آنژیوپلاستی عروق کرونر (AN-jee-o-plas-tee) که مداخله عروق کرونر از راه پوست نیز نامیده می شود، روشی است که برای باز کردن گرفتگی عروق قلب استفاده می شود. آنژیوپلاستی از یک کاتتر بالون کوچک استفاده می کند که در یک رگ خونی مسدود شده قرار می گیرد تا به گشاد شدن آن و بهبود جریان خون به قلب کمک کند.

 

 

آنژیوپلاستی اغلب با قرار دادن یک لوله سیمی کوچک به نام استنت ترکیب می شود. استنت به باز شدن شریان کمک می کند و شانس باریک شدن مجدد آن را کاهش می دهد. اکثر استنت ها با دارو پوشانده می شوند تا به باز نگه داشتن شریان کمک کنند (استنت های دارویی). به ندرت ممکن است از استنت های فلزی برهنه استفاده شود.

 

 

آنژیوپلاستی می تواند علائم انسداد عروق مانند درد قفسه سینه و تنگی نفس را بهبود بخشد. همچنین اغلب در هنگام حمله قلبی برای باز کردن سریع شریان مسدود شده و کاهش میزان آسیب به قلب استفاده می شود.

 

دلیل انجام 

آنژیوپلاستی برای درمان تجمع پلاک های چربی در رگ های خونی قلب استفاده می شود. این تجمع نوعی بیماری قلبی است که به عنوان تصلب شرایین شناخته می شود.

 

 

آنژیوپلاستی ممکن است یک گزینه درمانی باشد اگر:

 

 

داروها یا تغییرات سبک زندگی را امتحان کرده اید اما اینها سلامت قلب را بهبود نبخشیده.

درد قفسه سینه (آنژین صدری) دارید که بدتر می شود.

 

دچار حمله قلبی شده اید. آنژیوپلاستی می تواند به سرعت شریان مسدود شده را باز کند و آسیب به قلب را کاهش دهد.

 

 

آنژیوپلاستی برای همه مناسب نیست. بسته به میزان بیماری قلبی و سلامت کلی، پزشک ممکن است تشخیص دهد که جراحی بای پس عروق کرونر گزینه بهتری نسبت به آنژیوپلاستی است.

 

 

 

ممکن است به جراحی بای پس عروق کرونر نیاز داشته باشید اگر:

 

 

شریان اصلی که خون را به سمت چپ قلب می رساند باریک است

 

عضله قلب ضعیف است

 

مبتلا به دیابت و انسداد شدید متعدد در شریان های خود هستید

 

در جراحی بای پس عروق کرونر، قسمت مسدود شده شریان با استفاده از یک رگ خونی سالم از قسمت دیگری از بدن دور می‌شود.

 

 

خطرات

اگرچه آنژیوپلاستی روشی کمتر تهاجمی برای باز کردن گرفتگی عروق نسبت به جراحی بای پس است، اما این روش هنوز هم خطراتی دارد.

 

 

 

شایع ترین خطرات آنژیوپلاستی عبارتند از:

 

• باریک شدن مجدد شریان هنگامی که آنژیوپلاستی با قرار دادن استنت حاوی دارو ترکیب می شود، خطر کوچکی وجود دارد که شریان درمان شده دوباره مسدود شود (کمتر از 5٪). خطر باریک شدن مجدد شریان در صورت استفاده از استنت های فلزی برهنه حدود 10 تا 20 درصد است.

   

• لخته شدن خون. لخته های خون می توانند در داخل استنت ها حتی پس از عمل ایجاد شوند. این لخته ها می توانند شریان را ببندند و باعث حمله قلبی شوند. 

   

• مهم است که آسپرین را همراه با کلوپیدوگرل (پلاویکس)، پراسوگرل (Effient) یا داروهای دیگری که به کاهش خطر لخته شدن خون کمک می کند، مصرف کرد تا احتمال تشکیل لخته در استنت کاهش یابد. 

• در مورد مدت زمان مصرف این داروها با پزشک خود صحبت کنید. هرگز این داروها را بدون مشورت با پزشک خود قطع نکنید.

