پیوند لوزالمعده (پانکراس) یک روش جراحی برای قرار دادن پانکراس سالم از یک اهدا کننده متوفی به فردی است که پانکراس دیگر به درستی کار نمی کند.

 

پانکراس عضوی است که در پشت قسمت تحتانی معده قرار دارد. یکی از وظایف اصلی آن ساخت انسولین است، هورمونی که جذب قند (گلوکز) را در سلول ها تنظیم می کند.

 

اگر پانکراس انسولین کافی تولید نکند، سطح قند خون می تواند به سطوح ناسالم افزایش یابد و در نتیجه دیابت نوع 1 ایجاد شود.

 

بیشتر پیوند پانکراس برای درمان دیابت نوع 1 انجام می شود. پیوند پانکراس یک درمان بالقوه برای این بیماری ارائه می دهد. اما معمولاً برای کسانی که عوارض جدی دیابت دارند، استفاده می شود زیرا عوارض جانبی پیوند پانکراس می تواند قابل توجه باشد.

 

در برخی موارد، پیوند پانکراس ممکن است دیابت نوع 2 را نیز درمان کند. به ندرت، پیوند پانکراس ممکن است در درمان سرطان پانکراس، مجرای صفراوی یا سایر سرطان ها استفاده شود.

 

پیوند پانکراس اغلب همراه با پیوند کلیه در افرادی که کلیه هایشان به دلیل دیابت آسیب دیده است انجام می شود.

چرا این کار انجام می شود

پیوند پانکراس می تواند تولید انسولین طبیعی را بازگرداند و کنترل قند خون را در افراد مبتلا به دیابت بهبود بخشد، اما این یک درمان استاندارد نیست. عوارض جانبی داروهای ضد رد مورد نیاز پس از پیوند پانکراس اغلب می تواند جدی باشد.

 

 

پزشکان ممکن است پیوند پانکراس را برای افراد مبتلا به هر یک از موارد زیر در نظر بگیرند:

 

دیابت نوع 1 که با درمان استاندارد قابل کنترل نیست

 

واکنش های مکرر انسولین

 

کنترل ضعیف قند خون به طور مداوم

 

آسیب شدید کلیه

 

دیابت نوع 2 با مقاومت کم انسولین و تولید کم انسولین همراه است

 

پیوند پانکراس معمولاً یک گزینه درمانی برای افراد مبتلا به دیابت نوع 2 نیست زیرا دیابت نوع 2 زمانی رخ می دهد که بدن به انسولین مقاوم می شود یا قادر به استفاده صحیح از آن نیست، نه به دلیل مشکل تولید انسولین در لوزالمعده.

 

اما برای برخی از افراد مبتلا به دیابت نوع 2 که هم مقاومت به انسولین پایین و هم تولید انسولین کم دارند، پیوند پانکراس ممکن است یک گزینه درمانی باشد. حدود 10 درصد از تمام پیوندهای پانکراس در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 انجام می شود.

 

 

 

انواع مختلفی از پیوند پانکراس وجود دارد، از جمله:

 

• پیوند پانکراس به تنهایی. افراد مبتلا به دیابت و بیماری کلیوی زودرس یا بدون بیماری ممکن است کاندید پیوند پانکراس به تنهایی (پیوند پانکراس منفرد) باشند. جراحی پیوند پانکراس شامل قرار دادن پانکراس سالم در گیرنده‌ای است که پانکراس دیگر به درستی کار نمی‌کند.

   

  پیوند ترکیبی کلیه و پانکراس. جراحان اغلب ممکن است پیوند کلیه- پانکراس ترکیبی (همزمان) را برای افراد مبتلا به دیابت که مبتلا به نارسایی کلیه هستند یا در معرض خطر نارسایی کلیه هستند، انجام دهند. اغلب پیوند پانکراس همزمان با پیوند کلیه انجام می شود.

   

  هدف از این رویکرد ارائه کلیه و پانکراس سالمی است که بعید است در آینده به آسیب کلیه مرتبط با دیابت کمک کند.

   

  پیوند پانکراس بعد از کلیه. برای کسانی که با انتظار طولانی برای در دسترس قرار گرفتن کلیه اهداکننده و پانکراس اهداکننده روبرو هستند، اگر کلیه اهداکننده زنده یا متوفی در دسترس باشد، ممکن است ابتدا پیوند کلیه توصیه شود.

   

  پس از بهبودی  از جراحی پیوند کلیه، پس از در دسترس قرار گرفتن پانکراس اهداکننده، پیوند پانکراس را دریافت خواهید کرد.

