حفره ها نواحی آسیب دیده دائمی در سطح سخت دندان هستند که به منافذ یا سوراخ های کوچک تبدیل می شوند. پوسیدگی دندان، به دلیل ترکیبی از عواملی از جمله باکتری در دهان، خوردن تنقلات مکرر، نوشیدنی های شیرین و تمیز نکردن خوب  دندان ها ایجاد می شود.

 پوسیدگی دندان یکی از رایج ترین مشکلات سلامتی در جهان است. آنها در کودکان، نوجوانان و بزرگسالان مسن شایع هستند. اما هر کس ممکن است دچار حفره شود، از جمله نوزادان.

حفره‌ها درمان نمی‌شوند، بزرگ‌تر می‌شوند و لایه‌های عمیق‌تری از دندان‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهند. آنها می توانند به دندان درد شدید، عفونت و از دست دادن دندان تبدیل شوند. مراجعه به منظم به دندانپزشک و عادت های خوب مسواک زدن و نخ دندان کشیدن برای محافظت در برابر پوسیدگی دندان است.

علائم

علائم و نشانه های حفره ها بسته به وسعت و محل آنها متفاوت است. وقتی یک حفره تازه شروع شده باشد، ممکن است اصلاً علائمی نداشته باشد. با بزرگتر شدن پوسیدگی، ممکن است علائم و نشانه هایی بروز کند، مانند:

 

• دندان درد خود به خود یا دردی که بدون دلیل ظاهری رخ می دهد
• حساسیت دندان
• درد خفیف تا شدید هنگام خوردن یا نوشیدن مواد غذایی شیرین، گرم یا سرد
• سوراخ ها یا حفره های قابل مشاهده در دندان ها
• لکه های قهوه ای، سیاه یا سفید روی هر سطحی از دندان
• درد هنگام گاز زدن چیزی
•  

چه زمانی به دندانپزشک مراجعه کنیم

ممکن است از تشکیل حفره آگاه نباشید. به همین دلیل مهم است که به طور منظم معاینه و تمیز کردن دندان ها را انجام دهید. با این حال، اگر دندان درد را تجربه کردید، در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه کنید.

 

 

علل

پوسیدگی دندان فرآیندی است که در طول زمان اتفاق می افتد. 

 

 

در اینجا نحوه ایجاد پوسیدگی دندان آمده است:

 

• پلاک تشکیل می شود. پلاک دندانی یک لایه چسبناک شفاف است که دندان ها را می پوشاند. تشکیل پلاک به خاطر خوردن زیاد قند و نشاسته و تمیز نکردن خوب دندان هاست. وقتی قندها و نشاسته ها از روی دندان پاک نمی شوند، باکتری ها به سرعت شروع به تغذیه از آنها می کنند و پلاک تشکیل می دهند. پلاک‌هایی که روی دندان‌ها باقی می‌مانند می‌توانند در زیر یا بالای خط لثه سخت شوند و به جرم دندان تبدیل شوند. جرم دندان، حذف پلاک را دشوارتر می کند و محافظی برای باکتری ها ایجاد می کند.
• حملات پلاک. اسیدهای موجود در پلاک مواد معدنی موجود در مینای سخت و بیرونی دندان را از بین می برند. این فرسایش باعث ایجاد منافذ یا سوراخ های ریز در مینای دندان می شود - مرحله اول حفره ها. هنگامی که نواحی مینای دندان از بین رفت، باکتری و اسید می توانند به لایه بعدی دندان که عاج نام دارد برسند. این لایه نرمتر از مینای دندان است و در برابر اسید مقاومت کمتری دارد. عاج دارای لوله های کوچکی است که مستقیماً با عصب دندان در ارتباط است و باعث ایجاد حساسیت می شود.
• تخریب ادامه دارد. همانطور که پوسیدگی دندان ایجاد می شود، باکتری ها و اسید به حرکت خود در دندان ها ادامه می دهند و در کنار مواد داخلی دندان (پالپ) که حاوی اعصاب و عروق خونی است حرکت می کنند. پالپ در اثر باکتری متورم و تحریک می شود. از آنجایی که داخل دندان جایی برای گسترش تورم وجود ندارد، عصب تحت فشار قرار می گیرد و باعث درد می شود. ناراحتی حتی می تواند خارج از ریشه دندان تا استخوان گسترش یابد.
•  

عوامل خطر

همه افرادی که دندان دارند در معرض خطر پوسیدگی هستند، اما عوامل زیر می توانند این خطر را افزایش دهند:

