رنگ طبیعی ادرار از زرد کم رنگ تا کهربایی تیره متغیر است - در نتیجه رنگدانه ای به نام اروکروم و میزان رقیق یا غلیظ بودن ادرار.

رنگدانه ها و سایر ترکیبات موجود در برخی غذاها و داروها می توانند رنگ ادرار را تغییر دهند. چغندر، توت و لوبیا از جمله غذاهایی هستند که بیشتر روی رنگ ادرار تاثیر می گذارند. بسیاری از داروهای بدون نسخه و تجویزی به ادرار رنگ های واضحی مانند قرمز، زرد یا آبی مایل به سبز می دهند.

 

رنگ غیر معمول ادرار می تواند نشانه بیماری باشد. به عنوان مثال، ادرار قرمز تیره تا قهوه ای مشخصه شناسایی بیماری پورفیری، یک اختلال نادر و ارثی گلبول های قرمز خون است.

 

علائم

رنگ طبیعی بسته به مقدار آبی که می نوشید متفاوت است. مایعات رنگدانه های زرد موجود در ادرار را رقیق می کنند، بنابراین هر چه بیشتر بنوشید، ادرار شفاف تر به نظر می رسد. وقتی کمتر می نوشید، رنگ غلیظ تر می شود. کم آبی شدید می تواند ادرار را به رنگ کهربایی تولید کند.

 

اما ادرار می تواند رنگ ها را بسیار فراتر از حد طبیعی تبدیل کند، از جمله قرمز، آبی، سبز، قهوه ای تیره و سفید کدر.

 

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

در صورت داشتن موارد زیر به دنبال مراقبت پزشکی باشید:

• خون قابل مشاهده در ادرار. ادرار خونی در عفونت های مجاری ادراری و سنگ کلیه شایع است. این مشکلات معمولا باعث درد می شوند. خونریزی بدون درد ممکن است نشانه مشکل جدی تری مانند سرطان باشد.

• ادرار تیره یا نارنجی. اگر ادرار تیره یا نارنجی است - به ویژه اگر مدفوع کم رنگ و پوست و چشمانتان زرد است - ممکن است کبد دچار اختلال شده باشد.
•  

علل

تغییر رنگ ادرار اغلب به دلیل مصرف داروها، برخی غذاها یا رنگ های غذایی ایجاد می شود. با این حال، در برخی موارد، تغییرات در رنگ ادرار می تواند ناشی از مشکلات سلامتی خاص باشد.

 

دسته بندی رنگ ها در اینجا تقریبی هستند، زیرا چیزی که برای شما قرمز به نظر می رسد ممکن است برای شخص دیگری مانند نارنجی به نظر برسد.

 

 

ادرار قرمز یا صورتی

 

با وجود ظاهر نگران کننده اش، ادرار قرمز لزوماً جدی نیست. ادرار قرمز یا صورتی می تواند ناشی از موارد زیر باشد:

 

• خون. عواملی که می توانند باعث خون ادراری (هماچوری) شوند، عبارتند از: عفونت های دستگاه ادراری، بزرگ شدن پروستات، تومورهای سرطانی و غیرسرطانی، کیست های کلیه، دویدن طولانی مدت و سنگ کلیه یا مثانه.
• خوراکی ها. چغندر، شاه توت و ریواس می توانند ادرار را قرمز یا صورتی کنند.
• داروها. ریفامپین (ریفادین، ریمکتان)، آنتی بیوتیکی که اغلب برای درمان سل استفاده می شود، می تواند ادرار را به رنگ نارنجی متمایل به قرمز درآورد – مانند فنازوپیریدین (پیریدیوم)، دارویی که مجاری ادراری را بی حس می کند و ملین های حاوی سنا.