   

  پیوند سلول های جزایر پانکراس. در طی پیوند سلول‌های جزایر پانکراس، سلول‌های تولیدکننده انسولین (سلول‌های جزیره‌ای) که از پانکراس یک اهداکننده متوفی گرفته می‌شوند، به ورید تزریق می‌شوند که خون را به کبد  می‌برد. ممکن است به بیش از یک تزریق سلول های جزایر پیوندی نیاز باشد.

   

  پیوند سلول های جزیره ای برای افراد مبتلا به عوارض جدی و پیشرونده دیابت نوع 1 در حال بررسی است. ممکن است فقط به عنوان بخشی از یک کارآزمایی بالینی تایید شده توسط سازمان غذا و دارو انجام شود.

•  

خطرات

عوارض عمل

جراحی پیوند پانکراس با خطرات قابل توجهی همراه است، از جمله:

 

• لخته شدن خون

   

  خون ریزی

   

  عفونت

   

  قند اضافی در خون (هیپرگلیسمی) یا سایر مشکلات متابولیک

   

  عوارض ادراری، از جمله نشت یا عفونت دستگاه ادراری

   

  نارسایی پانکراس اهدایی

   

  رد پانکراس اهدایی

   

•  

عوارض جانبی داروهای ضد رد

پس از پیوند پانکراس، تا پایان عمر از داروهایی استفاده می شود که به جلوگیری از رد پانکراس اهدایی توسط بدن  کمک می کند. این داروها ضد رد می توانند عوارض جانبی ایجاد کنند، از جمله:

 

• نازک شدن استخوان (پوکی استخوان)
• کلسترول بالا
• فشار خون بالا
• حالت تهوع، اسهال یا استفراغ
• حساسیت به نور خورشید
•  

سایر عوارض جانبی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• پف کردگی
• افزایش وزن
• لثه های متورم
• آکنه
• رشد یا ریزش بیش از حد مو

داروهای ضد رد با سرکوب سیستم ایمنی بدن کار می کنند. این داروها همچنین دفاع بدن در برابر عفونت و بیماری را سخت‌تر می‌کنند.

 

 

روش انجام 

انتخاب مرکز پیوند

اگر پزشک پیوند پانکراس را توصیه کند، به یک مرکز پیوند ارجاع داده می شوید. همچنین می توانید یک مرکز پیوند را به تنهایی انتخاب کنید یا یک مرکز را از لیست ارائه دهندگان شرکت بیمه خود انتخاب کنید.

 

وقتی مراکز پیوند را در نظر می گیرید، ممکن است بخواهید:

 

• در تعداد و نوع پیوندهایی که مرکز هر سال انجام می دهد، اطلاعات کسب کنید.
• در مورد میزان بقای اهداکننده و گیرنده عضو مرکز پیوند بپرسید.
• مقایسه آمار مراکز پیوند از طریق پایگاه داده ای که توسط ثبت علمی دریافت کننده پیوند نگهداری می شود.
• سایر خدمات ارائه شده توسط مرکز پیوند، مانند گروه های پشتیبانی، ترتیبات سفر، مسکن محلی برای دوره بهبودی و ارجاع به منابع دیگر را در نظر بگیرید.

پس از انتخاب یک مرکز پیوند، برای تعیین اینکه آیا شرایط واجد شرایط بودن مرکز را برآورده می‌کنید، به ارزیابی نیاز دارید.

 

 

زمانی که تیم پیوند واجد شرایط بودن شما را ارزیابی می کند، موارد زیر را در نظر می گیرد:

 

• آیا به اندازه کافی سالم هستید که بتوانید جراحی کنید و داروهای مادام العمر پس از پیوند را تحمل کنید؟

   

  آیا شرایط پزشکی دارید که مانع موفقیت پیوند شود؟

   

  آیا مایل و قادر به مصرف دارو و پیروی از توصیه های تیم پیوند هستید؟

   

اگر به پیوند کلیه نیز نیاز دارید، تیم پیوند تعیین می کند که آیا بهتر است در طول همان جراحی، پانکراس و پیوند کلیه را انجام دهید یا ابتدا پیوند کلیه و سپس پیوند پانکراس را انجام دهید. گزینه ای که برای شما مناسب است به شدت آسیب کلیه، در دسترس بودن اهداکنندگان و ترجیح شما بستگی دارد.

 

 

هنگامی که به عنوان کاندیدای پیوند پانکراس پذیرفته شدید، نام شما در لیست افرادی که در انتظار پیوند هستند قرار می گیرد. زمان انتظار به گروه خونی و مدت زمانی که طول می کشد تا یک اهدا کننده مناسب - اهداکننده ای که نوع خون و بافتش با شما مطابقت دارد - در دسترس باشد، بستگی دارد.