• خون ریزی. ممکن است در جایی که کاتتر وارد شده، در پا یا بازوی خود خونریزی داشته باشید. معمولاً این به سادگی منجر به کبودی می شود، اما گاهی اوقات خونریزی جدی رخ می دهد و ممکن است نیاز به تزریق خون یا اقدامات جراحی داشته باشد.
•  

سایر خطرات نادر آنژیوپلاستی عبارتند از:

 

• حمله قلبی. اگرچه نادر است، اما ممکن است در طول عمل دچار حمله قلبی شوید.

   

  آسیب عروق کرونر. شریان کرونری شما ممکن است در طول عمل پاره شود. این عوارض ممکن است نیاز به جراحی بای پس اورژانسی داشته باشند.

   

  مشکلات کلیوی. رنگ مورد استفاده در آنژیوپلاستی و قرار دادن استنت می تواند باعث آسیب کلیه شود، به خصوص در افرادی که قبلاً مشکلات کلیوی دارند. اگر در معرض خطر بیشتری هستید، پزشک ممکن است اقداماتی را برای محافظت از کلیه‌ها انجام دهد، مانند محدود کردن مقدار رنگ کنتراست و اطمینان از اینکه در طول عمل به خوبی هیدراته شده‌اید.

   

  سکته. در طی آنژیوپلاستی، اگر پلاک‌ها در هنگام عبور کاتترها از طریق آئورت از بین بروند، ممکن است سکته مغزی رخ دهد. لخته‌های خون نیز می‌توانند در کاتترها تشکیل شوند و در صورت شل شدن به مغز بروند. سکته مغزی یک عارضه بسیار نادر آنژیوپلاستی عروق کرونر است و در طول این عمل از داروهای رقیق کننده خون برای کاهش خطر استفاده می شود.

   

  ریتم غیر طبیعی قلب. در طول عمل، ضربان قلب ممکن است خیلی سریع یا خیلی آهسته باشد. این مشکلات ریتم قلب معمولاً کوتاه مدت هستند، اما گاهی اوقات به داروها یا ضربان ساز موقت نیاز است.

   

•  

روش انجام

 

قبل از انجام آنژیوپلاستی برنامه ریزی شده، پزشک سابقه پزشکی را بررسی می کند و یک معاینه فیزیکی انجام می دهد. ممکن است قبل از عمل نیاز به انجام برخی آزمایشات معمول از جمله اشعه ایکس قفسه سینه، الکتروکاردیوگرام و آزمایش خون داشته باشید. پزشک همچنین یک آزمایش تصویربرداری به نام آنژیوگرافی عروق کرونر انجام می دهد تا ببیند آیا عروق قلب مسدود شده اند و آیا می توان آنها را با آنژیوپلاستی درمان کرد.

 

 

اگر پزشک در طول آنژیوگرافی کرونری انسداد پیدا کند، ممکن است تصمیم بگیرد که بلافاصله پس از آنژیوگرافی، آنژیوپلاستی و استنت گذاری را انجام دهد، در حالی که قلب هنوز کاتتریز شده است.

 

 

پزشک دستورالعمل هایی را می دهد تا به شما در آماده سازی کمک کند.

 

• معمولاً شش تا هشت ساعت قبل از آنژیوگرافی باید خوردن یا آشامیدن را انجام دهید.
• داروهای تایید شده را فقط با جرعه های کوچک آب در صبح روز عمل مصرف کنید.
• تمام داروهای خود را جمع آوری کنید تا در صورت مصرف آن را به بیمارستان ببرید، از جمله نیتروگلیسیرین.
• برای حمل و نقل به خانه  برنامه ریزی ترتیب دهید. آنژیوپلاستی معمولاً نیاز به یک شب اقامت در بیمارستان دارد و نمی توانید روز بعد خود را به خانه برسانید.
•  

آنچه را می توان انتظار داشت

در طول روش

آنژیوپلاستی توسط متخصص قلب و تیمی از پرستاران و تکنسین های متخصص قلب و عروق در اتاق عمل ویژه ای به نام آزمایشگاه کاتتریزاسیون قلب انجام می شود.

