زونا یک عفونت ویروسی است که باعث ایجاد بثورات دردناک می شود. اگرچه زونا می تواند در هر جایی از بدن رخ دهد، اما اغلب به صورت نواری از تاول ظاهر می شود که در سمت چپ یا راست تنه پیچیده میشود.

زونا توسط ویروس واریسلا زوستر ایجاد می شود - همان ویروسی که باعث آبله مرغان می شود. پس از ابتلا به آبله مرغان، ویروس در بافت عصبی نزدیک نخاع و مغز غیرفعال است. سال ها بعد، ویروس ممکن است دوباره به صورت زونا فعال شود.

زونا یک بیماری تهدید کننده زندگی نیست، اما می تواند بسیار دردناک باشد. واکسن ها می توانند به کاهش خطر ابتلا به زونا کمک کنند. درمان زودهنگام می تواند به کوتاه شدن عفونت زونا و کاهش احتمال عوارض کمک کند. شایع ترین عارضه نورالژی پس از تبخال است که پس از پاک شدن تاول ها برای مدت طولانی باعث درد زونا می شود.

علائم

علائم و نشانه‌های زونا معمولاً تنها بر بخش کوچکی از یک طرف بدن تأثیر می‌گذارد. این علائم و نشانه ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

درد، سوزش، بی حسی یا گزگز

حساسیت به لمس

بثورات قرمزی که چند روز پس از درد شروع می شود.

تاول های پر از مایع که باز می شوند و پوسته می شوند.

خارش

 

برخی افراد نیز علائم زیر را تجربه می کنند:

تب

سردرد

حساسیت به نور

خستگی

 

درد معمولا اولین علامت زونا است. برای برخی، ممکن است شدید باشد. بسته به محل درد، گاهی اوقات ممکن است با علامتی از مشکلاتی که بر قلب، ریه ها یا کلیه ها تأثیر می گذارد، اشتباه گرفته شود. برخی از افراد بدون ایجاد بثورات، درد زونا را تجربه می کنند.

 

اغلب، بثورات زونا به صورت نواری از تاول ایجاد می شود که در اطراف سمت چپ یا راست تنه پیچیده می‌شود. گاهی اوقات بثورات زونا در اطراف یک چشم یا در یک طرف گردن یا صورت ایجاد می شود.

 

 

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

اگر مشکوک به زونا هستید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید، به ویژه در شرایط زیر:

درد و بثورات در نزدیکی چشم ایجاد می شود. در صورت عدم درمان، این عفونت می تواند منجر به آسیب دائمی چشم شود.

60 سال یا بیشتر سن دارید، زیرا سن به طور قابل توجهی خطر عوارض را افزایش می دهد.

شما یا یکی از اعضای خانواده تان سیستم ایمنی ضعیفی دارید (به دلیل سرطان، داروها یا بیماری مزمن).

بثورات گسترده و دردناک است.

علل

زونا توسط ویروس واریسلا زوستر ایجاد می شود - همان ویروسی که باعث آبله مرغان می شود. هر کسی که آبله مرغان داشته باشد ممکن است به زونا مبتلا شود. پس از بهبودی از آبله مرغان، ویروس وارد سیستم عصبی می شود و برای سال ها نهفته می‌ماند.

 

در نهایت، ممکن است دوباره فعال شود و در امتداد مسیرهای عصبی به سمت پوست حرکت کند و باعث ایجاد زونا شود. اما همه کسانی که آبله مرغان داشته اند به زونا مبتلا نمی شوند.

 

دلیل زونا مشخص نیست. اما ممکن است به دلیل کاهش ایمنی در برابر عفونت ها با افزایش سن باشد. زونا در افراد مسن و در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند شایع تر است.

 

واریسلا زوستر بخشی از گروهی از ویروس‌ها به نام ویروس‌های هرپس است که شامل ویروس‌هایی می‌شود که باعث تبخال و تبخال تناسلی می‌شوند. به همین دلیل، زونا به عنوان هرپس زوستر نیز شناخته می شود. اما ویروسی که باعث آبله مرغان و زونا می‌شود، همان ویروسی نیست که عامل ایجاد تبخال یا تبخال تناسلی، یک عفونت مقاربتی است.

 

 

آیا مسری هستید؟

فرد مبتلا به زونا می تواند ویروس واریسلا زوستر را به هر کسی که در برابر آبله مرغان مصون نیست منتقل کند. این معمولا از طریق تماس مستقیم با زخم های باز راش زونا رخ می دهد. پس از ابتلا، فرد مبتلا به آبله مرغان می شود، اما نه زونا.