 

 

میانگین انتظار برای پیوند پانکراس حدود 23 ماه است. میانگین انتظار برای پیوند کلیه و پانکراس به طور همزمان حدود 13 ماه است.

 

سالم ماندن

چه منتظر در دسترس قرار گرفتن پانکراس اهدایی باشید و چه جراحی پیوند از قبل برنامه ریزی شده باشد، مهم است که تا حد امکان سالم بمانید تا شانس خود را برای پیوند موفقیت آمیز افزایش دهید.

 

داروهای خود را طبق دستور مصرف کنید.

 

دستورالعمل های رژیم غذایی و ورزش خود را دنبال کنید و وزن مناسبی داشته باشید.

 

اگر سیگار می کشید، برای ترک آن برنامه ریزی کنید. در صورت نیاز به کمک برای ترک سیگار با پزشک خود صحبت کنید.

 

همه قرار ملاقات ها را با تیم مراقبت های بهداشتی خود نگه دارید.

 

در فعالیت‌های سالم، از جمله فعالیت‌هایی که برای سلامت عاطفی مفید هستند، مانند استراحت و گذراندن وقت با خانواده و دوستان، شرکت کنید.

 

اگر منتظر پانکراس اهدایی هستید، مطمئن شوید که تیم پیوند همیشه می‌دانند چگونه به شما دسترسی داشته باشند.

 

هنگامی که پانکراس اهداکننده در دسترس قرار گرفت، باید ظرف 18 تا 24 ساعت به گیرنده پیوند زده شود. شما باید یک ساک بیمارستان بسته شده را در دسترس داشته باشید و از قبل برای انتقال به مرکز پیوند هماهنگی کنید.

 

 

آنچه می توانید انتظار داشته باشید

در طول روش

جراحان پیوند پانکراس را با بیهوشی عمومی انجام می دهند، بنابراین در طول عمل بیهوش خواهید شد. متخصص بیهوشی دارو را به عنوان گازی برای تنفس از طریق ماسک به شما می دهد یا یک داروی مایع را به داخل رگ تزریق می کند.

 

 

 

بعد از اینکه بیهوش شدید:

 

• یک برش در مرکز شکم ایجاد می شود.
• جراح پانکراس جدید و بخش کوچکی از روده کوچک اهدا کننده را در زیر شکم قرار می دهد.
• روده اهداکننده به روده کوچک یا مثانه متصل است و پانکراس اهداکننده به رگ‌های خونی متصل است که به پاها نیز خون می‌رسانند.
• پانکراس برای کمک به هضم در جای خود باقی می ماند.
• اگر شما نیز پیوند کلیه دریافت می کنید، رگ های خونی کلیه جدید به رگ های خونی در قسمت پایین شکم متصل می شود.
• حالب کلیه جدید - لوله ای که کلیه را به مثانه متصل می کند - به مثانه متصل خواهد شد. مگر اینکه کلیه های خود شما باعث ایجاد عوارضی مانند فشار خون بالا یا عفونت شوند که در جای خود باقی می مانند.

تیم جراحی ضربان قلب، فشار خون و اکسیژن خون را در طول عمل کنترل می کند.

جراحی پیوند پانکراس معمولاً حدود سه تا شش ساعت طول می کشد، بسته به اینکه آیا پیوند پانکراس را به تنهایی انجام می دهید یا پیوند کلیه و پانکراس را همزمان انجام می دهید.

 

 

بعد از عمل

پس از پیوند پانکراس، می توانید انتظار داشته باشید که:

• یکی دو روز در بخش مراقبت های ویژه بمانید. پزشکان و پرستاران وضعیت را برای مشاهده علائم عوارض زیر نظر دارند. پانکراس جدید باید فوراً شروع به کار کند و پانکراس قدیمی به انجام سایر وظایف خود ادامه خواهد داد.

  اگر کلیه جدید داشته باشید، درست مانند کلیه های خود در زمانی که سالم بودند، ادرار می کند. اغلب این بلافاصله شروع می شود. اما در برخی موارد ممکن است تا چند هفته طول بکشد تا به تولید ادرار طبیعی برسد.

