عدم تحمل لاکتوز

افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز قادر به هضم کامل قند (لاکتوز) موجود در شیر نیستند. در نتیجه بعد از خوردن یا نوشیدن لبنیات دچار اسهال، گاز و نفخ می شوند. این بیماری که سوء جذب لاکتوز نیز نامیده می شود، معمولاً بی ضرر است، اما علائم آن می تواند ناراحت کننده باشد.

مقدار بسیار کمی از آنزیم تولید شده در روده کوچک (لاکتاز) معمولاً مسئول عدم تحمل لاکتوز است. می توانید سطوح پایین لاکتاز داشته باشید و همچنان بتوانید محصولات شیر را هضم کنید. اما اگر سطوح آن خیلی پایین باشد دچار عدم تحمل لاکتوز می شوید که بعد از خوردن یا نوشیدن لبنیات منجر به بروز علائم می شود.

اکثر افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز می توانند این بیماری را بدون ترک تمام غذاهای لبنی کنترل کنند.

علائم

علائم و نشانه های عدم تحمل لاکتوز معمولا از 30 دقیقه تا دو ساعت پس از خوردن یا نوشیدن غذاهای حاوی لاکتوز شروع می شود. علائم و نشانه های رایج عبارتند از:

اسهال

حالت تهوع و گاهی اوقات استفراغ

گرفتگی معده

نفخ

گاز

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

اگر بعد از خوردن لبنیات اغلب علائم عدم تحمل لاکتوز را دارید، به خصوص اگر نگران دریافت کلسیم کافی هستید، از پزشک خود وقت ملاقات بگیرید.

علل

عدم تحمل لاکتوز زمانی رخ می دهد که روده کوچک به اندازه کافی آنزیم (لاکتاز) برای هضم قند شیر (لاکتوز) تولید نمی کند.

به طور معمول، لاکتاز قند شیر را به دو قند ساده - گلوکز و گالاکتوز - تبدیل می کند که از طریق پوشش روده به جریان خون جذب می شوند.

اگر کمبود لاکتاز دارید، لاکتوز موجود در غذا به جای پردازش و جذب به روده بزرگ منتقل می شود. در روده بزرگ، باکتری های نرمال با لاکتوز هضم نشده برهم کنش می کنند و علائم و نشانه های عدم تحمل لاکتوز را ایجاد می کنند.

سه نوع عدم تحمل لاکتوز وجود دارد. عوامل مختلفی باعث کمبود لاکتاز در هر نوع می شود.

عدم تحمل لاکتوز اولیه

افرادی که به عدم تحمل لاکتوز اولیه مبتلا می شوند - شایع ترین نوع - زندگی را با تولید لاکتاز کافی شروع می کنند. نوزادانی که تمام مواد مغذی خود را از شیر دریافت می کنند، به لاکتاز نیاز دارند.

از آنجایی که کودکان شیر را با غذاهای دیگر جایگزین می کنند، مقدار لاکتازی که آنها تولید می کنند به طور معمول کاهش می یابد، اما معمولاً به اندازه کافی برای هضم مقدار لبنیات در یک رژیم غذایی بزرگسالان معمولی باقی می ماند. در عدم تحمل لاکتوز اولیه، تولید لاکتاز در بزرگسالی به شدت کاهش می‌یابد و هضم محصولات شیر را دشوار می‌کند.

عدم تحمل لاکتوز ثانویه

این شکل از عدم تحمل لاکتوز زمانی رخ می دهد که روده کوچک تولید لاکتاز را پس از یک بیماری، آسیب یا جراحی که روده کوچک را درگیر می کند کاهش می دهد. بیماری های مرتبط با عدم تحمل لاکتوز ثانویه عبارتند از عفونت روده، بیماری سلیاک، رشد بیش از حد باکتری ها و بیماری کرون.

درمان اختلال زمینه‌ای ممکن است سطوح لاکتاز را بازگرداند و علائم و نشانه‌ها را بهبود بخشد، اگرچه ممکن است زمان ببرد.

عدم تحمل لاکتوز مادرزادی یا رشدی

ممکن است، اما به ندرت، نوزادانی با عدم تحمل لاکتوز ناشی از کمبود لاکتاز متولد شوند. این اختلال از نسلی به نسل دیگر در یک الگوی توارثی به نام اتوزومال مغلوب منتقل می شود، به این معنی که هم مادر و هم پدر باید یک نوع ژن مشابه را منتقل کنند تا کودک مبتلا شود. نوزادان نارس نیز به دلیل سطح ناکافی لاکتاز ممکن است دچار عدم تحمل لاکتوز شوند.

عوامل خطر

عواملی که می توانند شما یا فرزندتان را مستعد عدم تحمل لاکتوز کنند عبارتند از:

افزایش سن. عدم تحمل لاکتوز معمولا در بزرگسالی ظاهر می شود. این وضعیت در نوزادان و کودکان خردسال ناشایع است.

قومیت. عدم تحمل لاکتوز در افراد آفریقایی، آسیایی، اسپانیایی تبار و سرخپوستان آمریکایی بیشتر شایع است.

تولد زودرس. نوزادانی که نارس به دنیا می آیند ممکن است سطح لاکتاز را کاهش دهند زیرا روده کوچک تا اواخر سه ماهه سوم سلول های تولید کننده لاکتاز را ایجاد نمی کند.

بیماری هایی که روده کوچک را تحت تاثیر قرار می دهند. مشکلات روده کوچک که می تواند باعث عدم تحمل لاکتوز شود شامل رشد بیش از حد باکتری ها، بیماری سلیاک و بیماری کرون است.

درمان های خاص سرطان. اگر برای سرطان معده خود رادیوتراپی کرده باشید یا عوارض روده ای ناشی از شیمی درمانی داشته باشید، خطر ابتلا به عدم تحمل لاکتوز در شما افزایش می یابد.