 

آبله مرغان برای برخی افراد خطرناک است. تا زمانی که تاول های زونا زخمی نشود، مسری هستید و باید از تماس فیزیکی با افرادی که هنوز آبله مرغان یا واکسن آبله مرغان نگرفته اند، بخصوص افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف، زنان باردار و نوزادان، خودداری کنید.

عوامل خطر

هر کسی که تا به حال آبله مرغان داشته، ممکن است به زونا مبتلا شود. بیشتر بزرگسالان در دوران کودکی، قبل از ظهور واکسیناسیون معمول دوران کودکی که اکنون در برابر آبله مرغان محافظت می کند، آبله مرغان داشته‌اند.

 

عواملی که ممکن است خطر ابتلا به زونا را افزایش دهند عبارتند از:

سن بالای 50 سال. زونا در افراد بالای 50 سال شایع تر است. این خطر با افزایش سن افزایش می یابد.

داشتن بیماری های خاص. بیماری هایی که سیستم ایمنی بدن را تضعیف می کنند، مانند HIV/AIDS و سرطان، می توانند خطر ابتلا به زونا را افزایش دهند.

تحت درمان های سرطان. پرتودرمانی یا شیمی درمانی می تواند مقاومت را در برابر بیماری ها کاهش دهد و ممکن است باعث ایجاد زونا شود.

مصرف داروهای خاص. داروهایی که برای جلوگیری از پس زدن اندام های پیوندی طراحی شده اند، می‌توانند خطر ابتلا به زونا را افزایش دهند – و همچنین استفاده طولانی مدت از استروئیدها، مانند پردنیزون.

 

 

عوارض

عوارض زونا می تواند شامل موارد زیر باشد:

نورالژی پس از تبخال. برای برخی افراد، درد زونا تا مدت ها پس از پاک شدن تاول ها ادامه می یابد. این وضعیت به عنوان نورالژی پس از تبخال شناخته می شود و زمانی رخ می دهد که رشته های عصبی آسیب‌دیده پیام های گیج کننده و اغراق آمیزی از درد را از پوست به مغز ارسال می کنند.

از دست دادن بینایی. زونا در داخل یا اطراف چشم (زونا چشمی) می تواند باعث عفونت های دردناک چشم شود که ممکن است منجر به از دست دادن بینایی شود.

مشکلات عصبی. بسته به اینکه کدام اعصاب تحت تأثیر قرار می گیرند، زونا می تواند باعث التهاب مغز (آنسفالیت)، فلج صورت، یا مشکلات شنوایی یا تعادل شود.

عفونت های پوستی. اگر تاول های زونا به درستی درمان نشود، ممکن است عفونت های باکتریایی پوست ایجاد شود.

 

 

جلوگیری

واکسن زونا ممکن است به پیشگیری از زونا کمک کند.

 

افرادی که به دنبال دریافت واکسن زونا هستند دو گزینه دارند: Shingrix و Zostavax.

 

 Shingrix توسط سازمان غذا و دارو (FDA) در سال 2017 تایید شد و به Zostavax ترجیح داده می‌شود. مطالعات نشان می دهد که Shingrix برای بیش از پنج سال از زونا محافظت می کند. Shingrix یک واکسن غیر زنده است که از یک جزء ویروسی ساخته شده است. این دارو در دو دوز و بین دو تا شش ماه تجویز می شود.

 

Shingrix برای افراد 50 سال و بالاتر، از جمله کسانی که قبلاً Zostavax دریافت کرده اند یا زونا داشته اند، تایید و توصیه می شود.

 

نشان داده شده است که Zostavax برای حدود پنج سال از زونا محافظت می کند. این یک واکسن زنده است که به صورت تک تزریقی، معمولاً در قسمت بالای بازو تجویز می شود. Zostavax برای افراد 60 سال و بالاتر توصیه می شود.

 

شایع ترین عوارض جانبی هر دو واکسن زونا قرمزی، درد، حساسیت، تورم و خارش در محل تزریق و سردرد است.

 

واکسن زونا تضمین نمی کند که به زونا مبتلا نخواهید شد. اما این واکسن احتمالاً دوره و شدت بیماری را کاهش می دهد و خطر ابتلا به نورالژی پس از تبخال را کاهش می دهد.

 

واکسن زونا فقط به عنوان یک استراتژی پیشگیری استفاده می شود. این دارو برای درمان افرادی که در حال حاضر به این بیماری مبتلا هستند در نظر گرفته نشده است. با پزشک خود در مورد اینکه کدام گزینه برای شما مناسب است صحبت کنید.