• حدود یک هفته را در بیمارستان بگذرانید. هنگامی که به ثبات رسیدید، برای ادامه بهبودی به یک منطقه بهبود پیوند منتقل می شوید. در حین بهبودی، انتظار درد در اطراف محل برش را داشته باشید.
• با ادامه دوران نقاهت، معاینات مکرر داشته باشید. پس از خروج از بیمارستان، نظارت  سه تا چهار هفته است. تیم پیوند یک برنامه چکاپ که برای شما مناسب است، ایجاد می کند. در طول این مدت، اگر در شهر دیگری زندگی می کنید، ممکن است مقدمات اقامت در نزدیکی مرکز پیوند را فراهم کنید.
• تا آخر عمر دارو مصرف کنید. پس از پیوند پانکراس، تعدادی دارو مصرف خواهید کرد. داروهایی به نام سرکوب کننده های ایمنی به جلوگیری از حمله سیستم ایمنی به پانکراس جدید کمک می کنند. داروهای اضافی ممکن است به کاهش خطر سایر عوارض، مانند عفونت و فشار خون بالا، پس از پیوند کمک کنند.

   

نتایج

پس از پیوند موفقیت آمیز، پانکراس جدید انسولین مورد نیاز بدن را می سازد، بنابراین دیگر برای درمان دیابت نوع 1 نیازی به انسولین درمانی نخواهید داشت.

 

اما حتی با بهترین تطابق ممکن بین شما و اهدا کننده، سیستم ایمنی بدن سعی می کند پانکراس جدید را پس بزند.

 

برای جلوگیری از طرد شدن، به داروهای ضد رد برای سرکوب سیستم ایمنی بدن نیاز دارید. احتمالا تا پایان عمر از این داروها استفاده خواهید کرد. از آنجایی که داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن، شما را در برابر عفونت آسیب پذیرتر می کند، پزشک ممکن است داروهای ضد باکتری، ضد ویروسی و ضد قارچی را نیز تجویز کند.

 

 

علائم و نشانه هایی که بدن ممکن است پانکراس جدید را پس بزند عبارتند از:

 

شکم درد

 

تب

 

حساسیت بیش از حد در محل پیوند

 

افزایش سطح قند خون

 

استفراغ

 

کاهش ادرار

 

اگر هر یک از این علائم را تجربه کردید، بلافاصله تیم پیوند خود را مطلع کنید.

 

برای گیرندگان پیوند پانکراس غیرعادی نیست که در چند ماه اول پس از عمل، یک دوره رد حاد را تجربه کنند. اگر چنین کردید، باید برای درمان با داروهای ضد رد شدید به بیمارستان مراجعه کنید.

 

میزان بقای پیوند پانکراس

میزان بقا بسته به نوع روش و مرکز پیوند متفاوت است. 

میزان رد پانکراس در بین گیرندگان فقط پیوند پانکراس کمی بیشتر است. مشخص نیست که چرا نتایج برای کسانی که کلیه و پانکراس را به طور همزمان دریافت می کنند بهتر است. برخی تحقیقات نشان می دهد که ممکن است به این دلیل باشد که نظارت و تشخیص رد پانکراس به تنهایی در مقابل پانکراس و کلیه دشوارتر است.

 

اگر پانکراس جدید از کار بیفتد، می توانید درمان های انسولین را از سر بگیرید و پیوند دوم را در نظر بگیرید. این تصمیم به سلامت فعلی، توانایی شما در تحمل جراحی و انتظارات برای حفظ کیفیت معینی از زندگی بستگی دارد.

 

 

مقابله و حمایت

این طبیعی است که در هنگام انتظار برای پیوند، احساس اضطراب یا غرق شدن داشته باشید یا ترس از طرد شدن، بازگشت به کار یا سایر مسائل پس از پیوند داشته باشید. حمایت دوستان و اعضای خانواده می تواند کمک کند با این دوران استرس زا کنار بیایید.

 

 

تیم پیوند همچنین می تواند با سایر منابع مفید و استراتژی های مقابله ای در طول فرآیند پیوند به شما کمک کند، مانند:

 

• پیوستن به یک گروه حمایتی برای گیرندگان پیوند. صحبت با کسانی که تجربه مشابه را با دیگران تقسیم کرده اند می تواند ترس و نگرانی را کاهش دهد.
• تجربیات خود را در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید. اشتراک با دیگرانی که تجربه مشابهی داشته اند ممکن است کمک کند تا با شرایط در حال تغییر خود سازگار شوید.
• یافتن خدمات توانبخشی. اگر در حال بازگشت به کار هستید، مددکار اجتماعی ممکن است بتواند شما را با خدمات توانبخشی ارائه شده ارتباط دهد.
• تعیین اهداف و انتظارات واقع بینانه. توجه داشته باشید که زندگی پس از پیوند ممکن است دقیقاً مانند زندگی قبل از پیوند نباشد. داشتن انتظارات واقع بینانه در مورد نتایج و زمان بهبودی می تواند به کاهش استرس کمک کند.
• آموزش دادن به خود. تا آنجا که می توانید در مورد روش خود بیاموزید و در مورد چیزهایی که نمی دانید سؤال کنید. دانش توانمند است.

