگی شود، اما اگر 40 سال یا کمتر دارید این نادر است.

 

مشکلات احتمالی در بارداری های آینده. بسیاری از زنان پس از آمبولیزاسیون شریان رحمی، بارداری سالمی دارند. با این حال، برخی شواهد نشان می‌دهند که عوارض بارداری، از جمله ناهنجاری‌های جفت متصل به رحم، ممکن است بعد از عمل افزایش یابد.

 

 

اگر می خواهید بچه دار شوید، در مورد خطرات جراحی و اینکه چگونه آمبولیزاسیون شریان رحمی ممکن است بر باروری و بارداری آینده تان تأثیر بگذارد، با پزشک خود صحبت کنید.

 

 

 

دلایل اجتناب از این روش

 

در موارد زیر از آمبولیزاسیون شریان رحمی خودداری کنید:

 

باردار هستید

احتمال ابتلا به سرطان لگن دارید

عفونت لگنی فعال، اخیر یا مزمن دارید

 

شرایطی دارید که بر عروق خونی تان تأثیر می گذارد (بیماری عروقی)

 

به مواد حاجب حاوی ید حساسیت دارید

 

 

اکثر اندازه ها و مکان های فیبروم را می توان با آمبولیزاسیون شریان رحمی درمان کرد. با این حال، فیبروم های بسیار بزرگ می توانند به قدری بزرگ باشند که عوارضی ایجاد کنند و برای برداشتن آنها به روش دیگری نیاز باشد.

 

برخی از فیبروم‌هایی که عمدتاً در داخل رحم قرار دارند (زیر مخاطی ساقه‌دار) ممکن است پس از عمل از طریق واژینال خارج شوند. در نهایت، اگر فیبروم ها قبلاً منبع خون خود را از دست داده باشند، آمبولیزاسیون شریان رحمی هیچ سودی نخواهد داشت.

 

 

در مورد مزایا و خطرات آمبولیزاسیون شریان رحمی با متخصص زنان و زایمان یا رادیولوژیست مداخله ای صحبت کنید. پزشکی که از تکنیک های تصویربرداری برای هدایت روش هایی استفاده می کند که با جراحی معمولی غیرممکن است.

 

 

روش انجام

آمبولیزاسیون شریان رحمی معمولاً توسط رادیولوژیست مداخله ای یا متخصص زنان و زایمان انجام می‌شود که آموزش آمبولیزاسیون شریان رحمی دیده است.

 

 

 

غذا و داروها

 

 

عصر قبل از عمل، بعد از نیمه شب یا بعد از هر زمانی که پزشکتان توصیه کرده است، غذا نخورید یا ننوشید. اگر دارو مصرف می کنید، از پزشک خود بپرسید که آیا باید مصرف آنها را قبل یا بعد از عمل قطع کنید یا نه.

 

 

آنچه را می توان انتظار داشت

رادیولوژیست برای دیدن رحم و عروق خونی از فلوروسکوپ استفاده می کند. این دستگاه یک پرتو اشعه ایکس پالسی است که تصاویر متحرکی از ساختارهای داخلی تولید می کند و آنها را بر روی مانیتور کامپیوتر نمایش می دهد.

 

 

قبل از عمل

 

در اتاق عمل رادیولوژی، یک خط داخل وریدی (IV) در یکی از رگ‌ها قرار داده می‌شود تا به شما مایعات، داروهای بیهوشی، آنتی‌بیوتیک و داروهای ضد درد بدهد.

 

 

در طول روش

 

روش شامل:

 

بیهوشی. معمولاً نوعی بیهوشی دریافت می‌کنید که درد را کاهش می‌دهد و به آرامشتان کمک می‌کند، اما بیدار هستید (آرام‌بخشی آگاهانه).

 

دسترسی به رگ های خونی. پزشک یک برش کوچک در پوست روی شریان فمورال ایجاد می کند، یک رگ خونی بزرگ که از طول از کشاله ران عبور می کند. سپس پزشک یک کاتتر را وارد شریان کرده و کاتتر را به یکی از دو شریان رحمی هدایت می کند. به طور کلی، پزشک می‌تواند از طریق یک برش به هر دو شریان رحمی دسترسی پیدا کند.

 

نقشه برداری عروق خونی و تزریق. مایع حاجب تزریق شده، معمولاً حاوی ید، به داخل شریان رحمی و شاخه‌های آن جریان می‌یابد و آنها را روی مانیتور فلوروسکوپ قابل مشاهده می‌کند. فیبروم ها بیشتر از سایر بافت های رحمی "روشن" می شوند.

 

رادیولوژیست ناحیه سمت راست شریان رحمی را شناسایی می کند و سپس ذرات ریز ساخته شده از پلاستیک یا ژلاتین را به رگ خونی تزریق می کند. این ذرات توسط جریان خون حمل می شوند تا رگ های فیبروم را مسدود کنند.

 

پس از تزریق کنتراست بیشتر به شریان رحمی، پزشک تصاویر اضافی را بررسی می کند تا مطمئن شود که خون دیگر به فیبروم ها نمی رسد. سپس همان مراحل در شریان رحمی دوم تکرار می شود.

