کزاز یک بیماری جدی سیستم عصبی است که توسط یک باکتری تولید کننده سم ایجاد می شود. این بیماری باعث انقباضات عضلانی، به ویژه عضلات فک و گردن می شود. کزاز معمولا به عنوان فک قفلی شناخته می شود.

عوارض شدید کزاز می تواند تهدید کننده زندگی باشد. هیچ درمانی برای کزاز وجود ندارد درمان بر مدیریت علائم و عوارض تا زمانی که اثرات سم کزاز برطرف شود، متمرکز است.

به دلیل استفاده گسترده از واکسن ها، موارد کزاز در بسیاری از کشورهای دنیا نادر است. این بیماری همچنان یک تهدید برای افرادی است که در مورد واکسیناسیون خود به روز نیستند.

 

علائم

میانگین زمان از عفونت تا ظهور علائم و نشانه ها (دوره کمون یا نهفتگی) 10 روز است. دوره کمون می‌تواند از 3 تا 21 روز متغیر باشد.

 

شایع ترین نوع کزاز، کزاز عمومی نامیده می شود. علائم و نشانه ها به تدریج شروع می شوند و سپس به تدریج در طی دو هفته بدتر می شوند. آنها معمولاً از فک شروع می شوند و روی بدن به سمت پایین پیش می روند.

 

 

علائم و نشانه های کزاز عمومی عبارتند از:

 

اسپاسم عضلانی دردناک و ماهیچه های سفت و غیر قابل حرکت (سفتی عضلانی) در فک 

 

کشش ماهیچه های اطراف لب که گاهی اوقات باعث ایجاد یک پوزخند مداوم می شود

 

اسپاسم دردناک و سفتی در عضلات گردن

 

مشکل در بلع

 

عضلات سفت شکم

 

 

پیشرفت کزاز منجر به اسپاسم‌های دردناک و تشنجی مکرر می‌شود که چند دقیقه طول می‌کشد (اسپاسم عمومی). معمولاً قوس گردن و پشت و پاها سفت می شوند، بازوها به سمت بدن کشیده می شوند و مشت ها گره می شوند. سفتی عضلات در گردن و شکم ممکن است باعث مشکلات تنفسی شود.

 

این اسپاسم‌های شدید ممکن است در اثر رویدادهای جزئی که حواس را تحریک می‌کنند، ایجاد شوند - صدای بلند، لمس فیزیکی یا نور.

 

 

با پیشرفت بیماری، علائم و نشانه های دیگری ممکن است بروز کند که شامل موارد زیر است:

 

فشار خون بالا

 

فشار خون پایین

 

ضربان قلب سریع

 

تب

 

عرق کردن شدید

 

 

کزاز موضعی

 

این شکل غیر معمول کزاز منجر به اسپاسم عضلات نزدیک محل زخم می شود. در حالی که این بیماری معمولاً یک نوع کمتر شدید از بیماری است، می تواند به کزاز عمومی پیشرفت کند.

 

 

کزاز سفالیک

 

این شکل نادر از کزاز ناشی از زخم سر است. منجر به ضعیف شدن عضلات صورت و اسپاسم عضلات فک می شود. همچنین می تواند به کزاز عمومی تبدیل شود.

 

 

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

 

کزاز یک بیماری تهدید کننده زندگی است. اگر علائم کزاز دارید، به دنبال مراقبت های اورژانسی باشید.

 

اگر زخم ساده و تمیزی دارید - و در عرض 10 سال واکسن کزاز زده اید - می توانید از زخم خود در خانه مراقبت کنید.

 

در موارد زیر به دنبال مراقبت های پزشکی باشید:

 

در طی 10 سال واکسن کزاز نزده اید.

 

مطمئن نیستید که آخرین بار چه زمانی واکسن کزاز زده اید.

 

زخم سوراخ شده، جسم خارجی در زخم، نیش حیوان یا بریدگی عمیق دارید.

 

زخم شما آلوده به خاک، مدفوع، زنگ زدگی یا بزاق است - یا در مورد اینکه آیا بعد از قرار گرفتن در معرض آن به اندازه کافی زخم را تمیز کرده اید یا خیر، شک دارید. 

 

اگر پنج سال یا بیشتر از آخرین واکسن کزاز شما گذشته باشد، به تزریق واکسن نیاز دارند.

 

علل

باکتری عامل کزاز کلستریدیوم تتانی نام دارد. این باکتری می تواند در حالت خفته در خاک و مدفوع حیوانات زنده بماند. اساساً تا زمانی که مکانی برای رونق پیدا نکند، تعطیل است.