   

گزینه های دارویی جدید

محققان به طور فعال داروها و درمان های افراد مبتلا به پیوند پانکراس را مطالعه می کنند. تحقیقات کنونی شامل مقایسه و توسعه رژیم‌های جدید داروهای ضد رد (سرکوبگر سیستم ایمنی) است تا بدن را از پس زدن پانکراس جدیدتان باز دارد.

 

به عنوان مثال، محققان در حال بررسی راه هایی برای شخصی سازی رژیم های حفظ سرکوب سیستم ایمنی با استفاده از نظارت بر سیستم ایمنی هستند.

 

آنها همچنین امکان کاهش دوز داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مانند مهارکننده های کلسینورین را برای کاهش عوارض جانبی مطالعه می کنند.

 

رژیم غذایی و تغذیه

پس از پیوند لوزالمعده، باید رژیم غذایی خود را تنظیم کنید تا پانکراس خود را سالم نگه دارید و عملکرد خوبی داشته باشید. حفظ وزن سالم از طریق رژیم غذایی و ورزش می تواند به جلوگیری از بسیاری از عوارض رایج پس از پیوند از جمله عفونت، حملات قلبی و نازک شدن استخوان کمک کند.

 

تیم پیوند شامل یک متخصص تغذیه است که می تواند در مورد نیازهای تغذیه و رژیم غذایی صحبت کند و به سوالات شما پس از پیوند پاسخ دهد.

 

متخصص تغذیه همچنین چندین گزینه و ایده های غذایی سالم را در اختیار شما قرار می دهد تا در برنامه غذایی خود از آنها استفاده کنید. توصیه های متخصص تغذیه ممکن است شامل موارد زیر باشد:

خوردن حداقل پنج وعده میوه و سبزیجات در روز

 

خوردن گوشت بدون چربی، مرغ و ماهی

 

خوردن نان سبوس دار، غلات و سایر محصولات

 

داشتن فیبر کافی در رژیم غذایی روزانه

 

نوشیدن شیر کم چرب یا خوردن سایر محصولات لبنی کم چرب برای کمک به حفظ سطح کلسیم سالم

 

متخصص تغذیه همچنین ممکن است توصیه کند:

• محدود کردن مصرف نمک و سدیم با استفاده از گیاهان و ادویه جات تازه برای طعم دادن به غذاها و پرهیز از غذاهای فرآوری شده

   

  محدود کردن چربی های ناسالم مانند چربی های اشباع شده در کره و گوشت قرمز

   

  کافئین خود را محدود کنید

   

  با نوشیدن آب کافی و سایر مایعات هر روز هیدراته بمانید

   

  پرهیز از گریپ فروت و آب گریپ فروت، انار و پرتقال سویا به دلیل تأثیر آنها بر گروهی از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی

   

  پیروی از اقدامات ایمنی مواد غذایی برای کاهش خطر عفونت

   

•  

ورزش

ورزش و فعالیت بدنی باید بخشی منظم از زندگی پس از پیوند پانکراس باشد تا به بهبود سلامت کلی جسمی و روانی کمک کند.

 

پس از پیوند، ورزش منظم به افزایش سطح انرژی و افزایش قدرت کمک می کند. همچنین در حفظ وزن سالم، کاهش استرس و جلوگیری از عوارض رایج پس از پیوند مانند فشار خون بالا و سطح کلسترول کمک می کند.

 

تیم پیوند یک برنامه فعالیت بدنی را بر اساس نیازها و اهداف فردی توصیه می کند.

 

بلافاصله پس از پیوند، باید تا جایی که می توانید راه بروید. سپس شروع به وارد کردن فعالیت بدنی بیشتر در زندگی روزمره خود کنید، از جمله شرکت در حداقل 30 دقیقه ورزش متوسط ​​پنج روز در هفته.

 

پیاده روی، دوچرخه سواری، شنا، تمرینات قدرتی کم ضربه و سایر فعالیت های بدنی که از آن لذت می‌برید، همگی می توانند بخشی از یک سبک زندگی سالم و فعال پس از پیوند باشند. اما حتماً قبل از شروع یا تغییر برنامه تمرینی پس از پیوند، با تیم پیوند خود مشورت کنید.