 

 

بعد از عمل

در اتاق ریکاوری، تیم مراقبت  وضعیت را نظارت می کند و برای کنترل هر گونه حالت تهوع و درد به بیمار دارو می دهد. هنگامی که اثرات بیهوشی از بین می رود، بیمار را برای مشاهده یک شبه به اتاق بیمارستان می برند.

 

موقعیت. برای جلوگیری از تجمع خون (هماتوم) در محل شریان فمورال، باید چندین ساعت صاف دراز بکشید.

 

درد. اولین عارضه جانبی آمبولیزاسیون شریان رحمی درد است که ممکن است واکنشی به توقف جریان خون به فیبروم ها و کاهش موقت جریان خون به بافت طبیعی رحم باشد. درد معمولاً در 24 ساعت اول به اوج خود می رسد. برای مدیریت درد، داروی ضد درد دریافت می کنید.

 

مشاهده. سندرم پس از آمبولیزاسیون - که با تب خفیف، درد، خستگی، تهوع و استفراغ مشخص می شود - پس از آمبولیزاسیون شریان رحمی شایع است.

 

علائم سندرم پس از آمبولیزاسیون حدود 48 ساعت پس از عمل به اوج خود می رسد و معمولاً در عرض یک هفته خود به خود برطرف می شود. علائم مداوم که به تدریج بهبود نمی یابند باید برای شرایط جدی تر مانند عفونت ارزیابی شوند.

 

تا روز بعد، کاتتر ادراری برداشته می‌شود و تشویق می‌شوید که در اطراف راه بروید. بهبودی عموماً سریع است و عوارض نادر است.

 

 

بهبود

 

بیشتر زنان یک روز بعد از عمل با تجویز داروی ضد درد خوراکی به خانه بازمی گردند. درد معمولاً در عرض یک یا دو روز پایان می یابد، اما در برخی از زنان ممکن است تا چند هفته طول بکشد.

 

 

بازیابی خود را برای موارد زیر نظارت کنید:

 

ترشحات واژن. ممکن است چند هفته تا یک ماه پس از آمبولیزاسیون شریان رحمی، ترشحات آبکی یا موکوس مانند داشته باشید. ترشح باید بدون درمان قطع شود. در تعداد کمی از زنان، بقایای فیبروم ها از طریق واژن منتقل می شود.

 

عفونت. برای اطمینان از عدم وجود عفونت، در عرض چهار هفته پس از عمل برای معاینه بعدی به متخصص زنان و زایمان یا پزشک مراقبت های اولیه مراجعه کنید. علائم و نشانه های عفونت شامل تب، لرز و درد است. عفونت های تاخیری و ترشحات واژن به ندرت هفته ها تا ماه ها پس از عمل گزارش می‌شوند.

 

 

پیگیری

 

 

ممکن است در سال آینده یک آزمایش تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) برای نظارت بر انقباض یا سایر تغییرات در فیبروم یا رحم خود داشته باشید. پزشکان معمولاً اولین معاینه را سه ماه پس از عمل برنامه ریزی می کنند.

 

نتایج

آمبولیزاسیون شریان رحمی معمولاً علائم را تسکین می دهد. همچنین بر دوره قاعدگی تأثیر می گذارد و ممکن است بر باروری تأثیر بگذارد.

 

تسکین علائم. اکثر زنان در سه ماه اول پس از درمان، علائم را کاهش می دهند. علاوه بر این، برخی تحقیقات نشان می دهد که پنج سال پس از درمان، آمبولیزاسیون شریان رحمی همچنان به کاهش علائمی مانند خونریزی شدید، بی اختیاری ادرار و بزرگ شدن شکم در اکثر زنان ادامه می دهد. به نظر می‌رسد این نتایج با نتایج میومکتومی قابل مقایسه باشد که در آن فیبروم ها با جراحی برداشته شده و رحم ترمیم می شود.

 

قاعدگی زنان. دوره قاعدگی ممکن است طبق برنامه طبیعی خود ادامه یابد. اگر هر دوره‌ای را از دست بدهید، احتمالاً ظرف چند ماه دوباره شروع می‌شود.

 

تعداد کمی از زنان پس از عمل وارد یائسگی می شوند. به نظر می رسد این خطر در زنان 45 ساله و بالاتر بیشتر است.

 

تاثیر بر باروری. اگرچه خطر یائسگی پس از عمل کم است، آسیب ظریف تخمدان ممکن است باردار شدن را دشوارتر کند. همچنین ممکن است خطر عوارض بارداری، به ویژه چسبیدن جفت، افزایش یابد. با وجود این خطرات، بسیاری از زنان پس از آمبولیزاسیون شریان رحمی، بارداری موفقی داشته اند.

 

اما، برای تعیین تاثیر آمبولیزاسیون شریان رحمی بر باروری و بارداری، به مطالعات طولانی‌مدت‌تر و بزرگ‌تری نیاز است - و خطرات آمبولیزاسیون شریان رحمی نیز باید با خطرات جراحی مقایسه شود.