   

رنگ نارنجی

ادرار نارنجی می تواند از موارد زیر باشد:

• داروها. داروهایی که می توانند ادرار را نارنجی کنند عبارتند از داروی ضد التهابی سولفاسالازین (آزولفیدین). فنازوپیریدین (پیریدیوم)، برخی از ملین ها و داروهای شیمی درمانی خاص
• شرایط پزشکی. در برخی موارد، ادرار نارنجی می تواند نشان دهنده مشکل کبد یا مجرای صفراوی باشد، به خصوص اگر مدفوع روشنی نیز دارید. کم آبی، که می تواند ادرار را متمرکز و رنگ آن را بسیار عمیق تر کند، همچنین می تواند ادرار را نارنجی نشان دهد.

   

آبی یا سبز

آبی ادرار آبی یا سبز می تواند ناشی از موارد زیر باشد:

• رنگ ها. برخی از رنگ های غذایی با رنگ روشن می توانند باعث سبز شدن ادرار شوند. رنگ هایی که برای برخی از آزمایشات عملکرد کلیه و مثانه استفاده می شوند می توانند ادرار را آبی رنگ کنند.

   

  داروها. تعدادی از داروها ادرار آبی یا سبز تولید می کنند، از جمله آمی تریپتیلین، ایندومتاسین (ایندوسین، تیوربکس) و پروپوفول (دیپروان).

   

  شرایط پزشکی هیپرکلسمی خوش خیم خانوادگی، یک اختلال ارثی نادر، گاهی اوقات سندرم پوشک آبی نامیده می شود، زیرا کودکان مبتلا به این اختلال ادرار آبی دارند. ادرار سبز رنگ گاهی در طول عفونت های مجاری ادراری ناشی از باکتری سودوموناس ایجاد می شود.

   

ادرار قهوه ای تیره یا کولا رنگ

ادرار قهوه ای می تواند در اثر موارد زیر باشد:

 

• غذا. خوردن مقدار زیادی لوبیا فاوا، ریواس یا آلوئه ورا می تواند باعث ادرار قهوه ای تیره شود.
• داروها. تعدادی از داروها می توانند ادرار را تیره کنند، از جمله داروهای ضد مالاریا کلروکین و پریماکین، آنتی بیوتیک های مترونیدازول (Flagyl) و نیتروفورانتوئین (فورادانتین)، ملین های حاوی سنا، و متوکاربامول - شل کننده عضلانی.
• شرایط پزشکی. برخی از بیماری‌ها و برخی از بیماری‌های مجاری ادراری می‌توانند باعث قهوه ای تیره شدن ادرار شوند.
• آسیب شدید عضلانی ناشی از ورزش. آسیب عضلانی ناشی از ورزش شدید می تواند منجر به آسیب کلیه و ادرار صورتی یا کولا رنگ شود.

   

 ادرار کدر یا ابری

عفونت های دستگاه ادراری و سنگ کلیه می توانند باعث کدر یا ابری شدن ادرار شوند.

 

 

عوامل خطر

 

تغییر رنگ ادرار که در نتیجه غذاها یا داروها نیست، می تواند ناشی از یک وضعیت پزشکی باشد که بر رنگ ادرار تأثیر می گذارد. عواملی که فرد را در معرض خطر شرایط پزشکی قرار می دهد، که می تواند بر رنگ ادرار تأثیر بگذارد عبارتند از:

 

سن. تومورهای مثانه و کلیه که می توانند باعث خون در ادرار شوند، در افراد مسن شایع تر است. مردان بالای 50 سال گاهی اوقات به دلیل بزرگ شدن غده پروستات خون ادراری دارند.

 

• سابقه خانوادگی. سابقه بیماری مشترک کلیوی یا سنگ کلیه احتمال دارد که این مشکلات را افزایش دهد. هر دو می توانند باعث ایجاد خون در ادرار شوند.
• تمرین های ورزشی. دوندگان مسافت بیشتر در معرض خطر هستند، اما هرکسی که به شدت ورزش می کند ممکن است خونریزی ادراری داشته باشد.