• محل دندان. پوسیدگی اغلب در دندان‌های عقب (آسیاب‌های مولر و پرمولر) رخ می‌دهد. این دندان ها دارای شیارها، حفره ها و شکاف های زیادی هستند و ریشه های متعددی دارند که می توانند ذرات غذا را جمع کنند. در نتیجه تمیز نگه داشتن آنها سخت تر از دندان های جلویی صاف تر و راحت تر شماست.
• غذاها و نوشیدنی های خاص. غذاهایی که برای مدت طولانی به دندان می‌چسبند - مانند شیر، بستنی، عسل، شکر، نوشابه، میوه‌های خشک، کیک، کلوچه‌ها، آب نبات‌های سفت و نعنا، غلات خشک و چیپس - بیشتر از غذاها باعث پوسیدگی می‌شوند. که به راحتی توسط بزاق شسته می شوند.
• مصرف مکرر میان وعده یا جرعه جرعه. هنگامی که به طور پیوسته میان وعده می خورید یا نوشیدنی های شیرین می نوشید، به باکتری های دهان سوخت بیشتری می دهید تا اسیدهایی تولید کنند که به دندان ها حمله کرده و آنها را فرسوده می کند. و نوشیدن نوشابه یا سایر نوشیدنی های اسیدی در طول روز به ایجاد یک حمام اسیدی مداوم روی دندان ها کمک می کند.
• تغذیه نوزاد قبل از خواب. هنگامی که به نوزادان قبل از خواب بطری های پر از شیر، شیر خشک، آبمیوه یا سایر مایعات حاوی قند داده می شود، این نوشیدنی ها ساعت ها در هنگام خواب روی دندان های آنها باقی می مانند و باکتری های عامل پوسیدگی را تغذیه می کنند. این آسیب اغلب پوسیدگی دندان شیشه شیر نامیده می شود. هنگامی که کودکان نوپا در حال پرسه زدن با یک فنجان پر از این نوشیدنی ها سرگردان هستند، آسیب مشابهی ممکن است رخ دهد.
• مسواک زدن ناکافی. اگر بلافاصله پس از خوردن و آشامیدن دندان های خود را تمیز نکنید، پلاک به سرعت تشکیل می شود و اولین مراحل پوسیدگی می تواند آغاز شود.
• دریافت نکردن فلوراید کافی. فلوراید، یک ماده معدنی طبیعی، به جلوگیری از پوسیدگی دندان کمک می کند و حتی می تواند مراحل اولیه آسیب دندان را معکوس کند. به دلیل فوایدی که برای دندان ها دارد، فلوراید به بسیاری از منابع آب عمومی اضافه می شود. همچنین یک عنصر رایج در خمیر دندان و دهان شویه ها است. اما آب بطری معمولا حاوی فلوراید نیست.
• سن کمتر یا بالاتر. حفره ها در کودکان و نوجوانان بسیار کوچک شایع است. افراد مسن نیز در معرض خطر بیشتری هستند. با گذشت زمان، دندان ها ممکن است فرسوده شوند و لثه ها عقب بروند و دندان ها را در برابر پوسیدگی ریشه آسیب پذیرتر کنند. همچنین افراد مسن ممکن است از داروهای بیشتری استفاده کنند که جریان بزاق را کاهش می دهد و خطر پوسیدگی دندان را افزایش می دهد.
• دهان خشک. خشکی دهان به دلیل کمبود بزاق ایجاد می شود که با شستن مواد غذایی و پلاک دندان از پوسیدگی دندان جلوگیری می کند. مواد موجود در بزاق نیز به مقابله با اسید تولید شده توسط باکتری ها کمک می کند. برخی داروها، برخی شرایط پزشکی، تشعشعات به سر یا گردن، یا داروهای شیمی درمانی خاص می توانند با کاهش تولید بزاق، خطر ابتلا به حفره را افزایش دهند.
• پرکردگی های فرسوده یا دستگاه های دندانی. با گذشت سال ها، پرکردگی های دندانی می توانند ضعیف شوند، شروع به شکستن کنند یا لبه های ناهموار ایجاد کنند. این اجازه می دهد تا پلاک ها راحت تر ساخته شوند و حذف آن را سخت تر می کند. 
• سوزش سردل. سوزش سر دل یا بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) می تواند باعث شود اسید معده به دهان جریان یابد (ریفلاکس)، مینای دندان را از بین می برد و باعث آسیب قابل توجه دندان می شود. این امر بیشتر عاج را در معرض حمله باکتری ها قرار می دهد و باعث پوسیدگی دندان می شود. دندانپزشک ممکن است توصیه کند که با پزشک خود مشورت کنید تا ببینید آیا ریفلاکس معده دلیل از دست دادن مینای دندان است یا خیر.
• اختلالات اشتها. بی اشتهایی و پرخوری عصبی می تواند منجر به فرسایش و پوسیدگی دندان شود. اسید معده ناشی از استفراغ های مکرر (پاک کردن) دندان ها را شسته و شروع به حل کردن مینای دندان می کند. اختلالات خوردن نیز می تواند در تولید بزاق اختلال ایجاد کند.
•  

عوارض

پوسیدگی دندان آنقدر شایع است که ممکن است آن را جدی نگیرید. و ممکن است فکر کنید که مهم نیست که کودکان در دندان های شیری خود حفره داشته باشند. با این حال،  پوسیدگی دندان می تواند عوارض جدی و ماندگاری داشته باشد، حتی برای کودکانی که هنوز دندان های دائمی خود را ندارند.