 

 

آنژیوپلاستی از طریق شریان در ناحیه کشاله ران، بازو یا مچ انجام می شود. بیهوشی عمومی لازم نیست یک آرام بخش دریافت خواهید کرد تا کمک کند آرام شوید، اما ممکن است در حین انجام عمل بیدار باشید، بسته به اینکه چقدر آرام بخش عمیقی دارید.

 

 

مایعات، داروهایی برای آرامش و داروهای رقیق کننده خون (ضد انعقادها) را از طریق یک کاتتر IV در دست یا بازوی خود دریافت خواهید کرد.

 

 

ضربان قلب، نبض، فشار خون و سطح اکسیژن در طول عمل کنترل می شود.

 

 

پزشک ناحیه پا، بازو یا مچ را با محلول ضد عفونی کننده آماده می کند و یک ورقه استریل روی بدن قرار می دهد، از یک بی حس کننده موضعی برای بی حس کردن ناحیه ای که برش بسیار کوچکی ایجاد می شود استفاده می کند، سپس یک سیم راهنمای کوچک و نازک در رگ خونی وارد می شود.

 

 

با کمک اشعه ایکس زنده، پزشک یک لوله نازک (کاتتر) را از طریق شریان عبور می دهد.

 

 

رنگ کنتراست پس از قرار گرفتن در محل کاتتر، از طریق کاتتر تزریق می شود. این به پزشک اجازه می دهد تا داخل رگ های خونی را ببیند و انسداد را در تصاویر اشعه ایکس به نام آنژیوگرام شناسایی کند.

 

 

یک بالون کوچک با یا بدون استنت در نوک کاتتر در محل انسداد باد می شود و شریان مسدود شده را گشاد می کند. پس از کشیده شدن شریان، بالون تخلیه می شود و کاتتر خارج می شود.

 

 

اگر چندین انسداد دارید، این روش ممکن است در هر انسداد تکرار شود.

 

 

آنژیوپلاستی بسته به سختی و تعداد انسدادها و اینکه آیا عارضه ای ایجاد می شود می تواند تا چند ساعت طول بکشد.

 

 

ممکن است در ناحیه ای که کاتتر در آن قرار داده شده است احساس فشار کنید. همچنین ممکن است زمانی که بالون باد می‌شود و شریانتان کشیده می‌شود، ناراحتی خفیفی احساس کنید، اما معمولاً در طول عمل نباید درد شدیدی داشته باشید.

 

 

استنت گذاری

اکثر افرادی که آنژیوپلاستی انجام می دهند در طی همان عمل استنت در شریان مسدود شده خود قرار می دهند. یک استنت که شبیه سیم پیچ کوچکی از مش سیم است، از دیواره های شریان شما حمایت می کند و به جلوگیری از باریک شدن مجدد آن پس از آنژیوپلاستی کمک می کند.

 

 

آنچه در حین قرار دادن استنت اتفاق می افتد به شرح زیر است:

 

استنت که در اطراف یک بالون در نوک کاتتر جمع می شود، از طریق شریان به سمت انسداد هدایت می شود.

 

در انسداد، بالون باد می‌شود و استنت فنر مانند منبسط می‌شود و در داخل شریان قفل می‌شود.

 

استنت به طور دائم در شریان می ماند تا آن را باز نگه دارد و جریان خون را به قلب بهبود بخشد. در برخی موارد، ممکن است به بیش از یک استنت برای باز کردن انسداد نیاز باشد.

 

هنگامی که استنت در جای خود قرار گرفت، کاتتر بالون خالی و خارج می شود.

 

تصاویر بیشتر با اشعه ایکس (آنژیوگرافی) گرفته می شود تا میزان جریان خون در شریان تازه گشاد شده مشخص شود.

 

اکثر استنت هایی که در طی آنژیوپلاستی کاشته می شوند پوشش دارویی دارند. داروی موجود در استنت به آرامی آزاد می شود تا از ایجاد پلاک در آینده و باریک شدن مجدد رگ خونی جلوگیری کند.