 

هنگامی که باکتری های خفته وارد زخم می شوند - شرایطی که برای رشد خوب است - سلول ها "بیدار می‌شوند". همانطور که آنها در حال رشد و تقسیم هستند، سمی به نام تتانوسپاسمین ترشح می کنند. این سم به اعصاب بدن که عضلات را کنترل می کنند، آسیب می رساند.

 

عوامل خطر

بزرگترین عامل خطر برای مقابله با کزاز، واکسینه نشدن یا عدم رعایت واکسن های تقویت کننده 10 ساله است.

 

عوامل دیگری که خطر به وجود آمدن کزاز را افزایش می دهند، عبارتند از:

 

• بریدگی یا زخم در معرض خاک یا کود
• جسم خارجی در زخم، مانند ناخن یا ترکش
• شرایط پزشکی سرکوب کننده سیستم ایمنی
• ضایعات پوستی عفونی در افراد مبتلا به بیماری
• بند ناف عفونی زمانی که مادر به طور کامل واکسینه نشده است
• سوزن های مشترک و غیربهداشتی برای مصرف غیرقانونی مواد مخدر
•  

عوارض

عوارض کزاز ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• مشکلات تنفسی. مشکلات تنفسی تهدید کننده زندگی می تواند ناشی از سفت شدن تارهای صوتی و سفتی عضلات در گردن و شکم، به ویژه در هنگام اسپاسم عمومی باشد.

   

  انسداد شریان ریه (آمبولی ریه). لخته خونی که از جای دیگری در بدن حرکت کرده است می تواند شریان اصلی ریه یا یکی از شاخه های آن را مسدود کند.

   

  ذات الریه. عفونت ریه ناشی از استنشاق تصادفی چیزی به ریه ها (پنومونی آسپیراسیون) ممکن است یکی از عوارض اسپاسم عمومی باشد.

   

  استخوان های شکسته. اسپاسم عمومی ممکن است باعث شکستگی ستون فقرات یا سایر استخوان ها شود.

   

  مرگ. مرگ ناشی از کزاز اغلب به دلیل مسدود شدن راه هوایی در هنگام اسپاسم یا آسیب به اعصاب تنظیم کننده تنفس، ضربان قلب یا سایر عملکردهای اندام ایجاد می شود.

   

جلوگیری 

با واکسن زدن می توانید از کزاز جلوگیری کنید.

 

واکسیناسیون برای کودکان

واکسن کزاز به عنوان بخشی از سموم دیفتری و کزاز و واکسن سیاه سرفه بدون سلول (DTaP) به کودکان داده می شود. دیفتری یک عفونت باکتریایی جدی بینی و گلو است. سیاه سرفه بدون سلولی که سیاه سرفه نیز نامیده می شود، یک عفونت تنفسی بسیار مسری است.

 

کودکانی که واکسن سیاه سرفه را تحمل نمی کنند ممکن است واکسن جایگزین به نام DT را دریافت کنند.

 

 

DTaP مجموعه ای از پنج واکسن است که معمولاً در بازو یا ران به کودکان در سنین زیر داده می شود:

 

2 ماه

 

4 ماه

 

6 ماه

 

15 تا 18 ماهگی

 

4 تا 6 سال

 

واکسیناسیون برای کودکان 7 تا 18 ساله

تزریق واکسن تقویت کننده برای کودکان در سنین 11 یا 12 سال توصیه می شود. این واکسن تقویت کننده، واکسن Tdap نامیده می شود. اگر کودک در این سن واکسن تقویت کننده دریافت نکرد، در مورد گزینه های مناسب با پزشک خود صحبت کنید.

 

 

واکسیناسیون برای بزرگسالان 19 سال و بالاتر

 

تزریق بوستر برای بزرگسالان هر 10 سال یک بار توصیه می شود. این ممکن است یکی از دو واکسن Tdap یا Td باشد. اگر در کودکی علیه کزاز واکسینه نشده اید یا در مورد وضعیت واکسیناسیون خود مطمئن نیستید، برای دریافت واکسن Tdap به پزشک خود مراجعه کنید.

 

واکسیناسیون در دوران بارداری

بدون در نظر گرفتن برنامه واکسیناسیون مادر، یک تقویت کننده در سه ماه سوم توصیه می شود.

 

توصیه های دیگر

• از پزشک خود بخواهید وضعیت واکسیناسیون شما را به طور مرتب بررسی کند.

   

  اگر قصد سفر بین المللی را دارید، بررسی کنید که آیا در برنامه واکسیناسیون خود به روز هستید یا خیر.