 

 

عوارض حفره ممکن است شامل موارد زیر باشد:

 

• درد
• آبسه دندان
• تورم یا چرک اطراف دندان
• آسیب یا شکستگی دندان
• مشکلات جویدن
• تغییر موقعیت دندان ها پس از از دست دادن دندان

 

 

هنگامی که حفره ها و پوسیدگی شدید می شوند، ممکن است موارد زیر را داشته باشید:

 

• دردی که در زندگی روزمره اختلال ایجاد می کند
• کاهش وزن یا مشکلات تغذیه ناشی از خوردن یا جویدن دردناک یا دشوار
• از دست دادن دندان، که ممکن است ظاهر و همچنین اعتماد به نفس و عزت نفس را تحت تاثیر قرار دهد
• در موارد نادر، آبسه دندان - یک پاکت چرکی که در اثر عفونت باکتریایی ایجاد می شود - که می‌تواند منجر به عفونت های جدی تر یا حتی تهدید کننده زندگی شود.
•  

جلوگیری

بهداشت خوب دهان و دندان می تواند، در جلوگیری از  پوسیدگی دندان کمک کند. در اینجا چند نکته برای کمک به جلوگیری از پوسیدگی وجود دارد. از دندانپزشک خود بپرسید که کدام توصیه برای شما مناسب است.

 

• بعد از خوردن یا نوشیدن با خمیر دندان حاوی فلوراید مسواک بزنید. دندان های خود را حداقل دو بار در روز و در حالت ایده آل بعد از هر وعده غذایی با استفاده از خمیردندان حاوی فلوراید مسواک بزنید. برای تمیز کردن بین دندان ها، از نخ دندان یا پاک کننده بین دندانی استفاده کنید.
• دهان خود را بشویید. اگر دندانپزشک احساس می کند که در معرض خطر ایجاد حفره هستید، ممکن است توصیه کند که از دهانشویه با فلوراید استفاده کنید.
• به طور منظم به دندانپزشک خود مراجعه کنید. تمیز کردن دندان حرفه ای و معاینات منظم دهان را انجام دهید که می تواند به جلوگیری از مشکلات یا تشخیص زودهنگام آنها کمک کند. دندانپزشک می تواند برنامه ای که برای شما بهترین است را توصیه کند.
• سیلانت های دندانی را در نظر بگیرید. سیلانت یک پوشش پلاستیکی محافظ است که روی سطح جویدن دندان های عقبی اعمال می شود. شیارها و شکاف هایی که تمایل به جمع آوری غذا دارند را می بندد و از مینای دندان در برابر پلاک و اسید محافظت می کند. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) استفاده از سیلانت ها را برای همه کودکان در سن مدرسه توصیه می کند. سیلانت‌ها ممکن است قبل از نیاز به تعویض چندین سال دوام بیاورند، اما باید مرتباً بررسی شوند.
• مقداری آب لوله کشی بنوشید. به اکثر منابع آب عمومی فلوراید اضافه کرده اند که می تواند به کاهش پوسیدگی دندان کمک کند. اگر فقط آب بطری بدون فلوراید بنوشید، مزایای فلوراید را از دست خواهید داد.
• از خوردن میان وعده و جرعه جرعه مکرر خودداری کنید. هر زمان که نوشیدنی‌هایی غیر از آب می‌خورید یا می‌نوشید، به باکتری‌های دهان خود کمک می‌کنید اسیدهایی ایجاد کنند که مینای دندان را از بین می‌برد. اگر در طول روز میان وعده یا نوشیدنی می خورید، دندان ها دائما مورد حمله قرار می گیرند.
• غذاهای سالم برای دندان بخورید. برخی از غذاها و نوشیدنی ها برای دندان ها بهتر از بقیه هستند. از غذاهایی که برای مدت طولانی در شیارها و حفره های دندان گیر می کنند خودداری کنید یا بلافاصله پس از خوردن آن ها، مسواک بزنید. با این حال، غذاهایی مانند میوه ها و سبزیجات تازه جریان بزاق را افزایش می دهند و قهوه، چای و آدامس های بدون قند شیرین نشده به شستن ذرات غذا کمک می کنند.
• درمان های فلوراید را در نظر بگیرید. دندانپزشک ممکن است درمان های دوره ای فلوراید را توصیه کند، به خصوص اگر فلوراید کافی را از طریق آب آشامیدنی حاوی فلوراید و سایر منابع دریافت نکنید.
• در مورد درمان های ضد باکتری بپرسید. اگر شما به ویژه در برابر پوسیدگی آسیب پذیر هستید - برای مثال، به دلیل یک بیماری - دندانپزشک ممکن است دهانشویه های ضد عفونی خاص یا سایر روش های درمانی را برای کمک به کاهش داروها در دهان توصیه کنید.
•