 

 

پس از قرار دادن استنت، پزشک داروهایی مانند آسپرین، کلوپیدوگرل (پلاویکس)، تیکاگرلور (بریلینتا) یا پراسوگرل (Effient) را برای کاهش احتمال تشکیل لخته های خون روی استنت تجویز می کند.

 

 

بعد از عمل

اگر یک روش غیر اورژانسی انجام داده اید، احتمالاً یک شب در بیمارستان می مانید تا قلب تحت نظارت باشد و داروها تنظیم شود. به طور کلی باید بتوانید هفته بعد از آنژیوپلاستی به سر کار یا روال عادی خود بازگردید.

 

وقتی به خانه برگشتید، مایعات زیادی بنوشید تا بدنتان را از رنگ کنتراست پاک کنید. حداقل یک روز پس از آن از ورزش های شدید و بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید. از پزشک یا پرستار خود در مورد سایر محدودیت ها در فعالیت بپرسید، اگر: 

 

محلی که کاتتر در آن قرار داده شده شروع به خونریزی یا تورم می کند

 

در محلی که کاتتر در آن قرار داده شده است، درد یا ناراحتی ایجاد می شود

 

علائم عفونت مانند قرمزی، تورم یا تب دارید

 

تغییر در دما یا رنگ پا یا بازو که برای این روش استفاده شده است، وجود دارد

 

احساس ضعف یا خستگی می کنید

 

 

دچار درد قفسه سینه یا تنگی نفس می شوید

 

رقیق کننده های خون

مهم است که توصیه های پزشک خود را در مورد درمان خود با داروهای رقیق کننده خون - آسپرین و کلوپیدوگرل (پلاویکس)، پراسوگرل (Effient) یا داروهای مشابه، به دقت دنبال کنید.

 

 

اکثر افرادی که تحت آنژیوپلاستی با یا بدون قرار دادن استنت قرار گرفته اند، نیاز به مصرف نامحدود آسپرین دارند. کسانی که استنت گذاشته اند به مدت شش ماه تا یک سال به یک داروی رقیق کننده خون مانند کلوپیدوگرل نیاز دارند. اگر سوالی دارید یا اگر به هر نوع جراحی دیگری نیاز دارید، قبل از قطع هر یک از این داروها با متخصص قلب خود صحبت کنید.

 

 

نتایج

آنژیوپلاستی عروق کرونر، جریان خون را از طریق شریان کرونری که قبلاً باریک یا مسدود شده است  افزایش می دهد. درد قفسه سینه به طور کلی باید کاهش یابد و ممکن است بهتر بتوانید ورزش کنید.

 

انجام آنژیوپلاستی و استنت گذاری به معنای از بین رفتن بیماری قلبی نیست. باید عادات سبک زندگی سالم را ادامه دهید و داروهای تجویز شده توسط پزشک خود را مصرف کنید.

 

اگر علائمی مشابه علائمی را که قبل از عمل داشتید، مانند درد قفسه سینه یا تنگی نفس تجربه کردید، با پزشک خود تماس بگیرید. اگر در هنگام استراحت درد قفسه سینه دارید یا دردی دارید که به نیتروگلیسیرین پاسخ نمی دهد، با اورژانس تماس بگیرید.

 

 

 

برای حفظ سلامت قلب پس از آنژیوپلاستی، باید:

 

 

سیگار را ترک کنید

 

سطح کلسترول خود را کاهش دهید

 

رژیم غذایی سالمی داشته باشید که چربی اشباع کمی داشته باشد

 

وزن سالم را حفظ کنید

 

سایر شرایط مانند دیابت و فشار خون بالا را کنترل کنید

 

ورزش منظم داشته باشید

 

داروها را طبق دستور پزشک مصرف کنید

 

 

آنژیوپلاستی موفقیت آمیز همچنین به این معنی است که ممکن است نیازی به جراحی بای پس عروق کرونر نداشته باشید، یک روش تهاجمی تر که به زمان بهبودی طولانی تری نیاز دارد.